Có những bài thơ không chỉ là tập hợp những câu chữ đẹp mà còn chứa đựng cả một thế giới cảm xúc, một miền ký ức không thể phai nhòa trong tâm trí mỗi con người. “Trong lời mẹ hát” của Trương Nam Hương là một tác phẩm như vậy. Đọc bài thơ, ta như lắng nghe được giai điệu ngọt ngào của lời ru thuở ấu thơ, một âm thanh êm đềm đã theo ta suốt những tháng năm khôn lớn. Bài thơ không chỉ khắc họa hình ảnh người mẹ qua những câu hát ru, mà còn mở ra cả một không gian văn hóa dân gian, nơi có ca dao, cổ tích, những hình ảnh bình dị của làng quê và trên tất cả, là tình yêu thương vô bờ bến của mẹ dành cho con. Hãy cùng cô Diệu Thu khám phá bài thơ này.
Mở đầu bài thơ, tác giả đưa ta trở về với thế giới tuổi thơ, nơi lời mẹ hát là dòng sông chở đầy những câu chuyện cổ tích. Ở đó, con lớn lên trong sự dìu dắt của mẹ, được nâng niu trong nhịp võng đong đưa của những câu ca dao:
“Tuổi thơ chở đầy cổ tích
Dòng sông lời mẹ ngọt ngào
Đưa con đi cùng đất nước
Chòng chành nhịp võng ca dao.”
Hình ảnh “dòng sông lời mẹ ngọt ngào” không chỉ gợi tả giọng ru dịu dàng, đằm thắm mà còn là biểu tượng của tình mẹ bao la, vỗ về con suốt những tháng năm thơ ấu. Lời ru ấy không chỉ là sự êm ái mà còn là con thuyền đưa con đi xa hơn, mở ra cả một thế giới rộng lớn của đất nước, của truyền thống văn hóa, của những bài học đầu tiên về cuộc đời.
Những hình ảnh trong lời mẹ hát không chỉ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ mà còn là sợi dây nối kết con với quê hương, với những giá trị tinh thần sâu sắc của dân tộc:
“Con gặp trong lời mẹ hát
Cánh cò trắng, dải đồng xanh
Con yêu màu vàng hoa mướp
“Con gà cục tác lá chanh.”
Trong từng câu hát ấy, con bắt gặp hình ảnh cánh cò trắng, dải đồng xanh, yêu màu vàng hoa mướp và cả những hình ảnh thân thương như “con gà cục tác lá chanh”. Đây là những hình ảnh gần gũi với tuổi thơ của bao thế hệ, gợi lên không gian làng quê yên bình và chứa đựng hơi thở của văn hóa dân gian. Bằng việc đưa những hình ảnh quen thuộc vào bài thơ, tác giả đã cho thấy rằng lời mẹ hát không chỉ là lời ru ngọt ngào mà còn là phương tiện truyền tải những giá trị tinh thần quý báu.
Nhưng thời gian không ngừng trôi, trong khi con dần trưởng thành thì mẹ lại âm thầm gánh trên vai những dấu vết của năm tháng. Sự hi sinh lặng lẽ ấy được khắc họa đầy xúc động qua những câu thơ:
“Thời gian chạy qua tóc mẹ
Một màu trắng đến nôn nao
Lưng mẹ cứ còng dần xuống
Cho con ngày một thêm cao.”
Hình ảnh “tóc mẹ trắng” và “lưng mẹ còng dần xuống” là biểu tượng cho sự hi sinh của mẹ. Mẹ dần già đi, nhưng chính sự vất vả ấy lại giúp con trưởng thành. Ở đây, ta không chỉ cảm nhận được nỗi xót xa trước sự tàn phá của thời gian, mà còn nhận ra một quy luật đầy thiêng liêng của cuộc đời: mẹ hi sinh tất cả để con được lớn lên, được vững bước trên đường đời.
Và rồi, khi con đã trưởng thành, khi đôi cánh con đã đủ rộng để bay xa, lời mẹ hát vẫn mãi là hành trang quý giá theo con suốt cuộc đời:
“Mẹ ơi, trong lời mẹ hát
Có cả cuộc đời hiện ra
Lời ru chắp con đôi cánh
Lớn rồi con sẽ bay xa.”
Câu thơ vang lên như một lời tri ân sâu sắc của đứa con dành cho mẹ. Trong lời ru ấy không chỉ có tình yêu thương, mà còn là cả cuộc đời mẹ, là những năm tháng nhọc nhằn, là những đêm dài mẹ thức vì con. Lời ru không chỉ là chỗ dựa tinh thần mà còn là động lực giúp con tự tin bước vào cuộc sống, dám ước mơ, dám bay cao, bay xa. Nhưng dù con có đi đến đâu, mẹ vẫn luôn ở đó, vẫn là người âm thầm dõi theo, nâng đỡ con bằng tình yêu thương vô điều kiện.
Bằng ngôn từ giản dị, hình ảnh giàu sức gợi, “Trong lời mẹ hát” không chỉ là một bài thơ về tình mẫu tử mà còn là một bản giao hưởng ngọt ngào của ký ức, của văn hóa dân gian, của những điều bình dị nhưng thiêng liêng nhất trong cuộc đời. Qua bài thơ, Trương Nam Hương đã gợi lên trong lòng người đọc niềm trân trọng đối với những lời ru, với sự hi sinh của mẹ, đồng thời nhắc nhở mỗi chúng ta rằng, dù có trưởng thành, dù có đi xa đến đâu, hãy luôn nhớ về những điều thân thuộc nhất – nơi có mẹ, có lời ru đã nuôi dưỡng ta suốt cả một đời.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/