ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 60: “DÁNG ĐỨNG VIỆT NAM”
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Câu 1 (0,5 điểm):
Bài thơ thuộc đề tài người lính – ca ngợi hình tượng người chiến sĩ Giải phóng quân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Câu 2 (0,5 điểm):
Hai câu thơ đầu sử dụng phép lặp từ “Anh” để liên kết và nhấn mạnh hình tượng trung tâm, đồng thời có phép nối với từ “nhưng” nhằm thể hiện sự chuyển ý giữa hai vế nội dung.
Câu 3 (1,0 điểm):
Hai câu thơ thể hiện sâu sắc vẻ đẹp bất khuất và lý tưởng sống cao cả của người chiến sĩ. Dù đã ngã xuống, anh vẫn như đang chiến đấu – một tư thế hiên ngang, kiêu hùng. Cái chết không thể khuất phục được tinh thần quả cảm của anh, trái lại còn làm sáng lên hình ảnh người lính kiên trung, biểu tượng của tinh thần chiến đấu bất tử. Qua đó, tác giả bày tỏ sự khâm phục và ngợi ca lòng dũng cảm, ý chí sắt đá của người chiến sĩ Giải phóng quân.
Câu 4 (1,0 điểm):
Tác giả viết hoa chữ “Anh” giữa dòng để khẳng định sự tôn kính, ngợi ca người chiến sĩ – hình ảnh tiêu biểu cho người lính Việt Nam anh hùng. Chữ “Anh” viết hoa tạo cảm giác thiêng liêng, nâng tầm hình tượng người lính lên thành biểu tượng bất tử, để từ đó khắc sâu trong lòng người đọc niềm biết ơn và tự hào sâu sắc về thế hệ cha anh đã hy sinh vì Tổ quốc.
Câu 5 (1,0 điểm):
Bài thơ khơi dậy niềm tự hào về truyền thống yêu nước, kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam trong đấu tranh giành độc lập.
Hai sự việc hiện nay góp phần phát huy truyền thống ấy có thể là:
- Nhiều bạn trẻ tham gia vào các hoạt động tình nguyện ở vùng sâu vùng xa, mang ánh sáng tri thức và y tế đến những nơi còn khó khăn.
- Sự chủ động, sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam trong việc nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ, góp phần đưa hình ảnh đất nước ra thế giới.
PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Phân tích đoạn thơ in đậm
Đoạn thơ in đậm trong bài là một khúc ca ngợi trầm hùng và xúc động về vẻ đẹp bất tử của người chiến sĩ Giải phóng quân.
Nhà thơ Lê Anh Xuân đã khắc họa hình tượng người lính ngã xuống nhưng vẫn “đứng lặng im như bức thành đồng”, như một biểu tượng bất diệt của lòng yêu nước và tinh thần chiến đấu kiên trung. Hình ảnh “đôi dép dưới chân Anh giẫm lên bao xác Mỹ” vừa chân thực, vừa hào hùng, gợi nên vẻ đẹp giản dị mà kiêu hãnh – một người lính bình thường mà phi thường. Dù không để lại hình ảnh, tên tuổi hay địa chỉ, anh để lại cho đời một “dáng đứng Việt Nam” – biểu tượng vĩnh hằng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng.
Về nghệ thuật, đoạn thơ nổi bật với những biện pháp tu từ như: so sánh (“như bức thành đồng”), ẩn dụ (“dáng đứng Việt Nam”), điệp ngữ (“không một…”, “Anh…”) và cách sử dụng chữ viết hoa giữa dòng, tất cả đều nhằm nhấn mạnh tầm vóc sử thi của hình tượng người lính.
Từ đoạn thơ, người đọc không chỉ cảm nhận vẻ đẹp dũng cảm của người chiến sĩ mà còn được truyền cảm hứng sống cao đẹp – sống vì lý tưởng, vì đất nước, vì thế hệ mai sau.
Câu 2 (4,0 điểm): Nghị luận – Nối tiếp truyền thống cha anh để tự tin hội nhập
Dân tộc Việt Nam ta đã trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước với biết bao lớp người ngã xuống vì lý tưởng độc lập, tự do và hạnh phúc cho nhân dân. Truyền thống ấy, trải qua năm tháng, đã kết tinh thành một di sản tinh thần quý giá, là cội nguồn sức mạnh để đất nước không ngừng vươn lên trong mọi thời đại. Ngày nay, khi đất nước đang từng bước hội nhập sâu rộng với thế giới, trách nhiệm của thế hệ trẻ là phải biết tiếp nối truyền thống cha anh, biến truyền thống thành điểm tựa tinh thần để tự tin hội nhập, khẳng định vị thế của dân tộc trên trường quốc tế.
Nối tiếp truyền thống cha anh là hành động kế thừa, phát huy những giá trị tốt đẹp mà các thế hệ đi trước đã tạo dựng, như lòng yêu nước, ý chí kiên cường, tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái và sự cống hiến vô điều kiện cho cộng đồng, cho Tổ quốc. Đây không phải là sự bảo thủ hay sao chép máy móc những gì đã có, mà là sự tiếp nhận có chọn lọc, làm mới và phát triển những giá trị ấy trong điều kiện hiện đại. Tự tin hội nhập là khả năng tham gia vào đời sống toàn cầu một cách chủ động, bản lĩnh, vừa sẵn sàng học hỏi những điều mới mẻ, tiến bộ của thế giới, vừa giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc, không bị hoà tan trong dòng chảy hội nhập.
Trong thực tế, truyền thống chính là bệ phóng tinh thần giúp thế hệ trẻ thêm tự hào và ý thức được vai trò của mình đối với đất nước. Nhìn vào những tấm gương như các bạn trẻ khởi nghiệp sáng tạo từ tinh hoa văn hóa dân tộc, đưa sản phẩm Việt ra thế giới, hay những vận động viên, nghệ sĩ, nhà khoa học trẻ mang về vinh quang cho Tổ quốc trong các cuộc thi quốc tế, ta càng thấy rõ giá trị của việc vừa giữ gìn truyền thống vừa chủ động hội nhập. Khi biết trân trọng cội nguồn, người trẻ sẽ không dễ bị lung lay trước cám dỗ của lối sống lai căng, sẽ biết chọn lọc tinh hoa nhân loại để làm giàu thêm cho trí tuệ, nhân cách và văn hóa dân tộc.
Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận rằng không phải ai cũng hiểu đúng và hành xử đúng với truyền thống. Có người viện cớ “giữ truyền thống” để từ chối cái mới, trở nên bảo thủ và trì trệ. Lại có người mượn danh “hội nhập” để biện minh cho lối sống thực dụng, vô trách nhiệm, dễ bị cuốn theo trào lưu một cách mù quáng. Vì vậy, mỗi người trẻ cần có bản lĩnh, có tư duy phản biện và sự tỉnh táo để vừa giữ gìn bản sắc, vừa đổi mới sáng tạo, vừa là con cháu xứng đáng của những thế hệ đã hy sinh vì đất nước, vừa là công dân toàn cầu có trách nhiệm và tri thức.
Hơn bao giờ hết, thế hệ trẻ hôm nay cần hun đúc trong mình tinh thần yêu nước chân thành, biết gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống bằng cách học tập tốt, sống tử tế, sáng tạo trong công việc và chủ động trong giao lưu văn hóa quốc tế. Mỗi hành động nhỏ, như sử dụng tiếng Việt đúng chuẩn, tôn trọng các giá trị văn hóa, giới thiệu đất nước mình ra thế giới bằng sản phẩm, tri thức và hình ảnh đẹp đẽ, đều góp phần đưa truyền thống cha anh lan tỏa và tỏa sáng trong thế giới hiện đại.
Có thể nói, nối tiếp truyền thống cha anh không chỉ là lòng biết ơn, mà còn là trách nhiệm lớn lao và là cơ hội để khẳng định bản thân trong thời đại mới. Khi biết phát huy truyền thống bằng tinh thần đổi mới, tự tin hội nhập mà không đánh mất mình, thế hệ trẻ Việt Nam sẽ góp phần đưa đất nước vững bước đi lên, hội nhập nhưng không hòa tan, hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc dân tộc.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/