Khi đọc một tác phẩm văn học, người đọc thường tự hỏi: Giọng nói nào đang dẫn dắt câu chuyện? Người kể chuyện có phải là hiện thân của tác giả, hay chỉ là một thực thể hư cấu độc lập? Câu trả lời không chỉ làm sáng tỏ mối quan hệ giữa người kể chuyện và tác giả mà còn mở ra những tầng nghĩa sâu sắc ẩn chứa trong mỗi câu chữ. Hãy cùng cô Diệu Thu khám phá bài viết này.
Trong văn học, người kể chuyện và tác giả là hai thực thể vừa liên kết chặt chẽ vừa tách biệt trong một tác phẩm. Mối quan hệ giữa họ giống như sợi dây vô hình nối liền giữa sáng tạo và biểu đạt, nơi tư tưởng, cảm xúc, và mục đích của tác giả được truyền tải thông qua giọng kể chuyện.
Người kể chuyện, trên hết, là một công cụ sáng tạo của tác giả. Đây là giọng nói dẫn dắt câu chuyện, vẽ nên thế giới hư cấu và truyền tải các thông điệp tới người đọc. Tuy nhiên, người kể chuyện không đơn thuần là cái bóng của tác giả, mà là một thực thể độc lập trong văn bản. Với mỗi cách lựa chọn ngôi kể – từ ngôi thứ nhất xưng “tôi” đến ngôi thứ ba toàn tri hoặc hạn chế – người kể chuyện tạo nên khoảng cách hoặc sự gần gũi với câu chuyện, đồng thời định hình cách người đọc cảm nhận câu chuyện đó. Sự lựa chọn này không phải ngẫu nhiên mà thường phản ánh chiến lược nghệ thuật của tác giả trong việc điều khiển sự tiếp nhận của độc giả.
Tác giả, người sáng tạo ra thế giới hư cấu, luôn đứng phía sau mọi chi tiết trong tác phẩm. Tuy nhiên, tác giả không phải lúc nào cũng lộ diện qua lời kể của người kể chuyện. Đôi khi, tác giả ẩn mình một cách khéo léo, để người kể chuyện tự do bộc lộ quan điểm, cảm xúc, và thậm chí là sự mâu thuẫn. Đây chính là điểm làm nên chiều sâu và sự phức tạp của mối quan hệ này. Bằng cách tạo ra một giọng kể chuyện có vẻ tách biệt, tác giả có thể đưa ra những thông điệp đa tầng, khuyến khích người đọc không chỉ tiếp nhận nội dung một cách thụ động mà còn đặt câu hỏi, suy tư.
Mối quan hệ giữa người kể chuyện và tác giả còn thể hiện rõ trong cách họ đối diện với sự thật và hư cấu. Người kể chuyện có thể phản ánh trực tiếp tư tưởng của tác giả, nhưng cũng có thể đứng ở vị trí đối lập, phản biện hoặc mở ra những góc nhìn khác biệt. Ví dụ, trong Bắt trẻ đồng xanh của J.D. Salinger, Holden Caulfield là người kể chuyện với giọng điệu đầy bất mãn và châm biếm. Dù vậy, người đọc vẫn cảm nhận được sự hiện diện thầm lặng của Salinger trong những nỗi niềm cô đơn và khát vọng của nhân vật.
Tuy nhiên, sự tách biệt giữa tác giả và người kể chuyện không có nghĩa là họ hoàn toàn không liên quan. Tác giả chính là người kiến tạo nên giọng nói của người kể chuyện, định hình nên giới hạn, tính cách, và cách tiếp cận câu chuyện. Trong tiểu thuyết Những người khốn khổ của Victor Hugo, người kể chuyện có lúc hòa mình vào các triết lý sâu sắc, nhưng cũng có lúc rút lui để nhường lời cho nhân vật. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự đan xen giữa người kể chuyện và tác giả trong việc dẫn dắt độc giả khám phá tầng tầng lớp lớp ý nghĩa của tác phẩm.
Hiểu được mối quan hệ giữa người kể chuyện và tác giả là chìa khóa để người đọc tiếp cận sâu sắc hơn với tác phẩm. Nó giúp chúng ta phân biệt được đâu là quan điểm của nhân vật, đâu là tư tưởng của tác giả, và từ đó hiểu rõ hơn mục đích sáng tạo của họ. Mối quan hệ này cũng làm nên sự đa chiều của văn học, nơi thực và hư, người sáng tạo và giọng nói sáng tạo hòa quyện, tạo nên một bức tranh phức tạp nhưng đầy cuốn hút.
Bởi vậy có thể nói, người kể chuyện và tác giả, dù khác biệt, luôn tồn tại trong mối liên hệ mật thiết. Chính sự phối hợp nhịp nhàng giữa họ đã làm nên chiều sâu và sức hấp dẫn của tác phẩm, để mỗi lần đọc là một lần khám phá và suy ngẫm.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/