🐟 BÀI THƠ “TIẾNG KẺNG CÔ NUÔI CÁ” – NHỊP ĐIỆU CỦA SỰ SỐNG VÀ TÌNH NGƯỜI 
Mặt hồ lăn tăn sóng
Bỗng tiếng kẻng đổ dồn
Tiếng kẻng báo giờ cơm
Vọng đều vào… ngõ cá.
Con rô mình lấp loá,
Đuôi búng nước lên trời.
Cá trắm cỏ hiền quá,
Nhẹ nhàng vây bơi bơi.
Hồ sủi tăm như sôi,
Rêu xanh choài mặt nước.
Thức ăn ngon tận môi,
Đàn cá thi nhau đớp.
Âm thanh rất quen thuộc,
Tiếng kẻng giòn ngân nga.
Cô xã viên sao giống,
Cô Tấm, chuyện của bà.
-Phan Thế Cải
🐟 Trong dòng chảy thơ ca Việt Nam, có những vần thơ không nói về biển trời bao la hay những trang sử hào hùng, mà lặng lẽ ngân lên từ những âm thanh thân thuộc của đời thường. Chính trong cái giản dị ấy, vẻ đẹp lao động, niềm vui mộc mạc của con người Việt Nam được soi sáng bằng ánh nhìn trìu mến và tinh tế. Bài thơ “Tiếng kẻng cô nuôi cá” của Phan Thế Cải là một khúc ca như thế – trong trẻo, mộc mạc mà chan chứa hồn quê, giúp ta cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của con người giữa lao động và thiên nhiên.
🐟 Nhà thơ Phan Thế Cải là cây bút gắn bó với làng quê Việt Nam thời kỳ hợp tác xã, giai đoạn đất nước đang chuyển mình trong công cuộc lao động tập thể. Thơ ông mang âm hưởng dân dã, ngôn từ gần gũi mà gợi cảm, luôn hướng về người nông dân với tình cảm trân trọng, yêu thương. “Tiếng kẻng cô nuôi cá” được sáng tác trong không khí sôi nổi của thời ấy, khi làng quê vang lên tiếng hát, tiếng kẻng, tiếng máy cày, tất cả hòa thành bản nhạc rộn rã của đời sống mới. Từ một chi tiết nhỏ bé của tiếng kẻng quen thuộc, tác giả đã mở ra cả một thế giới đầy sức sống, nơi con người và thiên nhiên giao hòa trong niềm vui lao động.
🐟 Bài thơ mở đầu bằng khung cảnh yên bình của mặt hồ quê:
“Mặt hồ lăn tăn sóng
Bỗng tiếng kẻng đổ dồn
Tiếng kẻng báo giờ cơm
Vọng đều vào… ngõ cá.”
Chỉ bằng vài câu thơ ngắn, tác giả đã làm sống dậy nhịp điệu lao động tập thể. Tiếng kẻng – âm thanh giản dị mà thân thuộc bỗng trở thành điểm nhấn của bức tranh. Nó vang lên không chỉ để gọi cá ăn, mà còn để đánh thức sức sống trong không gian, để kết nối con người với thiên nhiên. Cụm từ “vọng đều vào… ngõ cá” thật độc đáo, khiến hồ cá như có linh hồn, có nhịp thở, có một “ngôi làng” nhỏ của riêng mình, nơi sự sống dâng trào, ấm áp và bình yên.
🐟 Khi tiếng kẻng vang lên, cả mặt hồ như reo vui, tràn ngập âm thanh và chuyển động. Cảnh tượng đàn cá ùa về được miêu tả bằng những hình ảnh vừa cụ thể, vừa đầy chất thơ:
“Con rô mình lấp loá,
Đuôi búng nước lên trời.
Cá trắm cỏ hiền quá,
Nhẹ nhàng vây bơi bơi.”
Những câu thơ gợi nên bức tranh thiên nhiên sống động, trong đó từng con cá, từng gợn nước đều chứa đựng niềm vui. Có thể thấy tác giả đã quan sát bằng ánh mắt của người yêu thiên nhiên và cảm bằng trái tim chan chứa tình yêu lao động. Ánh lấp loá của con rô, cái đuôi búng nước tung lên trời, hay dáng bơi hiền lành của cá trắm cỏ, tất cả đều toát lên một niềm hạnh phúc giản dị mà tinh khôi. Dường như mỗi con cá là một nốt nhạc, mỗi gợn sóng là một nhịp phách trong bản giao hưởng đồng quê.
🐟 Khi thức ăn được rải xuống, bức tranh lao động càng trở nên sôi động hơn:
“Hồ sủi tăm như sôi,
Rêu xanh choài mặt nước.
Thức ăn ngon tận môi,
Đàn cá thi nhau đớp.”
Từ “như sôi” diễn tả nhịp điệu dâng trào của mặt hồ, vừa tả thực, vừa gợi cảm xúc rộn ràng. Hình ảnh “rêu xanh choài mặt nước” đầy duyên dáng như nét chấm phá xanh mượt trong bức tranh ấy. Thiên nhiên và con người hòa làm một, tiếng kẻng của cô nuôi cá không chỉ là tín hiệu cho đàn cá, mà còn là âm thanh của cuộc sống mới, là nhịp đập của niềm vui, của niềm tự hào lao động.
🐟 Cao trào của cảm xúc được kết tinh trong khổ thơ cuối nơi tác giả hướng sự ngợi ca về con người, linh hồn của bức tranh:
“Âm thanh rất quen thuộc,
Tiếng kẻng giòn ngân nga.
Cô xã viên sao giống,
Cô Tấm, chuyện của bà.”
Cô xã viên hiện lên hiền hậu, cần mẫn, gắn bó với công việc bằng tấm lòng yêu nghề. So sánh cô với “Cô Tấm” là một hình ảnh thật đẹp, mang màu sắc dân gian, khiến bài thơ như có thêm hơi thở cổ tích. Nếu Cô Tấm trong truyện xưa là biểu tượng của người phụ nữ hiền lành, chăm chỉ và giàu lòng nhân hậu, thì cô xã viên của hôm nay chính là Cô Tấm giữa đời thường, vẫn giữ nguyên vẻ đẹp lao động và tấm lòng yêu thương cuộc sống. Tiếng kẻng cô đánh ngân lên giữa mặt hồ, nhưng âm vang của nó còn vọng mãi trong lòng người đọc như tiếng ngân của niềm vui, của tình yêu nghề, của hạnh phúc lao động.
🐟 Bằng giọng thơ nhẹ nhàng, tươi sáng, ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi, hình ảnh sinh động, nhân hóa tinh tế, bài thơ đã vẽ nên bức tranh nông thôn Việt Nam rộn rã niềm vui, chan hòa giữa con người và thiên nhiên. Ẩn sau mỗi câu chữ là một thông điệp nhân văn sâu sắc: hạnh phúc chân thật không ở đâu xa, mà ở ngay trong chính những lao động bình dị, trong từng thanh âm của cuộc sống thường ngày.
🐟 “Tiếng kẻng cô nuôi cá” không phải là một bản hùng ca dữ dội, mà là một khúc dân ca dịu dàng của đời sống lao động mới, nơi con người tìm thấy niềm vui trong công việc và tự hào về giá trị lao động của mình. Giữa nhịp sống hiện đại hôm nay, khi bao thanh âm vội vã phủ lấp những điều bình dị, tiếng kẻng năm nào vẫn như còn vang vọng đâu đây tiếng kẻng của yêu thương, của lặng lẽ hi sinh, của một “Cô Tấm” đời thường vẫn đang cần mẫn góp phần nuôi dưỡng cuộc sống tươi đẹp, bình yên.
Nguồn ảnh minh họa: Sưu tầm
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu – Học chuẩn, thi chuẩn
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: Ngõ 123, Thuỵ Phương, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
#hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu