Nếu thời gian là một dòng chảy vô tình, thì Xuân Diệu chính là kẻ si tình muốn níu giữ từng giọt nắng, từng làn gió, từng sắc xuân đang trôi qua trước mắt. “Vội vàng” không chỉ là một bài thơ, mà còn là tiếng gọi mãnh liệt của một tâm hồn yêu đời cuồng nhiệt, khao khát tận hưởng mọi vẻ đẹp của cuộc sống trước khi tất cả trở thành hoài niệm. Bằng giọng điệu sôi nổi, hình ảnh tràn đầy sức sống, Xuân Diệu đã biến thơ ca thành một lời thức tỉnh: Hãy sống hết mình, hãy yêu cuồng nhiệt, vì thời gian chẳng chờ đợi một ai! Hãy cùng cô Diệu Thu tìm hiểu bài thơ này.
Xuân Diệu – “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ Mới” – đã để lại dấu ấn đậm nét trong nền thơ ca Việt Nam với một phong cách độc đáo, một giọng thơ nồng nàn, sôi nổi và mãnh liệt. “Vội vàng” chính là bài thơ tiêu biểu nhất cho phong cách ấy, là tiếng lòng của một tâm hồn yêu đời tha thiết nhưng cũng đầy lo âu trước sự chảy trôi vô tình của thời gian.
Ngay từ những câu thơ đầu tiên, Xuân Diệu đã bộc lộ một khát vọng cháy bỏng:
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.”
Những động từ mạnh “tắt”, “buộc” diễn tả một mong muốn đầy táo bạo: ngăn chặn thời gian, giữ lại những vẻ đẹp tinh túy nhất của cuộc đời. Đây không chỉ là một khao khát đơn thuần mà còn là sự phản chiếu nỗi lo lắng sâu thẳm trong tâm hồn thi nhân – lo rằng thời gian sẽ cuốn trôi tất cả, rằng vẻ đẹp cuộc đời sẽ chỉ là những khoảnh khắc thoáng qua.
Và chính bởi nỗi sợ ấy, Xuân Diệu càng trân quý từng giây phút của cuộc sống, càng say mê trước bức tranh xuân tràn đầy sức sống:
“Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.”
Một thế giới mùa xuân căng tràn nhựa sống được mở ra với biết bao hình ảnh ngọt ngào, đầy sức gợi. Cụm từ “này đây” được điệp lại nhiều lần như một sự nhấn mạnh, như một lời gọi mời hối hả, giục giã. Thiên nhiên trong thơ Xuân Diệu không tĩnh lặng mà luôn tràn đầy tình yêu, luôn khát khao giao cảm. Đặc biệt, câu thơ “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” là một hình ảnh đầy táo bạo, một cách cảm nhận cuộc sống rất riêng của Xuân Diệu – cuộc đời không chỉ để chiêm ngưỡng mà phải tận hưởng, phải nếm trải từng vị ngọt của nó.
Thế nhưng, giữa niềm vui sướng ấy, Xuân Diệu chợt nhận ra một quy luật nghiệt ngã:
“Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.”
Chưa có nhà thơ nào lại nhìn mùa xuân với con mắt lo âu như Xuân Diệu. Nếu các thi nhân xưa thường tin vào vòng tuần hoàn của thời gian – xuân qua rồi xuân lại đến – thì Xuân Diệu lại nhận ra sự thật đau lòng: xuân có thể trở lại, nhưng tuổi trẻ con người thì không. Một khi tuổi xuân trôi qua, nó sẽ mất đi mãi mãi, không bao giờ có thể tìm lại. Chính bởi vậy, Xuân Diệu không tin vào sự vĩnh cửu của thiên nhiên:
“Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu đến nữa không phải rằng gặp lại!”
Lời thơ đầy day dứt, như một sự tiếc nuối khôn nguôi. Thiên nhiên có thể mãi còn đó, nhưng mỗi con người chỉ có một lần được sống, một lần được yêu, một lần được tận hưởng tuổi trẻ của mình. Và vì vậy, Xuân Diệu đưa ra một tuyên ngôn sống đầy mãnh liệt:
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;”
Nếu thơ ca cổ điển thường hướng con người đến lối sống hòa hợp với thiên nhiên, an nhiên trước thời gian, thì Xuân Diệu lại đi ngược lại. Ông không chấp nhận sự trôi đi của tuổi trẻ, không cam chịu để thời gian lặng lẽ lấy đi những gì đẹp nhất. Vì vậy, nhà thơ muốn “ôm”, “riết”, “say”, “cắn” – những động từ đầy mạnh mẽ thể hiện một khát vọng sống không ngừng nghỉ, một mong muốn tận hưởng cuộc đời đến tận cùng.
“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Câu thơ kết đầy táo bạo và giàu sức gợi. Xuân Diệu không chỉ muốn ngắm nhìn mùa xuân, không chỉ muốn đắm mình trong nó, mà còn muốn “cắn” vào nó, như để cảm nhận trọn vẹn hương vị ngọt ngào của sự sống. Đó là một tuyên ngôn đầy sức sống, là tiếng nói của một tâm hồn rạo rực trước cuộc đời.
Bài thơ “Vội vàng” không chỉ là một bản tình ca say đắm dành cho tuổi trẻ mà còn là một triết lý nhân sinh sâu sắc. Xuân Diệu đã nhắc nhở chúng ta rằng: thời gian là hữu hạn, tuổi trẻ là vô giá, và nếu không biết tận hưởng, biết trân trọng từng khoảnh khắc, thì đến khi ngoảnh lại, ta sẽ chỉ còn những tiếc nuối mà thôi.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/