“Dưới bóng hoàng lan” của Thạch Lam là một trong những tác phẩm ngắn tiêu biểu của dòng văn học lãng mạn Việt Nam. Không ồn ào, không kịch tính, câu chuyện như một bài thơ trữ tình, khẽ khàng đưa ta về với những giá trị nguyên sơ của tình cảm gia đình, quê hương và những khoảnh khắc dịu êm trong cuộc sống. Thạch Lam không chỉ kể chuyện, ông gợi lên một không gian sống động, nơi mỗi chi tiết đều như một nốt nhạc trầm, ngân vang mãi trong lòng người đọc. Hãy cùng cô Diệu Thu khám phá truyện ngắn này nhé!
“Dưới bóng hoàng lan” của Thạch Lam là một tác phẩm ngắn nhưng lại chứa đựng những tầng ý nghĩa sâu sắc và trường tồn. Với lối viết nhẹ nhàng, tinh tế, truyện không chỉ khắc họa vẻ đẹp của tình người mà còn là một lời ca ngợi thiên nhiên và những giá trị truyền thống sâu bền. Ở đó, sự trở về của nhân vật chính không đơn thuần là một hành động, mà là một hành trình đầy xúc cảm, nơi anh tái ngộ với cội nguồn và tìm lại bản ngã trong những điều giản dị nhất.
Câu chuyện mở ra với một khung cảnh vườn quê yên bình. Cây hoàng lan, giàn thiên lý, con đường lát gạch rêu phủ, và ngôi nhà cũ kỹ dưới bóng mát là biểu tượng cho sự trường tồn của ký ức và tình cảm gia đình. Hình ảnh này không chỉ là phông nền cho câu chuyện mà còn là nhân vật chính, nơi mọi cảm xúc và mạch truyện đều đổ dồn về. Cây hoàng lan – cao vút, tỏa bóng mát và thoang thoảng hương thơm – trở thành biểu tượng của sự an ủi và tình yêu thương. Dưới bóng cây ấy, Thanh không chỉ tìm thấy người bà mà anh luôn kính yêu, mà còn tái ngộ những kỷ niệm thơ ấu và cảm giác bình yên trong tâm hồn.
Thạch Lam đã khắc họa hình ảnh bà nội của Thanh bằng tất cả sự dịu dàng và tôn kính. Bà cụ với mái tóc bạc phơ, ánh mắt hiền từ, và đôi bàn tay chăm chút là hiện thân của tình yêu thương vô điều kiện. Bà là điểm tựa tinh thần vững chắc cho Thanh, như cây hoàng lan là bóng mát che chở cả khu vườn. Mối quan hệ bà cháu không chỉ là tình thân đơn thuần, mà còn là biểu tượng của sự kế thừa và duy trì những giá trị gia đình.
Căn nhà, khu vườn, và cả bà nội đều như bất biến trước dòng chảy của thời gian. Tuy nhiên, chính sự bất biến ấy lại là điều khiến Thanh chạnh lòng. Khi đối diện với những điều thân thuộc, Thanh nhận ra sự thay đổi không nằm ở ngoại cảnh mà ở chính anh. Từ một đứa trẻ ngày nào được bà yêu thương và chở che, anh giờ đã trưởng thành, mang theo sự bận rộn và những gánh nặng của cuộc sống. Khoảnh khắc Thanh thấy mình “bé quá” khi bà cụ lo lắng phẩy bụi trên giường hay sửa lại chiếu gối cho anh là một sự thức tỉnh sâu sắc. Trong tâm hồn Thanh, nơi nào đó vẫn là đứa trẻ nhỏ, khao khát được bảo bọc và yêu thương.
Không chỉ dừng lại ở tình bà cháu, Thạch Lam còn tinh tế lồng ghép vào truyện một mối tình dịu ngọt, trong trẻo giữa Thanh và Nga – cô gái hàng xóm. Nga không chỉ là một nhân vật phụ, mà là hiện thân của sự gắn kết với tuổi thơ, của những rung động đầu đời mà Thanh luôn giữ trong tim. Qua hình ảnh Nga nhặt hoa hoàng lan, Thạch Lam khéo léo gợi lên những hoài niệm về một thời thơ trẻ, khi mọi thứ đều giản đơn và thuần khiết. Nga là một phần không thể thiếu trong ngôi nhà ấy, trong khu vườn ấy, như một nhịp cầu nối Thanh với những giá trị nguyên sơ mà anh dường như đã quên lãng.
Hình ảnh cây hoàng lan, với những bông hoa nhỏ rụng xuống, là một ẩn dụ sâu sắc về ký ức và thời gian. Những bông hoa rơi không mất đi mà còn để lại hương thơm, như những kỷ niệm trong lòng Thanh, luôn sống động và gắn bó. Cây hoàng lan còn là biểu tượng của sự tiếp nối và sự bất tử của tình cảm gia đình. Dù thời gian có trôi qua, những gì sâu sắc và chân thành vẫn sẽ trường tồn, giống như bóng cây lan mãi tỏa mát và hương thơm lan tỏa khắp khu vườn.
Phong cách viết của Thạch Lam trong “Dưới bóng hoàng lan” là sự kết hợp giữa sự miêu tả tinh tế và cảm xúc sâu lắng. Ông không kể chuyện theo cách thông thường mà gợi lên những hình ảnh và cảm giác, khiến người đọc không chỉ hiểu mà còn cảm nhận được câu chuyện. Những chi tiết nhỏ nhặt – như con đường lát gạch rêu phủ, giàn thiên lý, hay ánh mắt bà cụ – đều được trau chuốt, mang đến một cảm giác gần gũi nhưng không kém phần thiêng liêng.
Trong xã hội hiện đại ngày nay, “Dưới bóng hoàng lan” vẫn giữ nguyên giá trị như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. Giữa cuộc sống hối hả, con người đôi khi quên mất những điều giản dị nhưng vô giá – đó là gia đình, quê hương, và những ký ức thân thương. Thanh, khi rời đi, mang theo cả một khu vườn ký ức, nơi anh luôn có thể tìm về để được yêu thương và che chở.
“Dưới bóng hoàng lan” không chỉ là câu chuyện về một lần trở về quê hương, mà còn là một hành trình tâm linh, nơi mỗi người đọc đều tìm thấy chính mình trong đó. Những bóng cây, những bông hoa, và những mối tình cảm chân thành trong truyện là lời nhắc rằng, dù cuộc sống có đổi thay, những giá trị sâu sắc và chân thật nhất vẫn sẽ luôn tồn tại, như cây hoàng lan, như bà nội của Thanh, và như tình yêu dịu dàng của Nga.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/