Bài thơ “Nắng mới” của Lưu Trọng Lư mang trong mình vẻ đẹp dịu dàng và sâu lắng của tình mẫu tử. Với phong cách Thơ mới giàu cảm xúc và hình ảnh trữ tình tinh tế, bài thơ là dòng hoài niệm thiết tha về người mẹ kính yêu, nơi ánh nắng đầu ngày trở thành biểu tượng của ký ức và tình cảm vĩnh cửu. Cùng cô Diệu Thu phân tích tác phẩm để cảm nhận vẻ đẹp thầm lặng nhưng thấm đượm nhân văn của bài thơ nhé
Trong phong trào Thơ mới, nơi cảm xúc cá nhân và vẻ đẹp tâm hồn trở thành trung tâm của thi ca, Lưu Trọng Lư xuất hiện như một tiếng nói trữ tình đặc biệt với những khúc ngân vang từ ký ức và nỗi niềm nhân thế. “Nắng mới”, bài thơ tiêu biểu của ông, không chỉ là lời tri ân đối với tình mẫu tử mà còn là bức tranh ký ức thấm đượm ánh sáng của thời gian, nơi nỗi nhớ nhung hòa quyện cùng hình bóng người mẹ trong không gian đầy dư âm của tuổi thơ đã khuất.
Mở đầu bài thơ, ánh nắng mới không chỉ là một hiện tượng thiên nhiên mà trở thành biểu tượng cho sự thức tỉnh của cảm giác và ký ức:
Mỗi lần nắng mới hắt bên song,
Xao xác, gà trưa gáy não nùng.
Hai câu thơ mở ra với sự kết hợp giữa hình ảnh và âm thanh đầy sức gợi. “Nắng mới” là ánh sáng đầu ngày mang theo sự tươi mới của sự sống, nhưng khi hắt bên song, nó trở thành sợi dây kéo nhà thơ về với quá khứ. Từ láy “xao xác” gợi cảm giác bồn chồn, lay động, làm nền cho âm thanh “gáy não nùng” của tiếng gà trưa. Tiếng gà giữa trưa hè vắng lặng, vang vọng trong không gian, lại buộc lòng người đối diện với nỗi buồn không tên—nỗi buồn của những gì đã qua nhưng không thể quên.
Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng,
Chập chờn sống lại những ngày không.
“Rượi buồn” là cảm giác buồn nhưng thấm dịu, lặng lẽ mà day dứt. Lưu Trọng Lư, bằng khả năng khơi dậy nỗi niềm từ những điều nhỏ bé nhất, đã biến sự sống lại của ký ức thành một quá trình tràn đầy cảm giác chập chờn giữa thực tại và hoài niệm, giữa cái có và cái không.
Đỉnh cao của cảm xúc dâng trào khi nỗi nhớ mẹ hiện về:
Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời
Lúc người còn sống, tôi lên mười;
Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội,
Áo đỏ người đưa trước giậu phơi.
Người mẹ trong ký ức của nhà thơ hiện lên không qua những hình ảnh phi thường mà rất đỗi đời thường: chiếc áo đỏ phơi trước giậu, màu nắng reo vui trên nội đồng. Chi tiết “áo đỏ” tạo nên một điểm nhấn ấm áp, tượng trưng cho tình yêu thương và sự sống. Hình ảnh người mẹ “đưa áo trước giậu” gợi lên vẻ đẹp cần lao, giản dị và thân thuộc của người phụ nữ Việt Nam, đồng thời cũng là biểu tượng cho cái đẹp vĩnh hằng của tình mẫu tử, nơi những điều giản đơn nhất lại trở thành nỗi nhớ không thể nguôi ngoai.
Ký ức về mẹ tiếp tục được khắc họa qua hình ảnh sinh động và xúc cảm chân thành:
Hình dáng mẹ tôi chửa xoá mờ
Hãy còn mường tượng lúc vào ra:
Hình dáng người mẹ không bao giờ phai nhạt trong tâm trí người con. Từ “mường tượng” nhấn mạnh sự mơ hồ nhưng dai dẳng của ký ức, nơi mẹ hiện hữu nhưng không còn có thể chạm đến. Đó là sự sống lại của những bóng hình quá khứ mà thời gian không thể làm lu mờ.
Nét cười đen nhánh sau tay áo
Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.
Hình ảnh “nét cười đen nhánh” kết hợp giữa sự sống động và nỗi đau thương, vì giờ đây nụ cười ấy chỉ còn tồn tại trong ký ức. Cách miêu tả này vừa cụ thể, vừa đậm chất tượng trưng, gợi ra không gian thấm đẫm ánh sáng của nỗi nhớ. Nét cười của mẹ hiện ra “sau tay áo” đầy ẩn dụ, vừa như che khuất, vừa như làm hiện lên một vẻ đẹp thân thuộc nhưng đã mãi thuộc về quá khứ.
Trong toàn bộ bài thơ, ánh sáng và ký ức đan xen để làm nên thế giới nội tâm phong phú của Lưu Trọng Lư. “Nắng mới” là biểu tượng của thời gian trôi qua không thể níu giữ, nhưng cũng là ngọn lửa của tình mẫu tử, của những kỷ niệm bất diệt. Bài thơ kết tinh vẻ đẹp của phong trào Thơ mới—đằm thắm, chân thành nhưng đầy dư âm triết lý về thời gian, ký ức và tình yêu thương.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/.