Văn học không chỉ là những con chữ, những câu chuyện hay những hình ảnh mà con người sáng tạo ra. Nó còn là hành trình của tư tưởng, là cuộc tìm kiếm không ngừng nghỉ của trí tuệ và trái tim để vươn tới cái đẹp. Như lời nhà văn Charles Du Bos đã nói: “Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng”, một câu nói ngắn gọn nhưng đầy sâu sắc, phản ánh bản chất của văn học. Văn học không chỉ là miêu tả thế giới, mà là cách để con người chiêm nghiệm và khám phá những giá trị vĩnh cửu, là sự hòa quyện giữa lý trí và cảm xúc, giữa ánh sáng của lý tưởng và bóng tối của thực tại. Trong hành trình ấy, văn học không ngừng soi sáng tâm hồn con người, đưa chúng ta đến gần hơn với cái đẹp – một cái đẹp mà chúng ta không chỉ thấy bằng mắt, mà cảm nhận bằng trái tim và tâm trí. Hãy cùng cô Diệu Thu làm sáng tỏ điều này!
Văn học, từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của nhân loại. Nhưng không phải ai cũng dễ dàng lý giải được cái gì làm nên sức hấp dẫn của nó, tại sao những tác phẩm văn học có thể tồn tại qua hàng thế kỷ và tác động mạnh mẽ đến thế hệ này qua thế hệ khác. Charles Du Bos, một nhà văn và nhà phê bình nổi tiếng người Pháp, đã đưa ra một quan điểm thú vị về văn học: “Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng”.
Chúng ta có thể hiểu câu nói này theo nhiều cách, nhưng có lẽ ý nghĩa sâu xa nhất mà Du Bos muốn truyền tải chính là bản chất của văn học: một cuộc hành trình tư tưởng và cảm xúc, trong đó cái đẹp không phải là một thứ sẵn có, mà là cái mà con người luôn tìm kiếm và xây dựng qua từng tác phẩm. Cái đẹp ấy không chỉ là vẻ đẹp hình thức, mà còn là vẻ đẹp của tư tưởng, của lý tưởng, của đạo đức và nhân văn.
Trước hết, văn học là tư tưởng. Những tác phẩm văn học không phải chỉ để giải trí hay thoả mãn nhu cầu cảm xúc tức thời. Đằng sau mỗi câu chữ, mỗi tình huống, mỗi nhân vật là những ý tưởng, những thông điệp sâu sắc về con người và thế giới. Nhà văn, bằng ngòi bút của mình, đã truyền tải những suy nghĩ, những triết lý về cuộc sống, về sự tồn tại của con người. Từ những tác phẩm như “Đoạn trường tân thanh” của Nguyễn Du đến “Những người khốn khổ” của Victor Hugo, từ “Tây tiến” của Quang Dũng đến “Mùa thu vàng” của Hữu Thỉnh, chúng ta thấy rằng văn học không chỉ phản ánh xã hội, mà còn là tiếng nói của những lý tưởng, của những tri thức nhân loại, khơi gợi những suy ngẫm về phẩm giá, tình yêu, sự công bằng, tự do và cái đẹp.
Tuy nhiên, cái đẹp mà văn học tìm kiếm không chỉ dừng lại ở tư tưởng mà còn phải được soi sáng trong ánh sáng. “Ánh sáng” ở đây có thể hiểu là sự thật, là sự chiếu rọi của lý trí và cảm xúc. Trong bóng tối của cuộc sống đầy những bất công, đau khổ, và thử thách, văn học vẫn tìm kiếm được những tia sáng của hy vọng, của lẽ phải, của những giá trị cao đẹp. Những tác phẩm lớn của văn học đều không né tránh thực tại đau thương, mà thay vào đó, chúng dùng cái đẹp để soi rọi và giúp con người tìm ra lối đi. Đó là cái đẹp của sự hy sinh, của tình yêu thương, của khát vọng tự do và hòa bình.
Đặc biệt, trong những câu chuyện về nhân vật, khi đối diện với nghịch cảnh, cái đẹp mà họ tìm thấy không phải là sự thoải mái, mà là sự chiến thắng của tinh thần trước thử thách, của niềm tin vào điều thiện dù nó có mỏng manh đến đâu. Văn học, vì thế, không chỉ là sự thể hiện những suy nghĩ hay cảm xúc cá nhân, mà là cách mà nó khắc họa cuộc sống, khẳng định những giá trị vĩnh cửu, những điều đẹp đẽ mà con người vẫn luôn hướng tới. Và trong hành trình đi tìm cái đẹp ấy, ánh sáng chính là nguồn lực, là ngọn đèn soi sáng cho con người tìm về sự thật và ý nghĩa của cuộc sống.
Chung quy lại, theo Charles Du Bos, văn học là một quá trình tìm kiếm cái đẹp, nhưng không phải cái đẹp dễ dàng có được. Nó là cái đẹp được rèn giũa qua tư tưởng, qua lý trí và cảm xúc, và được soi sáng bởi ánh sáng của chân lý và sự thật. Chính trong cái tìm kiếm này, văn học trở thành một phương tiện mạnh mẽ để con người đối diện với những vấn đề của xã hội, khám phá sâu hơn về bản thân và thế giới xung quanh, và hướng tới những giá trị nhân văn vĩnh cửu.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/