🏠 CẢM NHẬN VỀ HÌNH ẢNH NGÔI NHÀ CỦA MẸ QUA BÀI THƠ “NGÔI NHÀ CỦA MẸ” – HỮU THỈNH
“Chiếc vé tàu cũng hồi hộp như con
Khi con về với mẹ
Con lại ngồi vào chiếc chõng tre xưa
Nơi mẹ vẫn ngồi khâu cha thường chẻ lạt
Bao xa cách lấp bằng trong chốc lá
Trăm cánh rừng về dưới giọt ranh thưa
Xin mẹ lại cho con bắt đầu đi gánh nước
Gánh bao nhiêu trong mát để dành
Xin mẹ lại cho con nấu bữa cơm mà không cần giấu khói
Để con được cảm ơn ngọn lửa nhà ta
Ngọn lửa biết thay con tìm lời an ủi mẹ
Vẫn chiếc dây phơi buộc ở đuôi kèo
Vẫn ở đó giờ cao hơn với mẹ
Con phơi áo nghe hai đầu dây kể
Thương quá những khi mưa con trai mẹ vắng nhà
Chiến tranh đi qua mẹ con mình
Hàng gạch lún giữa sân cơn mưa còn đọng nước
Hôm nay con trở về nhà
Chiếc vó nhện trên tường cũ vô cùng thân thuộc
Với một người từng chịu nỗi cách xa
Họ chỉ cần đi ngược con đường đã làm nên xa cách
Là có thể về với mẹ được ngay
Nhưng với một người lính như con
Muốn gặp mẹ phải vượt lên phía trước
Phải lách qua từng bước hiểm nghèo
Ở trên đó bất ngờ con gặp mẹ
Như con đang gặp mẹ bây giờ
Bước chân con chưa kín mảnh sân nhà
Phía biên giới lại những ngày súng nổ
Ngôi nhà mẹ là chiếc ga bé nhỏ
Chúng con đến và đi trong suốt cuộc đời mình.”
( https://www.thivien.net/Hữu Thỉnh/ Ngôi nhà của mẹ)
🏠 Trong bài thơ “Ngôi nhà của mẹ”, Hữu Thỉnh đã khắc họa ngôi nhà không chỉ là một nơi để sống, mà còn là hình ảnh biểu tượng của tình mẫu tử, quê hương và ký ức tuổi thơ. Ngôi nhà trong thơ hiện lên gần gũi, giản dị nhưng lại ẩn chứa một sức mạnh tinh thần lớn lao, giúp người con dù đi xa, trải qua chiến tranh vẫn luôn cảm nhận được sự che chở, yêu thương từ mẹ. Cả bài thơ là hành trình trở về, một hành trình vừa vật lý vừa tâm lý, khi người con đi từ những kỷ niệm, những chi tiết nhỏ bé của ngôi nhà đến cảm giác ấm áp khi gặp lại mẹ.
🏠 Hình ảnh ngôi nhà được xây dựng từ những chi tiết mộc mạc, thân thuộc: “chiếc chõng tre xưa”, “dây phơi buộc ở đuôi kèo”, “chiếc vó nhện trên tường cũ”. Những chi tiết tưởng như bình thường ấy lại trở nên cực kỳ giàu cảm xúc trong mắt người con xa nhà lâu ngày. Chõng tre – nơi mẹ vẫn ngồi khâu, dây phơi – nơi chứng kiến bao ngày mẹ con sum vầy, vó nhện – dấu tích thời gian trên tường… Tất cả đều khiến ngôi nhà trở thành bảo tàng ký ức, nơi mỗi đồ vật, mỗi góc nhỏ đều gợi nhớ về mẹ, tuổi thơ và hạnh phúc bình dị trước chiến tranh. Hữu Thỉnh đã dùng chi tiết cụ thể để hiện thực hóa tình cảm, ký ức và nỗi nhớ, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với tâm trạng của người con.
🏠 Không chỉ là không gian vật chất, ngôi nhà còn được gắn với hơi ấm tinh thần. Hình ảnh “ngọn lửa biết thay con tìm lời an ủi mẹ” là một phép nhân hóa tinh tế, vừa gợi lên bếp lửa quen thuộc, vừa tượng trưng cho tình yêu thương, sự gắn bó âm thầm giữa mẹ và con. Người con trở về, được làm những việc nhỏ như gánh nước, nấu cơm, phơi áo – những việc tưởng bình thường nhưng lại là phép thử để cảm nhận lại hơi ấm gia đình, sự quan tâm của mẹ và niềm hạnh phúc giản dị khi trở về. Qua đó, Hữu Thỉnh nhấn mạnh rằng ngôi nhà là nơi chở che tinh thần, bù đắp cho những thiếu vắng và cách xa lâu ngày.
🏠 Bài thơ còn khắc họa ngôi nhà của người lính trong bối cảnh chiến tranh, thể hiện sự khó khăn, gian truân để trở về với mẹ: “Muốn gặp mẹ phải vượt lên phía trước, phải lách qua từng bước hiểm nghèo”. Với người thường, đi về là chuyện đơn giản, nhưng với người lính, ngôi nhà trở thành đích đến quý giá, là điểm tựa tinh thần trong cuộc sống đầy hiểm nguy. Hữu Thỉnh đã sử dụng so sánh và tương phản giữa những người thường và người lính để làm nổi bật giá trị của ngôi nhà, không chỉ là nơi sinh sống mà còn là nơi hội tụ yêu thương, an ủi và khích lệ tinh thần.
🏠 Hình ảnh ngôi nhà còn được mở rộng thành biểu tượng của quê hương và sự vĩnh cửu của tình mẫu tử. Ngôi nhà vừa cụ thể, vừa trừu tượng: cụ thể bởi những vật dụng quen thuộc, trừu tượng bởi giá trị tinh thần. Người con dù đi đến biên giới, trải qua bom đạn, vẫn luôn hướng về nơi ấy – nơi mẹ chờ đợi, nơi gắn liền với tuổi thơ và ký ức đẹp. Câu kết “Ngôi nhà mẹ là chiếc ga bé nhỏ, chúng con đến và đi trong suốt cuộc đời mình” gợi cảm giác vĩnh hằng, bình yên, đồng thời diễn tả vòng quay cuộc đời, nơi ngôi nhà là điểm tựa bất biến.
🏠 Qua bài thơ “Ngôi nhà của mẹ”, Hữu Thỉnh đã khắc họa thành công một hình ảnh ngôi nhà vừa thực vừa tượng trưng, nơi chất chứa tình mẫu tử, ký ức tuổi thơ và hơi ấm gia đình. Ngôi nhà trong thơ giản dị nhưng giàu cảm xúc, là điểm tựa tinh thần vững chắc cho người con xa quê, đặc biệt là trong bối cảnh chiến tranh. Bằng ngôn ngữ mộc mạc, giàu hình ảnh và chi tiết giàu sức gợi, Hữu Thỉnh đã đưa người đọc trở về với tình yêu thương, sự gần gũi và giá trị vĩnh cửu của mái nhà mẹ hiền.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/