NGÀY BA MƯƠI TẾT – MA VĂN KHÁNG

Tác phẩm “Ngày ba mươi Tết của Ma Văn Kháng, một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học hiện đại, không chỉ đơn thuần mô tả một không gian đón Tết trong gia đình, mà còn khắc họa những cảm xúc phức tạp về tình thân, những mối quan hệ đan xen giữa quá khứ và hiện tại. Câu chuyện là một bức tranh sống động về những khoảnh khắc cuối năm, những buổi cúng tất niên, nơi con người đối diện với những kỷ niệm, những niềm vui và cả những nỗi đau vẫn chưa nguôi ngoai. Qua những chi tiết bình dị nhưng đầy ẩn ý, tác giả dẫn dắt người đọc vào một không gian đầy cảm xúc, để rồi từ đó, mỗi cá nhân trong chúng ta không khỏi rung động, suy ngẫm về giá trị của tình yêu, sự hi sinh và những kết nối sâu sắc giữa các thế hệ trong gia đình. Cùng cô Diệu Thu khám phá tác phẩm nhé.

“Ngày ba mươi Tết “mở ra với một hình ảnh giản dị nhưng giàu sức gợi. Chị Hoài, người phụ nữ đã một thời gắn bó mật thiết với gia đình ông Bằng, bỗng xuất hiện vào chiều ba mươi Tết, khiến không khí ngày cuối năm trở nên bồi hồi, ngập tràn cảm xúc. Sự trở về của chị không phải là sự gặp gỡ đơn thuần giữa người thân lâu ngày gặp lại, mà là cuộc đối thoại im lặng giữa quá khứ và hiện tại, giữa những ký ức xưa cũ và hiện thực đau thương của một gia đình đã trải qua những biến cố lớn lao.

Tác giả Ma Văn Kháng, qua hình ảnh của chị Hoài, đã khéo léo vẽ lại bức tranh quá khứ của một gia đình nông thôn, nơi mà tình cảm gia đình luôn đan xen với những điều kiện xã hội, những khát khao sống còn, những nhọc nhằn trong cuộc sống thường nhật. Khi chị Hoài trở về, dù đã có gia đình riêng, những mối liên hệ trong gia đình cũ vẫn tồn tại sâu sắc trong lòng bà. Hình ảnh này là sự nhắc nhở về những giá trị cốt lõi mà mỗi người trong chúng ta luôn gìn giữ: tình cảm gia đình không bao giờ mất đi, dù thời gian trôi qua, dù những người thân yêu có thể đã xa rời nhau, nhưng những mối dây gắn kết vẫn vẹn nguyên.

Chị Hoài, với cái nhìn đầy thấu hiểu và dịu dàng, trở thành biểu tượng của sự gắn bó, của những giá trị truyền thống bền vững. Hình ảnh bà trong bộ áo bông trần hạt lựu, mang theo chiếc tay nải nặng, vừa mang nặng những trách nhiệm, vừa nặng trĩu những ký ức đau buồn. Sự trở lại của bà như một phép mầu, nhưng lại không phải là sự trở lại trọn vẹn, bởi những ràng buộc mới trong cuộc sống đã ngăn cản bà sống trọn vẹn với quá khứ.

Cuộc gặp gỡ giữa chị Hoài và gia đình ông Bằng là một khúc dạo đầu đầy xúc động. Khi mọi người, dù đã lâu không gặp, vẫn reo lên mừng rỡ, nhưng trong lòng họ, những cảm xúc ấy không phải là sự thỏa mãn đơn thuần. Đó là sự hoài niệm, sự bồi hồi khi nghĩ về những năm tháng đã qua. Ma Văn Kháng đã khai thác rất tinh tế tâm lý của các nhân vật, khiến người đọc có thể cảm nhận được rằng, trong từng nụ cười, trong từng câu nói, là cả một không gian của những ký ức vui buồn đan xen, của tình yêu và sự mất mát không thể nói thành lời.

Khoảnh khắc xúc động nhất trong tác phẩm là khi chị Hoài gặp lại ông Bằng, người chồng đã xa cách bà từ lâu. Sự gặp lại này không chỉ là cuộc tái ngộ giữa vợ chồng, mà là sự giao thoa giữa một quá khứ đầy đau thương và một hiện tại vẫn còn vương vấn những vết thương chưa lành. Chị Hoài bước lại gần ông Bằng, đôi chân trần dẫm trên nền gạch lạnh, trong khi đôi mắt bà như chứa đựng cả một thế giới cảm xúc phức tạp. Tình cảm giữa họ vẫn là một mối quan hệ sâu sắc, không thể dứt bỏ, dù rằng cả hai đã có cuộc sống riêng. Câu hỏi của ông Bằng, “Hoài đấy ư, con?”, không chỉ là lời hỏi thăm, mà còn là sự tìm kiếm một phần của quá khứ đã mất.

Những hình ảnh trong mâm cỗ Tết càng làm nổi bật sự đầy đặn của những cảm xúc này. Mâm cỗ không chỉ là thức ăn, mà là minh chứng cho tình cảm gia đình, là sự chăm sóc, lo lắng và sẻ chia trong những khoảnh khắc quan trọng của năm mới. Những món ăn, từ gà luộc, nem, giò, cho đến những món đặc biệt như vịt tần, mọc, không chỉ phản ánh sự khéo léo của người chế biến mà còn là sự tưởng nhớ, sự tôn vinh những người đã khuất. Mỗi món ăn là một câu chuyện, một kỷ niệm, là cầu nối giữa các thế hệ.

Tác phẩm khép lại với hình ảnh ông Bằng cúi đầu, dâng lễ cúng gia tiên, cùng với lời cầu khẩn thành kính, tưởng nhớ những người đã khuất. Nhưng ngay cả trong lúc nghi lễ tôn kính ấy, ông không thể nào quên tên của đứa con trai đã mất – Cù, người mà ông không dám nhắc đến trong nghi lễ. Ma Văn Kháng đã sử dụng chi tiết này để phản ánh sự thiếu sót, sự tiếc nuối trong lòng ông, đồng thời cũng khơi gợi lên cảm giác hụt hẫng trong lòng người đọc, khi những người thân yêu vẫn còn đó, nhưng lại thiếu một người, một tên gọi, một phần của ký ức không thể nào khôi phục.

“Ngày ba mươi Tết là một tác phẩm giàu cảm xúc, không chỉ là những mô tả về ngày Tết cổ truyền, mà là một bức tranh nhân văn về tình cảm gia đình, về những mất mát, những kỷ niệm không thể phai mờ. Qua đó, Ma Văn Kháng đã khéo léo vẽ lên một không gian đầy ắp tình thương, vừa ấm áp, vừa đau buồn, khiến mỗi người đọc đều không khỏi xúc động, chạm đến những nỗi niềm sâu kín về gia đình, về những quan hệ gắn bó trong suốt một đời người.

 

Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!

 

Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!

 

Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995

#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu

Website: https://letrandieuthu.com/