ĐÁP ÁN ĐỀ 58: “DẤU CHÂN QUA TRÀNG CỎ”
PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (4,0 điểm)
Câu 1. (0,5 điểm):
Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
→ Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát
Câu 2. (0,5 điểm):
Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?
→ Nhân vật trữ tình là người lính thời hậu chiến, hồi tưởng lại quãng đời chiến đấu gian khổ và thiêng liêng trên đường ra chiến trường.
Câu 3. (1,0 điểm):
Lí giải nỗi băn khoăn của tác giả qua đoạn thơ:
Những người sốt rét đang cơn
Dấu chân bấm xuống đường trơn, có nhoè?
Thời gian như cỏ vượt lên
Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua
→ Nỗi băn khoăn của tác giả thể hiện sự lo lắng, trăn trở về việc thời gian sẽ xóa nhòa những dấu tích của những con người đã hi sinh thầm lặng trên con đường ra trận. Câu hỏi “có nhoè?” gợi lên nỗi day dứt: liệu những hi sinh ấy có bị lãng quên? Cỏ mọc thời gian – thiên nhiên phủ lấp, nhưng “lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua” lại nói lên sức mạnh bền bỉ của ký ức, lòng biết ơn và sự tiếp nối của thế hệ sau.
Câu 4. (1,0 điểm):
Hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh:
Thời gian như cỏ vượt lên
Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua
→ So sánh “thời gian như cỏ vượt lên” diễn tả sự trôi chảy không ngừng của thời gian và sự phủ lấp của thiên nhiên. “Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua” gợi hình ảnh những con đường hành quân nhỏ bé nhưng kéo dài, kiên cường, mang tính biểu tượng cho ý chí và sự nối tiếp của các thế hệ. Hai phép so sánh giúp làm nổi bật chiều sâu của ký ức chiến tranh và tinh thần bất khuất.
Câu 5. (1,0 điểm):
Thông điệp có ý nghĩa nhất từ đoạn thơ:
→ Thông điệp sâu sắc nhất là: Dù thời gian có trôi đi, những dấu chân vô danh trên trảng cỏ – tượng trưng cho sự hi sinh thầm lặng của những người lính – sẽ mãi là chỉ dẫn thiêng liêng cho thế hệ sau trên con đường bảo vệ và xây dựng đất nước.
→ Vì đoạn thơ không chỉ tái hiện sự khắc nghiệt của chiến tranh mà còn thể hiện lòng biết ơn, trân trọng quá khứ và ý thức trách nhiệm với tương lai.
PHẦN II. LÀM VĂN (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm): Viết đoạn văn khoảng 200 chữ
Gợi ý đoạn văn cảm nhận về hình ảnh “dấu chân” và “trảng cỏ”:
Trong bài thơ Dấu chân qua trảng cỏ, hai hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng là “dấu chân” và “trảng cỏ” đã để lại nhiều rung động sâu sắc. “Dấu chân” là dấu tích của những người lính năm xưa – những con người âm thầm ra đi chiến đấu vì độc lập dân tộc, mang theo “khát vọng con người” mà “không lời không tên”. Họ có thể đã lùi vào quên lãng, nhưng dấu chân vẫn còn in đậm, gợi nhắc đến sự hi sinh thầm lặng, bền bỉ. Còn “trảng cỏ” – một vùng đất mênh mông, hoang sơ – lại là nơi chứng kiến và lưu giữ những ký ức chiến tranh, là biểu tượng của không gian lịch sử, của sự bao dung và trường tồn. Giữa trảng cỏ ấy, dấu chân nhỏ bé lại trở nên lớn lao. Chính sự kết hợp này đã khắc họa vẻ đẹp của quá khứ và thể hiện niềm tin rằng: từ những điều bình dị nhất, ta có thể cảm nhận được sức mạnh của ký ức và lý tưởng sống.
Câu 2. (4,0 điểm): Viết bài văn nghị luận về hiện tượng sống ảo của giới trẻ
Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống con người, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, đi cùng với lợi ích to lớn là sự xuất hiện ngày càng phổ biến của hiện tượng “sống ảo” – một lối sống thiếu thực tế, lệch chuẩn, gây nên nhiều hệ lụy đáng lo ngại.
Sống ảo là biểu hiện của việc con người, nhất là giới trẻ, dành quá nhiều thời gian và sự chú ý vào thế giới mạng, cố gắng xây dựng một hình ảnh hoàn hảo, hào nhoáng không đúng với con người thật. Người sống ảo thường đăng tải những bức ảnh chỉnh sửa kỹ càng, khoe khoang cuộc sống xa hoa, sử dụng các ứng dụng, hiệu ứng để tạo ra một “cái tôi” ảo nhằm thu hút sự chú ý, lượt thích, bình luận trên mạng xã hội.
Hiện tượng này đang diễn ra rộng rãi và có xu hướng gia tăng. Trên TikTok, Facebook, Instagram… không khó để bắt gặp những bạn trẻ luôn tìm cách thể hiện bản thân theo cách “càng khác người càng nổi tiếng”. Họ sẵn sàng quay video phản cảm, nói chuyện tục tĩu, bịa đặt thông tin hay khoe của cải, tình yêu giả tạo… chỉ để nổi bật và được chú ý. Sống ảo khiến nhiều người trở nên lệ thuộc vào chiếc điện thoại, đánh mất khả năng giao tiếp thực tế và dần dần xa rời những giá trị thực của cuộc sống.
Hệ lụy của lối sống này là rất nghiêm trọng. Thứ nhất, nó khiến con người sống giả tạo, không còn là chính mình. Thứ hai, những kỳ vọng ảo dễ tạo ra cảm giác thất vọng, dẫn đến lo âu, trầm cảm khi không được xã hội mạng công nhận. Thứ ba, sống ảo khiến giới trẻ lãng phí thời gian, bỏ bê học tập, đánh mất những mối quan hệ thực và có thể vướng vào những hành vi nguy hiểm như lừa đảo, vi phạm pháp luật. Đáng lo hơn, sống ảo có thể khiến con người mất định hướng sống, không còn biết đâu là giá trị thật để theo đuổi.
Vậy nguyên nhân từ đâu? Trước hết là do tâm lý muốn được chú ý, khẳng định bản thân nhưng thiếu phương pháp và nền tảng thực lực. Thêm vào đó, mạng xã hội với các lượt “like”, “share”, “comment” tạo ra ảo giác về giá trị cá nhân. Sự thiếu định hướng từ gia đình, nhà trường và ảnh hưởng của bạn bè cũng khiến nhiều bạn trẻ dễ rơi vào lối sống này.
Để khắc phục hiện tượng sống ảo, điều quan trọng là mỗi người trẻ cần học cách sống thật, biết trân trọng bản thân và phát triển năng lực thực tế. Mạng xã hội nên là công cụ hỗ trợ chứ không phải nơi định hình giá trị con người. Gia đình và nhà trường cũng cần giáo dục về đạo đức số, giúp học sinh hiểu rõ giới hạn giữa thật – ảo. Đồng thời, xã hội cần xây dựng một môi trường lành mạnh để thanh thiếu niên phát triển đúng hướng.
Vậy nên, sống ảo là hệ quả tất yếu của thời đại số nếu chúng ta không có nhận thức đúng đắn. Giới trẻ hôm nay chính là tương lai của đất nước, vì thế cần tỉnh táo, biết sống thật, sống có trách nhiệm để trưởng thành một cách toàn diện trong cả thế giới thực lẫn thế giới số.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/