🎨 THẦY GIÁO DẠY VẼ CỦA TÔI – BỨC CHÂN DUNG ĐẸP CỦA MỘT NGƯỜI THẦY TẬN TỤY VÀ NHÂN HẬU
Tôi muốn kể với các em về thầy giáo dạy vẽ của tôi. Thầy dạy chúng tôi cách đây mười bảy năm, khi đó chúng tôi mới học lớp Năm mà thầy thì mái tóc đã bạc phơ…
[…] Thầy ăn mặc theo kiểu xưa: bộ com-lê đen đã cũ lắm, nhưng chiếc ca-vát vẫn luôn thắt chỉnh tề trên cổ. Thầy thường đội mũ nồi, bộ râu mép rậm lấm tấm bạc, đôi giày cũ và chiếc cặp da nâu cũng đã sờn rách.
Thầy luôn đăm chiêu nhưng hiền hậu. Chẳng bao giờ thầy cáu giận, gắt gỏng với chúng tôi. Cũng chẳng bao giờ thầy bỏ một tiết lên lớp nào, kể cả những hôm thầy yếu mệt, sốt cao, giọng run run.
Các cô giáo, thầy giáo trong trường kể rằng thầy là một trong số những hoạ sĩ học khoá đầu tiên của Trường Cao đẳng Mĩ thuật Đông Dương. Bạn học của thầy, hầu hết đều đã trở thành những hoạ sĩ tên tuổi, có người nổi tiếng cả ở nước ngoài, riêng thầy Bản chỉ là một giáo viên dạy vẽ bình thường ở một trường cấp hai.
Thầy dạy chúng tôi kẻ chữ, vẽ cái sọt giấy, lọ mực, viên gạch, thỉnh thoảng mới có một bài “vẽ tự do”: cảnh chùa hoặc cảnh lao động ở vườn trường. Thầy dạy rất ân cần, tỉ mỉ, chỉ bảo cho chúng tôi từng li từng tí: cách tô màu, đánh bóng, cả cách gọt bút chì thế nào cho đẹp và dễ vẽ. Nhưng thú vị hơn cả là những câu chuyện của thầy. Thầy thường nói say sưa với chúng tôi về hội hoạ, về màu sắc và đường nét, về cái thế giới thứ hai, thế giới rực rỡ, kì lạ của những bức tranh, những cánh cửa mở tới những khu vườn tốt lành và đẹp đẽ. Có những lần, thầy đưa chúng tôi về nhà thầy chơi, về gian gác xếp đầy sách vở và tranh ảnh. Thầy đưa chúng tôi xem những quyển sách của các bậc danh hoạ. Thầy cũng cho chúng tôi xem những bức tranh thầy vẽ những bức tranh nhỏ, vẽ rất tỉ mỉ những bình hoa nhiều màu, những ngôi nhà, những em bé hàng xóm… Thầy vẽ chậm, vẽ kĩ, không hiểu có đẹp không, nhưng tranh của thầy ít được mọi người chú ý. Chúng tôi có đi hỏi nhưng chẳng mấy ai biết tên hoạ sĩ Nguyễn Thừa Bản.
(Xuân Quỳnh, Thầy giáo dạy vẽ của tôi, Trần Hoài Dương tuyển chọn, Tuyển tập truyện ngắn hay Việt Nam dành cho thiếu nhi, tập 5, NXB Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2016, tr.178)
🎨 Trong dòng chảy của ký ức tuổi thơ, có những con người lặng lẽ đi qua đời ta nhưng để lại dấu ấn không bao giờ phai. Đó có thể là một người thầy, một người bạn, hay đơn giản là một ánh mắt hiền hậu đã từng nâng đỡ những bước đầu non nớt. Với nhà thơ Xuân Quỳnh, người phụ nữ cả đời đi tìm và giữ gìn những vẻ đẹp trong sáng của tâm hồn, hình ảnh người thầy dạy vẽ năm xưa chính là ký ức ấm áp như một nốt trầm dịu dàng trong bản nhạc cuộc đời. Truyện ngắn “Thầy giáo dạy vẽ của tôi” vì thế không chỉ là câu chuyện tri ân mà còn là một bài ca đẹp về lòng yêu nghề, tình yêu nghệ thuật và phẩm chất cao quý của người gieo hạt cho cái đẹp.
🎨 Xuân Quỳnh (1942–1988) là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ Việt Nam hiện đại. Thơ bà giàu xúc cảm, đằm thắm, chân thành và luôn hướng tới những giá trị nhân văn bền vững. Bên cạnh thơ, Xuân Quỳnh còn viết truyện ngắn và truyện thiếu nhi với giọng văn nhẹ nhàng, gần gũi mà sâu sắc. “Thầy giáo dạy vẽ của tôi” là một trong những tác phẩm viết cho thiếu nhi tiêu biểu, thể hiện tình cảm biết ơn, ngưỡng mộ của người học trò đối với người thầy cũ, một nhân vật giản dị mà chứa đựng cả một tấm lòng cao quý.
🎨 Truyện mở đầu bằng lời kể đầy trìu mến: “Tôi muốn kể với các em về thầy giáo dạy vẽ của tôi.” Cách xưng hô thân mật “tôi – các em” khiến người đọc như được nghe một lời tâm tình, một câu chuyện kể lại bằng tất cả sự chân thành. Thầy Bản, nhân vật trung tâm của truyện, được khắc họa bằng những chi tiết rất đỗi đời thường: “bộ com-lê đen đã cũ lắm”, “bộ râu mép rậm lấm tấm bạc”, “chiếc cặp da nâu cũng đã sờn rách”. Dáng vẻ ấy, tưởng như giản dị đến mức cũ kỹ, lại toát lên phong thái chỉn chu, nghiêm cẩn và phẩm cách của một người thầy coi trọng cái đẹp ngay cả trong đời sống nhỏ nhất. Ẩn sau vẻ ngoài già nua, nghèo khó ấy là một trái tim đầy tận tụy, một tâm hồn nghệ sĩ hiền hậu và bao dung.
🎨 Điều làm nên vẻ đẹp lớn lao của thầy Bản không nằm ở danh vọng hay tên tuổi mà ở sự tận tâm và kiên định với nghề. Dù tuổi cao, sức yếu, thầy “chưa từng bỏ một tiết lên lớp nào, kể cả những hôm sốt cao, giọng run run.” Thầy dạy học không chỉ bằng kỹ năng mà bằng cả trái tim, tỉ mỉ hướng dẫn học trò “cách tô màu, đánh bóng, cách gọt bút chì thế nào cho đẹp”, luôn nhẫn nại và dịu dàng. Tình yêu nghề, tình yêu học trò của thầy chính là ánh sáng âm thầm soi rọi cả cuộc đời dạy học. Trong từng nét vẽ, thầy không chỉ dạy “vẽ cái sọt giấy hay lọ mực” mà dạy học trò biết nhìn thấy cái đẹp trong những điều bình dị, nơi mà tâm hồn người nghệ sĩ luôn hướng tới.
🎨 Không chỉ là người truyền thụ kỹ năng, thầy còn là người khơi mở tâm hồn. Những giờ học vẽ của thầy không khô khan mà đầy say mê. Thầy nói với học trò về “thế giới thứ hai, thế giới rực rỡ, kì lạ của những bức tranh”, nơi con người được sống với mơ ước, với ánh sáng và cái thiện. Chính niềm say sưa ấy khiến học trò cảm nhận được rằng nghệ thuật không chỉ là hình và sắc, mà còn là một cách sống, sống bằng cảm xúc và nhân hậu. Thầy giống như một người nghệ sĩ gieo hạt, tin tưởng rằng từ những tâm hồn trẻ thơ ấy sẽ nảy lên mầm cây của cái đẹp, của lòng nhân ái và tình yêu cuộc đời.
🎨 Thế nhưng, khi trưởng thành, người kể chuyện nhận ra một sự thật khiến lòng ta lặng đi: “Chúng tôi có đi hỏi nhưng chẳng mấy ai biết tên họa sĩ Nguyễn Thừa Bản.” Câu văn tưởng như giản dị ấy lại gói trọn cả nỗi xót xa và khâm phục. Trong khi bạn bè của thầy đều trở thành danh hoạ, có người nổi tiếng cả ở nước ngoài, thì thầy vẫn chỉ là một giáo viên bình thường. Nhưng chính trong sự bình thường ấy, thầy Bản lại trở nên phi thường, bởi thầy đã chọn con đường âm thầm gieo cái đẹp cho đời, không cần ánh hào quang, không cần ai biết đến. Nếu nghệ thuật là ngọn lửa soi sáng tâm hồn, thì thầy chính là người âm thầm giữ ngọn lửa ấy cháy mãi trong lòng học trò.
🎨 Truyện khép lại trong một âm hưởng vừa bâng khuâng vừa ấm áp. Không có bi kịch, không có kết thúc kịch tính, chỉ còn lại một nỗi biết ơn lặng lẽ, sâu thẳm. Qua ngòi bút tinh tế và giàu cảm xúc của Xuân Quỳnh, thầy Bản trở thành biểu tượng đẹp đẽ của người thầy Việt Nam, giản dị, tận tụy, giàu tình yêu và niềm tin vào cái đẹp. “Thầy giáo dạy vẽ của tôi” là một truyện ngắn nhỏ bé nhưng chứa đựng một thông điệp lớn lao, rằng cái đẹp chân chính không nằm ở danh tiếng, mà ở sự tận hiến và lòng yêu thương. Nhân vật thầy Bản, người thầy già với mái tóc bạc phơ và tâm hồn sáng trong, chính là hình ảnh tiêu biểu cho những con người âm thầm gieo hạt cho cuộc đời. Đọc truyện, ta thấy lòng mình được gột rửa, trở nên lặng và trong hơn, để rồi tự nhủ phải biết trân trọng hơn những người đã dạy ta không chỉ chữ nghĩa, mà còn dạy ta làm người, dạy ta biết yêu và giữ gìn cái đẹp giữa cuộc đời này.
🎨 Truyện ngắn “Thầy giáo dạy vẽ của tôi” mang giọng kể nhẹ nhàng, chân thành, giàu chất hồi tưởng và cảm xúc. Ngòi bút của Xuân Quỳnh tinh tế trong việc khắc họa chân dung nhân vật qua những chi tiết giản dị mà gợi nhiều tầng ý nghĩa: từ bộ com-lê cũ, chiếc ca-vát chỉnh tề đến giọng nói run run khi ốm, tất cả tạo nên hình ảnh một người thầy vừa gần gũi vừa đáng kính. Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, đan xen miêu tả và biểu cảm giúp câu chuyện thấm đượm chất trữ tình. Ý nghĩa sâu xa của truyện nằm ở chỗ, tôn vinh vẻ đẹp của những con người âm thầm hiến dâng cho nghệ thuật, cho học trò, cho cái đẹp của tâm hồn. Qua hình tượng thầy Bản, Xuân Quỳnh đã gửi gắm một triết lý nhân văn sâu sắc, rằng giá trị chân thật của con người không nằm ở danh vọng mà ở sự tận tâm và lòng nhân hậu.
Nguồn ảnh minh họa: Sưu tầm
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu – Học chuẩn, thi chuẩn
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: Ngõ 123, Thuỵ Phương, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
#hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu