“THUỐC TIÊN” – KHI YÊU THƯƠNG NHỎ BÉ TRỞ THÀNH PHÉP MÀU CỦA KÝ ỨC 
Ông nội mất. Bà nội buồn hẳn đi, già hẳn đi. Tối tối, để giải khuây, bà hay gọi hai chị em Quỳnh An, Quỳnh Chi ra trải chiếu ở góc sân, dưới vòm hoa sứ trắng muốt, nghe bà kể chuyện xưa. Đêm trăng sáng, tóc bà nội trắng phơ phơ. Những bông sứ rơi rụng quanh chỗ ba bà cháu ngồi cũng trắng như màu tóc ấy. Những câu chuyện thần tiên bà kể như được ướp trong hương sứ trắng lung linh, lung linh…
Rồi những đêm như thế thưa dần, thưa dần. Hình như bà nội sắp hết chuyện để kể cho hai chị em? Cũng có thể vì dạo này bà đau ốm luôn, chẳng ngồi lâu được nữa. Hai chị em cũng dần dần ít để ý đến những bông sứ trắng. Mùi hương của nó quen quá, quen như mùi quết trầu của nội, nhiều lúc chẳng nhớ ra. Vả lại, ở lớp có nhiều chuyện vui hơn. Hàng ngày, đi học về, hai đứa tranh nhau kể cho mẹ nghe. Cây sứ gần như bị quên lãng. Nó chỉ còn được hai chị em nhớ tới lúc cầm chổi quét sân. Mùa hoa đến, góc sân lớp lớp hoa sứ rụng, quét hoài cũng chán, có hôm còn phát… bực mình. Nhưng, cây sứ như chẳng hay biết. Những bông hoa trắng vẫn rơi, vẫn rụng khi không níu nổi thân cành nữa.
Có một buổi sáng, thật lạ lùng, Quỳnh An, Quỳnh Chi dậy quét sân như lệ thường. Đang mùa hoa sứ mà chẳng thấy bông hoa nào rụng. Quỳnh An phát hiện điều này trước:
– Lạ nhỉ! Hay là mẹ đã dậy sớm, quét sân rồi?
Bé Quỳnh Chi ngơ ngác nhìn quanh. Ồ, thì ra những bông sứ rụng trong đêm đã được ai gom vào tờ báo cũ ở góc sân đằng kia. Từ trong nhà, nội khập khiễng bước ra:
– Nội gom làm thuốc đó! Sợ hai đứa quét mất, nội dậy sớm gom trước.
– Hoa sứ làm thuốc gì hả nội? – Quỳnh An ngạc nhiên. Nội thủng thẳng:
– Nhiều người mách, hoa sứ phơi khô, nấu nước uống, trị huyết áp cao tốt lắm. Nội làm thử. Chẳng may sáng nay dậy nhặt hoa, lỡ một bước, trẹo cả chân đây!
Nhìn cái chân tập tễnh của nội, Quỳnh Chi buột miệng:
– Khổ thân nội, sao không để hai đứa con nhặt cho?
– Thấy hai chị em ngủ ngon, nội tính gọi, lại thương… Hai chị em lặng nhìn nhau, ra là thế!
Vừa quét sân, hai đứa vừa lầm rầm trò chuyện:
– Hoa sứ chữa bệnh huyết áp, nghe như… thuốc tiên ấy!
– Biết đâu chữa được cả bệnh đau lưng cho nội?
– Bệnh mất ngủ nữa chứ?
– Vậy thì tuyệt nhỉ!
Rồi chẳng biết hai đứa bàn nhau những gì sau đó. Trưa, đi học về, mỗi đứa đều lấy từ cặp sách ra một bọc ny lông toàn hoa sứ. Sứ trắng, sứ đỏ, thứ thơm ngát, thứ chẳng thơm tí nào…
– Ở đâu ra nhiều thế? – Nội cười rạng rỡ, hỏi.
– Ở sân trường tụi con đó nội! – Quỳnh Chi nói trước.
– Con có ghé cả sân chùa ở gần nhà cô giáo nhặt thêm cho nội nữa đấy.
Khóe mắt nhăn nheo của nội như giãn ra. Lấy một tờ báo lớn trải rộng, nội chọn từng bông, vừa chọn vừa giảng giải:
– Thứ này là sứ đỏ, không dùng được. Còn thứ này thì không thơm, không có nhụy vàng, cũng hỏng. Còn lại đúng là “nó” cả rồi! Thêm của nhà mình, nội gom được đây kia, tha hồ dùng…
Bất ngờ, nội dang hai cánh tay run run, ôm cả hai chị em vào lòng, nghẹn ngào:
– Nhưng mà hai cái “hoa” này mới đúng là “thuốc” của nội đây! Thuốc tiên cũng chả bằng…
Nội hôn tới tấp lên tóc, lên má. Hai chị em ngượng nghịu, nóng bừng cả mặt, năn nỉ mãi, nội mới chịu buông tay ra.
Đã lâu lắm rồi, cả hai mới nghe mùi quết trầu thơm thế, ấm nồng đến thế!
(Cao Xuân Sơn, Thuốc tiên , Tuyển tập truyện ngắn dành cho thiếu nhi, tr25 NXB trẻ) Có những câu chuyện không cần cao trào dữ dội vẫn khiến người đọc thấy lòng mình mềm lại, bởi chúng chạm đến những vùng ký ức mà ai cũng từng đi qua, những nơi cất giữ yêu thương mộc mạc của gia đình. “Thuốc tiên” của Cao Xuân Sơn là một câu chuyện như thế, nhẹ như một làn gió, trong như mùi hoa sứ đầu hè, nhưng lại đủ sức đánh động những xúc cảm sâu kín nhất. Đọc truyện, ta không chỉ thấy bóng hình của bà, của tuổi thơ, mà còn thấy chính mình trong khoảnh khắc chợt nhận ra tình thân hóa ra mong manh mà thiêng liêng đến lạ. Và chính từ những điều rất nhỏ ấy, “thuốc tiên” được tạo nên, không phải từ hoa, mà từ hơi ấm của yêu thương. Là một trong những cây bút viết cho thiếu nhi giàu cảm xúc và tinh tế, Cao Xuân Sơn có khả năng biến những sự việc rất đỗi đời thường thành những lát cắt chan chứa nhân văn. “Thuốc tiên” không cầu kỳ cốt truyện, không đặt nhân vật vào những xung đột gay gắt, mà chọn cách kể chậm rãi, dịu êm, như một dòng nước mát len vào lòng người đọc. Ở đó, mọi cảm xúc đều chân thật, nỗi buồn của bà sau ngày ông mất, sự vô tư của trẻ nhỏ và khoảnh khắc bừng tỉnh khi các em nhận ra tình thương thầm lặng của bà. Chính sự nhẹ nhàng ấy khiến truyện trở thành một bài học giàu giá trị mà không hề lên gân, áp đặt. Trước hết, truyện gợi lên một không gian ký ức lung linh dưới vòm hoa sứ trắng. Những đêm bà kể chuyện, tóc bà “phơ phơ trắng” hòa vào “những bông sứ rơi rụng”, tạo nên một cảnh tượng vừa thực vừa ảo, vừa đời vừa cổ tích. Hoa sứ, từ đó, trở thành biểu tượng của sự êm đềm, của tuổi thơ, của những tháng ngày bà, cháu bên nhau. Nhưng rồi thời gian và sự vô tư của trẻ nhỏ khiến mọi thứ nhạt dần. Hai chị em dần ít để ý đến hoa sứ, ít để ý đến bà. Chi tiết này không chỉ phản ánh quy luật của sự lớn lên, mà còn hàm chứa nỗi cô đơn lặng lẽ của người già, khi người bạn đời ra đi, họ càng cần tình yêu từ con cháu, nhưng lại rất ít khi nói ra. Cao trào cảm xúc bắt đầu từ một buổi sáng lạ lùng, khi sân nhà sạch bóng cánh hoa. Bà đã dậy sớm để nhặt hoa phơi làm thuốc trị huyết áp. Hình ảnh bà khập khiễng vì trẹo chân khiến hai chị em bất ngờ nhận ra, hóa ra bà vẫn âm thầm chịu đựng, âm thầm thương các cháu đến mức không nỡ gọi dậy. Câu nói giản dị “Thấy hai chị em ngủ ngon, nội tính gọi, lại thương…” như một sợi dây kéo hai đứa trẻ trở về với tình yêu mà bấy lâu chúng vô tình lãng quên. Chính khoảnh khắc ấy làm sáng lên chủ đề tác phẩm, tình thân đôi khi được đánh thức từ một chi tiết rất nhỏ, rất đời thường. Hành động hai chị em mang từng túi nilon hoa sứ từ trường và từ sân chùa về cho bà là hình ảnh đẹp nhất truyện. Đó không chỉ là sự giúp đỡ mà còn là biểu hiện của lòng biết ơn mới chớm nở. Trẻ con vốn hồn nhiên, và chính sự hồn nhiên ấy khiến những câu nói “Biết đâu chữa được cả bệnh đau lưng cho nội?”, “Cả bệnh mất ngủ nữa chứ?” vừa dễ thương vừa lay động. Những túi hoa sứ, trắng, đỏ, thơm, không thơm, trở thành bằng chứng cho một tình cảm thơ ngây mà chân thành, thứ “thuốc tiên” khiến bà nội cũng như người đọc phải mỉm cười. Đỉnh điểm cảm xúc của truyện nằm ở khoảnh khắc bà dang tay ôm chặt hai đứa cháu và nói,
“Nhưng mà hai cái ‘hoa’ này mới đúng là thuốc của nội đây! Thuốc tiên cũng chả bằng…”
Câu nói tưởng như đùa ấy lại chứa đựng một chân lý giản dị mà sâu sắc,
Không phải hoa sứ, mà chính tình yêu thương, sự quan tâm của con cháu, mới là liều thuốc quý nhất cho người già.
Nụ hôn bà in trên má cháu, mùi trầu quen thuộc trở lại, không chỉ khiến hai chị em ngượng ngùng mà còn đánh thức trong chúng một cảm giác ấm áp, kết nối. Từ đây, ký ức hoa sứ đã trở lại đúng vị trí của nó, một phần thiêng liêng của tình bà, cháu. Về mặt nghệ thuật, “Thuốc tiên” hấp dẫn người đọc bởi giọng văn thủ thỉ, những hình ảnh trong trẻo nhưng giàu sức gợi. Hoa sứ, từ một chi tiết đời thường, được nâng lên thành biểu tượng của yêu thương và ký ức. Nhịp truyện chậm, êm, phù hợp với đề tài gia đình. Đối thoại tự nhiên, giàu sắc thái trẻ thơ khiến truyện vừa chân thật vừa dễ thương. Đặc biệt, cách xây dựng chi tiết “thuốc tiên” ở cuối truyện là một cú “lật nhẹ” đầy tinh tế, khiến nhan đề trở nên thấm thía. Nhìn rộng hơn, truyện nhắc nhở chúng ta rằng, trong guồng quay bận rộn của cuộc sống, đôi khi ta quên mất những điều tưởng như quá quen thuộc. Ta quên mất cây sứ trước sân, quên nhìn thật lâu vào nếp nhăn của bà, quên rằng tình thân cũng cần được chăm chút, vun đắp. “Thuốc tiên” giống như một lời nhắc dịu dàng, hãy yêu thương khi còn có thể, bởi những điều nhỏ bé nhất nhiều khi lại là món quà vô giá. Và có lẽ, sau khi gấp lại trang truyện, ai cũng sẽ muốn ghé thăm một người thân yêu, hay đơn giản là đứng dưới gốc cây xưa và để lòng mình lại một lần dịu xuống.
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu: Học văn từ gốc – Công thức dễ dàng
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: 68 Thụy Phương, Đông Ngạc, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
