TÍNH THI VỊ TRONG VĂN HỌC
Nhà phê bình văn học Biêlinxki từng khẳng định: “Nghệ thuật là sự sống được phản chiếu qua lăng kính của cái đẹp.” Văn học, với tư cách là một loại hình nghệ thuật ngôn từ, không chỉ dừng lại ở việc phản ánh hiện thực đời sống mà còn làm giàu thêm đời sống ấy bằng vẻ đẹp thi vị. Tính thi vị chính là linh hồn của văn chương, khiến mỗi trang viết trở thành dòng suối ngọt ngào tưới mát tâm hồn, để con người không chỉ “biết” về cuộc sống, mà còn thực sự “cảm” và “yêu” cuộc sống. Hãy cùng cô Diệu Thu đọc bài viết này nhé!
🔹 1️⃣ Giải thích
Tính thi vị trong văn học là khả năng mang lại cảm giác bay bổng, gợi xúc cảm thẩm mỹ và niềm rung động tinh tế trước hiện thực. Nó biến những điều bình thường trở nên đẹp đẽ, khiến cái giản dị bỗng trở thành vĩnh cửu. Nếu sự thật là nền móng của văn học, thì cái thi vị chính là ngọn gió đưa tác phẩm đến trái tim bạn đọc.
🔹 2️⃣ Biểu hiện của tính thi vị
- Trong thơ ca, tính thi vị thể hiện rõ rệt nhất. Một bức tranh xuân trong thơ Xuân Diệu không chỉ là cỏ non, mây trắng, mà còn là “cái hôn của đất trời”, “cái run rẩy của sự sống căng tràn”. Sự thi vị ấy khiến mùa xuân trở nên gần gũi và say mê hơn.
- Trong tự sự, thi vị hóa cuộc đời cũng là một cách để nhà văn làm sáng lên cái đẹp. Đọc Truyện Kiều của Nguyễn Du, ta không chỉ chứng kiến bi kịch đời Kiều mà còn say đắm trong những câu thơ lục bát trữ tình, nơi nỗi đau được nâng lên thành âm nhạc, thành thi vị.
- Ngay cả trong những trang viết hiện thực nghiệt ngã, tính thi vị vẫn hiện hữu. Nguyễn Minh Châu từng nói: “Văn học trước hết phải là hành trình đi tìm hạt ngọc ẩn giấu trong tâm hồn con người.” Hạt ngọc ấy chính là cái thi vị lấp lánh giữa đời sống khắc nghiệt.
🔹 3️⃣ Ý nghĩa của tính thi vị
- Đối với nghệ sĩ, tính thi vị là ngọn nguồn sáng tạo, là “cú hích của cảm hứng” (LLVH). Không có thi vị, văn học chỉ là bản chép khô khan của hiện thực.
- Đối với người đọc, tính thi vị nuôi dưỡng tâm hồn, gợi niềm yêu đời, khiến con người biết rung động trước một cành hoa, một tiếng ve, một ánh trăng. Văn học nhờ đó mà làm tròn thiên chức “làm cho con người thêm phong phú, hiểu con người nhiều hơn” (M.L. Kalinine).
- Đối với xã hội, tính thi vị góp phần làm đẹp nhân sinh, nâng cao đời sống tinh thần, giúp con người thoát khỏi sự tẻ nhạt, khô cằn để hướng tới cái cao cả, nhân văn.
🔹 4️⃣ Liên hệ và mở rộng
Trong đời sống hôm nay, khi con người bị cuốn vào nhịp sống gấp gáp, tính thi vị của văn học càng trở nên cần thiết. Những trang viết của Nguyễn Nhật Ánh về tuổi thơ với “hoa hồng xứ khác”, với “mắt biếc” đã níu giữ bao thế hệ độc giả, bởi đó là thi vị của ký ức, của tình yêu trong trẻo. Điều này cho thấy, văn học chỉ thực sự sống mãi khi nó biết làm cho đời sống thêm phần thi vị và giàu xúc cảm.
Có thể nói, tính thi vị là cánh cửa mở ra thế giới của cái đẹp trong văn học. Nó khiến sự thật bớt khắc nghiệt, khiến tâm hồn con người được nâng đỡ và chắp cánh. Một tác phẩm hay không chỉ đúng về hiện thực mà còn phải giàu chất thi vị, bởi “cái tầm thường là cái chết của nghệ thuật” (M. Gorky). Văn học sống bằng sức mạnh thi vị ấy, một sức mạnh có thể làm rung động trái tim, làm bừng dậy khát vọng sống đẹp, và để lại âm vang bất tử trong tâm hồn nhân loại.
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu – Học chuẩn, thi chuẩn
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: Ngõ 123, Thuỵ Phương, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
#hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu