VÌ SAO VĂN HỌC HIỆN THỰC LUÔN XUẤT HIỆN CÁI NGHÈO?
Văn học hiện thực ra đời với sứ mệnh phản ánh trung thực đời sống xã hội và con người. Trong dòng chảy ấy, cái nghèo luôn xuất hiện như một thực tại không thể phủ nhận. Từ những trang văn của Nam Cao trong Chí Phèo, Lão Hạc đến những tác phẩm của Nguyễn Minh Châu như Sống mòn, cái nghèo không chỉ hiện diện như một bối cảnh mà còn trở thành hình ảnh đặc trưng để nhà văn phơi bày hiện thực xã hội, khám phá tâm hồn con người và phản ánh những giá trị nhân văn sâu sắc. Cái nghèo, với những đau khổ và bi kịch mà nó mang lại, giúp văn học hiện thực đi sâu vào cuộc sống, soi sáng số phận con người và thức tỉnh lương tri người đọc. Hãy cùng cô Diệu Thu đọc bài viết này nhé!
Cái nghèo xuất hiện trong văn học hiện thực trước hết vì đó là hiện thực khách quan. Trong xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỷ XX, số đông người dân lao động phải chịu cảnh sống khốn khó, thiếu thốn về vật chất và tinh thần. Những nhân vật như Lão Hạc, Chí Phèo hay Thị Nở mang trong mình cái nghèo về tiền bạc, cơ hội và cả tình cảm. Lão Hạc phải bán chó cưng để nuôi sống bản thân và gia đình, Chí Phèo trở thành kẻ lầm lỡ vì không có cơ hội hòa nhập xã hội, còn Thị Nở phải chịu định kiến vì xuất thân nghèo. Qua những số phận này, nhà văn hiện thực không chỉ phản ánh đời sống cá nhân mà còn phơi bày bức tranh xã hội với những mâu thuẫn giữa các tầng lớp, giữa giàu và nghèo, giữa kẻ áp bức và người bị áp bức.
Bên cạnh đó, cái nghèo còn là công cụ để nhà văn bộc lộ bi kịch nhân sinh và khám phá nội tâm con người. Nhờ nghèo đói, các nhân vật hiện lên với những số phận bi thương nhưng giàu sức sống nội tâm. Chí Phèo, từ một kẻ lầm đường, vẫn khát khao được yêu thương và hòa nhập cộng đồng; Lão Hạc đối diện với lựa chọn đau đớn giữa tình yêu thương và nghèo đói; Thị Nở hiện lên với tấm lòng nhân hậu dù sống trong hoàn cảnh khó khăn. Cái nghèo trở thành chất xúc tác để khai thác những xung đột, những nỗi đau và những khát vọng của con người, từ đó nâng cao giá trị nhân văn của tác phẩm.
Cái nghèo còn đóng vai trò như ánh gương phản chiếu mối quan hệ xã hội và bất bình đẳng. Những trang văn hiện thực thường sử dụng nghèo đói để phơi bày cơ cấu xã hội bất công, sự phân hóa giàu nghèo, để từ đó thức tỉnh lương tri người đọc. Qua cái nghèo, văn học hiện thực không chỉ kể chuyện cá nhân mà còn thúc giục người đọc suy ngẫm về số phận con người, trách nhiệm xã hội và lòng nhân ái. Đồng thời, nghèo còn là cơ hội để tôn vinh phẩm giá con người, sức sống, lòng kiên cường và khát vọng vượt lên hoàn cảnh. Chính nhờ vậy, cái nghèo trong văn học hiện thực không chỉ là hiện thực đau khổ mà còn là nguồn cảm xúc và suy ngẫm sâu sắc, tạo nên sức sống và chiều sâu cho tác phẩm.
Như vậy, cái nghèo trong văn học hiện thực không phải là công cụ để bi lụy hay hạ thấp con người, mà là chất liệu để phản ánh trung thực xã hội, khám phá nội tâm con người và tôn vinh giá trị nhân văn. Nó giúp nhà văn làm sống dậy hiện thực khắc nghiệt, soi chiếu bi kịch và khát vọng của con người, đồng thời gieo vào lòng người đọc tình thương, sự đồng cảm và ý thức xã hội. Nhìn những nhân vật nghèo trong văn học hiện thực, ta không chỉ thấy nỗi đau, sự cơ cực, mà còn cảm nhận được khát vọng sống, phẩm giá và sức mạnh nhân văn bất diệt, điều làm nên giá trị vượt thời gian của những tác phẩm hiện thực lớn.
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu: Học văn từ gốc – Công thức dễ dàng
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: 68 Thụy Phương, Đông Ngạc, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
