TƯ TƯỞNG NGHỆ THUẬT VÀ BỔN PHẬN NHÀ VĂN
📌 Văn học từ lâu không chỉ là một cuộc dạo chơi của ngôn từ mà còn là hành trình tìm kiếm và khẳng định những giá trị tinh thần sâu xa của con người. Albert Camus, nhà văn – triết gia lớn của thế kỷ XX, từng khẳng định: “Không có gì nâng đỡ tôi suốt cuộc đời, trong những hoàn cảnh trái ngược nhất ngoài tư tưởng nghệ thuật và bổn phận của một nhà văn.” Nhận định ấy không chỉ là sự giãi bày chân thành của một cá nhân, mà còn là quan niệm sâu sắc về vai trò của nghệ thuật và trách nhiệm của người cầm bút đối với nhân loại.
📌 Trước hết, cần hiểu “tư tưởng nghệ thuật” chính là thế giới quan, nhân sinh quan, là nền tảng tư tưởng mà mỗi nhà văn gửi gắm vào tác phẩm. Đó là thái độ của họ trước cuộc sống, là cái nhìn về con người trong những chiều sâu bản chất. Còn “bổn phận của một nhà văn” không chỉ là sáng tạo cho riêng mình mà còn là sự dấn thân, là trách nhiệm với cuộc đời, với dân tộc, với nhân loại. Camus khẳng định chính hai yếu tố ấy mới có thể nâng đỡ một con người nghệ sĩ qua mọi nghịch cảnh, bởi nó đem đến cho họ niềm tin, ý chí và ý nghĩa tồn tại.
📌 Thực tế cho thấy, trong lịch sử văn học, nhiều nhà văn đã chứng minh điều đó bằng chính cuộc đời và tác phẩm của mình. Nam Cao từng trăn trở: “Sống đã rồi hãy viết, viết chỉ là một cách sống”. Với Nam Cao, tư tưởng nghệ thuật chính là khát vọng đi sâu vào “bề sâu nhân phẩm” của con người, để từ đó bênh vực cho những kiếp người nhỏ bé, bị vùi dập như Chí Phèo, Lão Hạc. Và cũng chính bổn phận của một nhà văn – phải cất lên tiếng nói thay cho những số phận bất hạnh – đã khiến ông kiên trì sáng tạo dù cuộc sống riêng tư đầy gian truân.
📌 Hay như Nguyễn Minh Châu, người được xem là “người mở đường tinh anh và tài năng của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới”, cũng từng khẳng định: “Nhà văn tồn tại trên đời là để bênh vực con người.” Chính tư tưởng nghệ thuật nhân văn cùng bổn phận đối với thời đại đã giúp ông vượt qua những thử thách để viết nên những tác phẩm mang tính dự báo, cảnh tỉnh về nhân sinh, tiêu biểu là “Chiếc thuyền ngoài xa”. Trong đó, hình ảnh người đàn bà hàng chài hiện lên như một minh chứng cho cái nhìn nghệ thuật nhân bản, vượt ra ngoài sự dễ dãi, để thấu hiểu những bi kịch phức tạp của con người.
📌 Ngay cả trong văn học thế giới, tư tưởng của Camus cũng gặp sự đồng vọng. Lev Tolstoy, với những thiên tiểu thuyết đồ sộ như “Chiến tranh và hòa bình”, đã gửi gắm triết lý về hòa bình, nhân đạo và khát vọng yêu thương con người. Fyodor Dostoevsky, sau những năm tháng lưu đày khắc nghiệt, vẫn khẳng định sứ mệnh văn chương là “nâng cao phẩm giá con người”. Chính bổn phận và lý tưởng nghệ thuật ấy đã nâng đỡ họ vượt qua bóng tối cuộc đời, để lại những tác phẩm sống mãi với nhân loại.
📌 Có thể thấy, lời khẳng định của Camus không chỉ nhấn mạnh sức mạnh tinh thần mà tư tưởng nghệ thuật mang lại, mà còn khẳng định thiên chức cao quý của nhà văn. Nghệ thuật đích thực không phải là sự xa rời hiện thực hay trò giải trí nhất thời, mà là sức mạnh tinh thần giúp con người kiên định, dũng cảm sống và sáng tạo. Với nhà văn, chính tư tưởng nghệ thuật và bổn phận sáng tạo ấy đã biến cuộc đời, dù nhiều gian nan, thành một hành trình có ý nghĩa.
📌 Nhận định của Albert Camus vì thế có giá trị sâu xa, vừa như một tuyên ngôn, vừa như một lời nhắn gửi. Người cầm bút muốn tác phẩm sống lâu bền phải xuất phát từ tư tưởng nghệ thuật lớn lao và ý thức trách nhiệm sâu sắc. Và chính hai yếu tố ấy, như ánh sáng kép, sẽ mãi nâng đỡ họ trên con đường sáng tạo – con đường không ít thử thách nhưng đầy vinh quang.
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu – Học chuẩn, thi chuẩn
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: Ngõ 123, Thuỵ Phương, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
#hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu