Cuộc sống chưa bao giờ là một hành trình dễ dàng. Mỗi con người sinh ra đều phải tự mình đối mặt với những khó khăn, thử thách để trưởng thành, để chạm tới những điều tốt đẹp. Đó là quy luật bất biến của tự nhiên, cũng là bài học sâu sắc mà cha mẹ muốn truyền dạy cho con cái. Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn không chỉ đơn thuần là lời khuyên răn của bậc làm cha làm mẹ mà còn chứa đựng triết lý sống sâu sắc, khẳng định giá trị của sự cố gắng, lòng kiên trì và ý thức trách nhiệm của mỗi người trên hành trình cuộc đời. Hãy cùng cô Diệu Thu khám phá bài thơ này nhé.
Ngay từ những câu thơ đầu tiên, tác giả đã nhấn mạnh một quy luật tưởng chừng như hiển nhiên nhưng không phải ai cũng thấu hiểu:
“Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu phải một nắng hai sương.”
Bốn câu thơ mở đầu bằng những hình ảnh quen thuộc trong thiên nhiên: quả muốn ngọt cần thời gian tích nhựa, hoa muốn thơm phải chịu nắng lửa, mùa màng muốn bội thu phải trải qua bao ngày tháng dãi dầu sương gió. Đó chính là ẩn dụ cho quá trình rèn luyện của con người. Thành công không bao giờ tự nhiên mà đến, cũng giống như không có loài cây nào có thể kết trái ngọt nếu không chăm bón, không có bông hoa nào tỏa hương nếu không trải qua những ngày hè bỏng rát. Cuộc sống cũng vậy, muốn đạt được điều mình mong muốn, con người buộc phải nỗ lực không ngừng. Không ai sinh ra đã có sẵn vinh quang, và những thành công lớn lao luôn được xây dựng từ những cố gắng nhỏ bé từng ngày.
Không chỉ dừng lại ở bài học về sự kiên trì, bài thơ còn nhấn mạnh tầm quan trọng của ý chí và nghị lực. Nguyễn Đăng Tấn tiếp tục khẳng định:
“Không có gì tự đến đâu bình thường
Phải bằng cả bàn tay và nghị lực
Như con chim suốt ngày chon chót
Năm tháng bao dung, khắc nghiệt lạ kỳ.”
Hai câu thơ đầu sử dụng những từ ngữ mạnh mẽ như “bàn tay”, “nghị lực” để nhấn mạnh rằng muốn đạt được điều gì đó, con người phải lao động, phải tự mình tạo dựng. Thành quả không tự nhiên xuất hiện, mà là kết quả của cả một quá trình phấn đấu. Hình ảnh “con chim suốt ngày chon chót” là biểu tượng cho sự bền bỉ, không ngừng cố gắng. Cuộc sống luôn có hai mặt, vừa bao dung nhưng cũng vô cùng khắc nghiệt. Ai kiên trì, ai mạnh mẽ thì sẽ bước tiếp, còn ai yếu lòng, ai sợ hãi thì sẽ bị bỏ lại phía sau.
Bài thơ không chỉ nói về sự cố gắng mà còn đề cập đến tình yêu thương và kỷ luật của cha mẹ dành cho con cái. Đây là một góc nhìn rất thực tế và sâu sắc:
“Dẫu bây giờ cha mẹ đôi khi,
Có nặng nhẹ yêu thương và giận dỗi.
Có roi vọt khi con hư và có lỗi
Thương yêu con, đâu đồng nghĩa với nuông chiều!”
Cha mẹ yêu con, nhưng yêu thương không có nghĩa là bao bọc, nuông chiều con quá mức. Có những lúc cha mẹ phải nghiêm khắc, phải răn dạy, thậm chí phải “nặng nhẹ” hay trách phạt con để con hiểu được đúng sai. Tình yêu thương ấy không phải là những lời nói dịu dàng hay sự chiều chuộng vô điều kiện, mà đôi khi còn là những giọt nước mắt, những lời trách mắng vì mong con nên người. Xã hội không bao giờ quá dễ dàng, và nếu con không học cách chấp nhận kỷ luật, con sẽ không thể nào trưởng thành vững vàng.
Từ những bài học trong gia đình, bài thơ mở rộng ra một triết lý lớn lao hơn: con người phải biết tự chịu trách nhiệm với chính mình. Không ai có thể giúp ta mãi mãi, cũng không ai có thể thay ta bước đi trên đường đời:
“Đường con đi dài rộng biết bao nhiêu
Năm tháng nuôi xanh giữ cày vươn thẳng,
Trời xanh đó nhưng chẳng bao giờ lặng,
Chỉ có con mới nâng nổi chính mình.
Chẳng có gì tự đến – Hãy đinh ninh.”
Hình ảnh “đường con đi dài rộng biết bao nhiêu” vừa thể hiện những cơ hội phía trước, nhưng đồng thời cũng hàm chứa những thử thách không lường trước được. “Trời xanh” – một hình ảnh tượng trưng cho sự bao la, rộng lớn của cuộc đời – nhưng không bao giờ tĩnh lặng, không bao giờ ngừng thay đổi. Điều đó có nghĩa là con đường phía trước luôn luôn vận động, luôn có những điều mới mẻ nhưng cũng đầy bất trắc. Giữa thế giới rộng lớn ấy, chỉ có con mới có thể tự mình vững bước, chỉ có con mới có thể quyết định số phận của chính mình. Lời thơ cuối cùng vang lên như một lời khẳng định chắc chắn, nhấn mạnh chân lý quan trọng nhất: “Chẳng có gì tự đến – Hãy đinh ninh.” Cuộc sống không có gì tự nhiên mà có, và con người muốn đạt được điều mình mong muốn thì phải không ngừng nỗ lực.
Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” không chỉ là những lời khuyên của cha mẹ mà còn là một triết lý sống sâu sắc. Nó nhắc nhở chúng ta rằng thành công không phải là điều có thể đạt được dễ dàng, mà đó là kết quả của sự kiên trì, nghị lực và lòng quyết tâm. Đồng thời, nó cũng đề cao giá trị của tình yêu thương và kỷ luật, nhấn mạnh rằng mỗi người phải biết tự chịu trách nhiệm với chính mình. Tác phẩm không chỉ đơn thuần là một bài thơ mà còn là một lời dạy quý giá, một chân lý sống mà ai cũng cần ghi nhớ trên hành trình trưởng thành.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/