Tình yêu từ lâu không chỉ là đề tài bất tận trong văn chương mà còn là nơi để con người đối thoại với bản thân, với người thương và với thế giới. Có những bài thơ nói về tình yêu cuồng nhiệt, khắc khoải, có những bài lại nhẹ nhàng như hơi thở, sâu lắng như mây trời. “Núi và Mây” của Ngô Văn Phú là một trong những thi phẩm như thế, ngắn gọn, tinh tế, nhưng mở ra cả một chân trời cảm xúc và suy tưởng về sự đồng hành, tự do và gắn bó trong tình yêu. Hãy cùng cô Diệu Thu phân tích bài thơ này nhé!
“Núi nào lại muốn vắng mây,
Mây đi nhớ núi dáng bay bồn chồn,”
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh ẩn dụ, núi và mây là hai yếu tố thiên nhiên luôn gắn bó, hòa quyện, song song với đó là sự nhân hóa tinh tế. Núi không muốn vắng mây, mây rời xa thì “dáng bay bồn chồn.” Ẩn sau hình ảnh thiên nhiên là nỗi niềm của những người yêu nhau, khao khát được bên nhau, nỗi nhớ khi xa cách, và cảm giác trống vắng khi thiếu vắng người kia. Dù không nói trực tiếp về con người, nhưng cảm xúc trong câu thơ lại rất đời, rất thật.
“Mây buồn thì núi cũng buồn,
Núi có mây vờn nhìn núi ấm ngay,”
Tình cảm ấy không chỉ là nhớ nhung, mà còn là sự đồng cảm sâu sắc, khi mây buồn thì núi cũng buồn, một mối liên kết cảm xúc đầy tinh tế. Và khi hai người ở bên nhau, niềm vui lập tức trở lại, “núi ấm ngay.” Cảm giác ấm áp ấy không chỉ là hơi ấm thể xác, mà còn là sự sưởi ấm tinh thần, một sự hiện diện khiến cuộc sống trở nên có ý nghĩa.
“Tự do là tính của mây,
Đứng yên kiểu núi cũng đầy tự do,”
Hai câu thơ tiếp theo đưa bài thơ chuyển sang một tầng nghĩa mới, bàn về tự do trong tình yêu. Mây tượng trưng cho sự tự do, phóng khoáng, không bị ràng buộc. Nhưng thi sĩ lại khẳng định, “Đứng yên kiểu núi cũng đầy tự do,” một quan điểm rất đáng suy ngẫm. Tự do không nhất thiết là phải bay đi thật xa, đôi khi, tự do là sự lựa chọn chủ động gắn bó, ở lại vì tình yêu chứ không phải sự ràng buộc. Đây là triết lý tình yêu hiện đại, yêu không đồng nghĩa với kiểm soát, mà là tôn trọng, là cho nhau không gian nhưng vẫn hướng về nhau.
“Sắc mây thay đổi từng giờ,
Mà sao sắc núi bốn mùa cứ xanh,”
Hai hình ảnh đối lập, mây thì biến đổi không ngừng, còn núi lại kiên định, bền vững. Mây giống như người con gái, đa cảm, thất thường, thay đổi theo cảm xúc. Núi giống như người đàn ông, vững vàng, luôn sẵn sàng chở che. Nhưng chính sự khác biệt ấy lại làm nên sự hòa hợp. Núi xanh quanh năm, nghĩa là tình cảm không phai nhạt, luôn thủy chung. Ẩn sau đó là lời cam kết bền lâu, là tình yêu mang tính trụ cột, kiên định giữa bao biến động.
“Trời đem em đến cho anh,
Em ưng làm núi hay giành làm mây,”
Bài thơ khép lại bằng một câu hỏi nhẹ nhàng mà sâu lắng. Không còn là hình ảnh núi, mây tượng trưng, giờ đây là em, anh thực sự. Tình yêu này là sự sắp đặt của trời, của số phận. Và người nói bày tỏ mong muốn đồng hành, nhưng trao cho người kia quyền chọn lựa: làm núi, ở lại, vững chãi hay làm mây, tự do, bay đi. Một tình yêu biết tôn trọng, không níu kéo mà để người yêu được là chính mình. Đó là tình yêu trưởng thành, lặng lẽ, sâu sắc, và vô điều kiện.
“Núi và Mây” tuy chỉ là một bài thơ ngắn, nhưng lại mang trong mình thông điệp lớn lao về tình yêu, không chỉ là gắn bó mà còn là tự do, không chỉ là cảm xúc mà còn là sự thấu hiểu và lựa chọn. Ngô Văn Phú đã mượn thiên nhiên để nói hộ tiếng lòng người, nhẹ nhàng, sâu lắng nhưng đầy dư âm. Bài thơ như một lời tỏ tình kín đáo, rất Việt Nam, rất tinh tế, khiến người đọc không khỏi mỉm cười, rồi lặng đi sau câu hỏi cuối cùng, “Em ưng làm núi hay giành làm mây?”
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/