Giữa ngút ngàn đại ngàn Trường Sơn nơi thiên nhiên như đang thì thầm bằng tiếng gió tiếng chim rừng và cả hơi thở của những nền văn hóa đã khuất hiện lên một ngọn tháp cô độc “Tháp Chàm” Bài thơ cùng tên của nhà thơ Văn Lê là cuộc đối thoại giữa quá khứ và hiện tại giữa sự tàn phá của thời gian với vẻ đẹp trường tồn của con người Không chỉ là ngợi ca một di tích văn hóa Tháp Chàm còn là biểu tượng của hồn người của nghệ thuật của khát vọng sống vượt qua chiến tranh và hủy diệt. Hãy cùng cô Diệu Thu khám phá bài thơ này nhé!
Ngay từ những câu thơ mở đầu “Tháp Chàm” hiện lên không phải như một công trình kiến trúc đơn thuần mà là một biểu tượng thiêng liêng giữa rừng xanh
Ngút ngàn ở giữa rừng xanh
Hiện lên ngọn tháp một mình cô đơn
Hình ảnh ngọn tháp một mình cô đơn không chỉ nói về vị trí địa lý biệt lập mà còn gợi nên sự tách biệt của một phần quá khứ bị bỏ lại giữa dòng chảy hiện tại Cô đơn ấy là nỗi niềm của văn hóa cổ giữa thế giới hiện đại là sự lặng lẽ trường tồn giữa đổi thay Nhưng cô đơn không đồng nghĩa với lãng quên bởi
Người xưa đã chọn mặt tường
Để lưu giữ lấy tâm hồn thiêng liêng
Người xưa không chỉ xây tháp bằng đất đá họ dựng lên cả tâm hồn của mình đổ vào từng viên gạch từng mặt tường từng hoa văn điêu khắc Kiến trúc trở thành nơi trú ngụ của hồn người của văn hóa và tín ngưỡng
Văn Lê tiếp tục dẫn dắt người đọc vào không gian của thời gian nơi mà dẫu có sự bào mòn khốc liệt vẫn không thể xóa được dấu vết con người
Nắng chiều ngọn tháp đổ nghiêng
Thời gian ăn rỗng cả viên gạch hồng
Vậy mà trong thớ đất nung
Vẫn còn in đậm chân dung con người
Sức mạnh của thời gian là vô biên ăn rỗng cả viên gạch hồng thế nhưng trong những thớ đất nung ấy chân dung con người vẫn hiện diện Đó là lời khẳng định mạnh mẽ về giá trị trường tồn của con người và nghệ thuật vượt lên trên sự tàn phá vật lý Trong cát bụi vẫn có người trong đổ nát vẫn có linh hồn
Khổ thơ tiếp theo gợi lên hình ảnh sống động của những vũ nữ Chăm Pa linh hồn nghệ thuật của một nền văn hóa từng rực rỡ
Còn đây vũ nữ lả lơi
Trăm năm vẫn múa không người lại xem
Hình ảnh ấy vừa đẹp vừa xót xa Vũ nữ vẫn múa nhưng múa trong cô đơn không người thưởng lãm Vẻ đẹp nghệ thuật trường tồn nhưng cũng là nỗi cô độc của giá trị bị lãng quên Cạnh đó là Thần tình yêu tượng trưng cho khát vọng yêu thương nhưng
Mũi tên số phận chưa tìm đích bay
Một chi tiết ẩn dụ đầy triết lý tình yêu khát vọng nhân loại vẫn đang kiếm tìm mục tiêu của mình dù hàng thế kỷ đã qua
Văn Lê không né tránh sự thật tàn khốc của chiến tranh
Một bàn chân gãy một cây gươm cùn
Một con ngựa mất yên cương
Một cây cung cháy lửa cồn xung quanh
Chỉ bằng vài hình ảnh tượng trưng gươm cùn ngựa mất yên cung cháy tác giả dựng lại cả một thời đại chiến tranh Những biểu tượng oai hùng giờ đây chỉ còn là tàn tích mất mát Nhưng điều lạ không lại nằm ở chỗ
Những gì thuộc của chiến tranh
Chẳng còn giữ được nguyên lành lạ không
Chiến tranh là thứ dễ tàn phai trong khi
Bao năm gió táp mưa rừng
Vẫn không xóa được chân dung con người
Chính con người với những giá trị tinh thần lại là điều tồn tại sâu sắc nhất Trong một thế giới đầy biến động Văn Lê khẳng định chiến tranh không thể xóa đi con người nhất là con người nghệ thuật
Khổ kết là một cái nhìn mang tính chiêm nghiệm sâu sắc
Để chiều nay trước mắt tôi
Một người múa với một người đứng xem
Vô tư như một ngọn đèn
Tháp Chàm lặng lẽ sáng lên giữa rừng
Cái nhìn ấy là sự sống lại của quá khứ trong hiện tại Một người múa một người xem như một cuộc đối thoại giữa người xưa và người nay giữa quá khứ và hiện tại Ngọn tháp Chàm khi ấy không còn lặng lẽ nữa mà sáng lên bởi có người thấu hiểu có người đồng cảm Tháp Chàm trở thành ngọn đèn biểu tượng cho ánh sáng văn hóa không bao giờ tắt
“Tháp Chàm” của Văn Lê không chỉ là bài thơ về một di tích văn hóa mà còn là lời suy tư về sự tồn tại của con người của nghệ thuật giữa chiến tranh và thời gian Bài thơ giàu hình ảnh nhiều tầng nghĩa đưa người đọc từ cảm nhận trực quan đến chiêm nghiệm triết lý Qua đó Văn Lê khơi dậy trong lòng người đọc niềm yêu mến trân trọng và ý thức gìn giữ những giá trị văn hóa vốn là chân dung sâu sắc và đẹp đẽ nhất của con người
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/