Tình yêu thương gia đình là một trong những tình cảm thiêng liêng và cao quý nhất của con người. Đó không chỉ là sự quan tâm, chăm sóc mà còn là sự sẻ chia, hy sinh trong từng cử chỉ nhỏ bé nhưng ấm áp. Trong dòng chảy thơ ca thiếu nhi Việt Nam, bài thơ “Giữa vòng gió thơm” của Quang Huy là một tác phẩm dung dị nhưng đầy cảm xúc, thể hiện tình cảm yêu thương, sự hiếu thảo và tấm lòng nhân hậu của người cháu dành cho bà. Bài thơ không chỉ khắc họa hình ảnh một đứa trẻ ngoan ngoãn, biết quan tâm đến người thân mà còn gợi lên không gian bình yên của làng quê, nơi tình người được thể hiện qua những điều giản dị nhất. Hãy cùng cô Diệu Thu phân tích bài thơ này.
Bài thơ “Giữa vòng gió thơm” của Quang Huy là một bức tranh thơ bình dị mà chan chứa tình cảm, thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm của một người cháu nhỏ dành cho bà. Đọc bài thơ, ta cảm nhận được sự trong trẻo, hồn nhiên của tuổi thơ, đồng thời thấm thía vẻ đẹp của lòng hiếu thảo, của tình cảm gia đình ấm áp. Dù không có những hình ảnh tráng lệ, những câu chữ hoa mỹ, bài thơ vẫn chạm đến trái tim người đọc bằng chính sự giản dị mà sâu lắng của nó.
Mở đầu bài thơ, không gian làng quê Việt Nam hiện lên thật yên bình nhưng cũng đầy màu sắc với hình ảnh những con vật quen thuộc:
“Này chú gà nâu
Cãi nhau chi thế
Này chị vịt bầu
Chớ gào ầm ĩ”
Bằng lời thơ tự nhiên, gần gũi, Quang Huy đã tái hiện một thế giới tuổi thơ sinh động, nơi có những tiếng gà, tiếng vịt ríu rít, náo nức giữa khoảng sân quê. Đọc những câu thơ này, ta có cảm giác như đang nghe thấy tiếng cãi vã của những con vật trong vườn nhà, và đứa trẻ – nhân vật trong bài thơ – đang thủ thỉ, nhắc nhở chúng đầy trìu mến. Lời thơ như một lời trách yêu, một sự can ngăn nhẹ nhàng, không hề mang tính ra lệnh mà rất đáng yêu, thể hiện sự hồn nhiên của trẻ thơ. Nhưng đằng sau lời nhắc nhở ấy lại là một lý do đầy cảm động:
“Bà tớ ốm rồi
Cánh màn khép rũ
Hãy yên lặng nào
Cho bà tớ ngủ”
Câu thơ bỗng trở nên lặng lẽ hơn, trầm xuống như một tiếng thủ thỉ đầy lo lắng. Hình ảnh “cánh màn khép rũ” gợi lên không gian của một gian nhà nhỏ nơi người bà đang nằm nghỉ. Một sự yên tĩnh, một nỗi lo âu len lỏi trong lòng đứa trẻ. Chính vì vậy, em mong muốn những âm thanh ồn ào ngoài kia có thể lặng đi một chút, nhường chỗ cho giấc ngủ bình yên của bà. Đọc đến đây, ta không chỉ thấy tình yêu thương mà còn cảm nhận được sự chững chạc trong tâm hồn một đứa trẻ. Không ai bảo em phải làm vậy, không ai yêu cầu em giữ trật tự cho bà ngủ, nhưng xuất phát từ chính trái tim non nớt nhưng chan chứa yêu thương, em đã chủ động hành động, thể hiện một tấm lòng hiếu thảo vô cùng đáng quý.
Không chỉ giữ yên lặng, đứa trẻ còn tận tụy chăm sóc bà bằng chính những gì mình có thể làm:
“Bàn tay nhỏ nhắn
Phe phẩy quạt nan
Đều đều ngọn gió
Rung rinh góc màn”
Hình ảnh đôi bàn tay nhỏ bé phe phẩy chiếc quạt nan gợi lên sự trìu mến, yêu thương của một người cháu dành cho bà. Dù chỉ là một hành động nhỏ nhưng lại chất chứa biết bao tình cảm. Nhịp thơ chậm rãi, dàn trải theo từng cử động của bàn tay, tạo nên một khung cảnh bình yên, nơi tình yêu thương được thể hiện không phải bằng những lời nói to tát, mà bằng chính những hành động giản dị nhất. Nhìn hình ảnh ấy, ta có thể liên tưởng đến những buổi trưa hè oi ả, những buổi chiều bình yên ở làng quê, nơi có đứa cháu ngoan ngoãn, lặng lẽ ngồi bên giường bà, cần mẫn phe phẩy chiếc quạt để mang đến cho bà chút gió mát.
Không chỉ có sự chăm sóc, bài thơ còn mang đến những lời thủ thỉ đầy dịu dàng:
“Bà ơi hãy ngủ
Có cháu ngồi bên
Căn nhà vắng vẻ
Khu vườn im lặng”
Tình cảm yêu thương ở đây không còn chỉ là những hành động mà còn thể hiện qua sự sẻ chia, vỗ về. Đứa cháu nhỏ mong bà yên giấc, và bản thân em sẽ luôn ngồi bên cạnh, như một điểm tựa vững chắc, như một người bảo vệ thầm lặng. Không gian dường như cũng cảm nhận được tấm lòng ấy, mà trở nên tĩnh lặng hơn, dịu dàng hơn. “Căn nhà vắng vẻ”, “khu vườn im lặng” – tất cả như hòa vào sự ân cần của em bé, tạo nên một bức tranh thơ nhẹ nhàng mà thấm đẫm tình thương.
Bài thơ khép lại bằng một hình ảnh đầy chất thơ, vừa cụ thể, vừa giàu ý nghĩa tượng trưng:
“Hương bưởi hương cau
Lẩn vào tay quạt
Cho bà nằm mát
Giữa vòng gió thơm.”
Hương bưởi, hương cau – những hương thơm thanh khiết của làng quê – đã len lỏi vào từng làn gió từ tay quạt nan, đem đến một cảm giác dịu mát, dễ chịu. Đây không còn là một cơn gió thông thường nữa, mà đã trở thành “vòng gió thơm”, mang theo tình yêu thương, sự chăm sóc và tấm lòng hiếu thảo của cháu dành cho bà. Chi tiết này vừa thực, vừa gợi mở một ý nghĩa sâu xa: tình yêu thương của con người có thể biến những điều giản dị nhất trở nên quý giá và đáng trân trọng. Một làn gió thoảng qua cũng có thể trở thành vòng gió thơm, bởi nó chứa đựng biết bao ân tình và sự ấm áp.
Bài thơ “Giữa vòng gió thơm” không chỉ gây ấn tượng bởi nội dung đầy cảm xúc mà còn bởi nghệ thuật thơ giản dị nhưng tinh tế. Thể thơ năm chữ với nhịp điệu nhẹ nhàng, đều đặn tạo cảm giác êm ái, như một lời ru ngọt ngào. Ngôn ngữ thơ gần gũi, tự nhiên, không có những hình ảnh cầu kỳ nhưng vẫn đủ sức lay động trái tim người đọc. Đặc biệt, bài thơ mang một giọng điệu trong trẻo, hồn nhiên, phản ánh đúng tâm hồn của một đứa trẻ nhưng cũng không kém phần sâu sắc.
Hơn hết, bài thơ truyền tải một thông điệp nhân văn về tình cảm gia đình: yêu thương không cần những điều lớn lao, đôi khi chỉ cần một cử chỉ quan tâm, một hành động nhỏ bé cũng có thể sưởi ấm trái tim người thân yêu. Đứa cháu trong bài thơ dù nhỏ nhưng đã biết lo lắng, chăm sóc bà bằng chính tấm lòng chân thành nhất. Đó chính là vẻ đẹp giản dị mà cao quý của lòng hiếu thảo – một trong những giá trị đạo đức cốt lõi của con người.
“Giữa vòng gió thơm” là một bài thơ nhẹ nhàng mà sâu lắng, gợi nhắc mỗi chúng ta về những khoảnh khắc ấm áp của tình thân. Bài thơ không chỉ dành cho thiếu nhi mà còn chạm đến trái tim của những ai từng có một tuổi thơ bên bà, từng một lần phe phẩy quạt nan cho bà ngủ, từng cảm nhận hương bưởi, hương cau trong những chiều hè yên ả. Và hơn cả, bài thơ nhắc ta nhớ rằng, đôi khi, hạnh phúc chỉ đơn giản là một vòng gió thơm, len lỏi qua từng kẽ tay, vỗ về những người ta thương yêu bằng tất cả sự dịu dàng của trái tim.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/