Quê hương không chỉ là nơi ta sinh ra, mà còn là miền ký ức sống động, nơi trái tim ta luôn hướng về dù đi đến bất cứ đâu. Với những người con xa quê, hình ảnh quê hương hiện lên rõ nét hơn bao giờ hết trong nỗi nhớ da diết và những hồi ức tươi đẹp. Qua bài thơ “Quê Hương”, Tế Hanh đã gửi gắm trọn vẹn tình yêu, niềm tự hào và nỗi nhớ ấy, khắc họa một làng chài ven biển với những con người cần mẫn, mạnh mẽ trong lao động. Tác phẩm không chỉ là một bài thơ mà còn là lời tự tình của người xa quê, gợi lên những cảm xúc khó quên về nơi chôn rau cắt rốn. Hãy cùng cô Diệu Thu phân tích bài thơ này.
Nhắc đến quê hương, hình ảnh đầu tiên hiện lên trong tâm trí mỗi người là những kỷ niệm gắn bó với tuổi thơ, với mái nhà đơn sơ, với những con người thân thuộc. Đối với Tế Hanh, quê hương chính là một làng chài ven biển – nơi ông lớn lên giữa tiếng sóng biển rì rào và nhịp sống bình dị của những người dân chài chất phác. Qua bài thơ “Quê Hương”, ông đã tái hiện đầy sống động hình ảnh ấy, gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc mãnh liệt và gần gũi.
“Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới,
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.”
Chỉ với hai câu thơ mở đầu, Tế Hanh đã đưa ta vào không gian làng chài mộc mạc, nơi cuộc sống của người dân gắn liền với biển cả và sông nước. Hình ảnh làng quê bao quanh bởi thiên nhiên tươi đẹp không chỉ là một bức tranh phong cảnh mà còn là lời giới thiệu đầy tự hào của tác giả về nơi mình sinh ra.
Không dừng lại ở cảnh vật, Tế Hanh tiếp tục khắc họa nhịp sống thường nhật của người dân chài qua những vần thơ giàu hình ảnh:
“Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng,
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.”
Hình ảnh “trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng” mang đến cảm giác yên bình và tươi sáng của buổi bình minh trên biển. Cảnh tượng ấy càng trở nên sống động hơn với bóng dáng những chàng trai trai tráng, khỏe khoắn, mạnh mẽ dong thuyền ra khơi. Từng dòng thơ như thấm đẫm hơi thở cuộc sống, vừa trữ tình, vừa chân thực.
Trong hành trình lao động, chiếc thuyền và cánh buồm không chỉ là công cụ, mà còn là biểu tượng đầy ý nghĩa:
“Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã,
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm trương to như mảnh hồn làng,
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…”
Hình ảnh “con tuấn mã” ẩn dụ cho sức mạnh và sự dẻo dai của chiếc thuyền – phương tiện mang theo ước vọng của ngư dân trên hành trình chinh phục biển khơi. Đặc biệt, “cánh buồm trương to như mảnh hồn làng” là câu thơ giàu sức gợi, thể hiện sự gắn kết giữa làng chài và biển cả. Biển không chỉ là nguồn sống mà còn là nơi gửi gắm những khát vọng và niềm tin của cả một cộng đồng.
Kết thúc chuyến đi biển, niềm vui của người dân chài hiện lên qua khung cảnh làng quê rộn ràng tiếng nói cười:
“Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ,
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
‘Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe’,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.”
Niềm vui của người dân sau chuyến đi biển thành công không chỉ đến từ thành quả lao động – những con cá tươi ngon, mà còn từ sự bình yên, an lành của cuộc sống. Khung cảnh “ồn ào trên bến đỗ” là một bức tranh sống động, phản chiếu sức sống mãnh liệt và niềm hạnh phúc giản dị của một làng chài ven biển.
Xa quê, Tế Hanh nhớ quê không chỉ vì cảnh sắc hay cuộc sống, mà còn bởi tình yêu sâu nặng với nơi chôn rau cắt rốn. “Quê Hương” chính là lời tâm sự chân thành và xúc động ấy – nơi ông gửi gắm tất cả nỗi nhớ da diết và tình yêu vô bờ bến dành cho quê nhà.
Bài thơ không chỉ là bức tranh làng quê trong ký ức Tế Hanh, mà còn là hình ảnh tượng trưng cho quê hương của mỗi người. Dù đi đâu, làm gì, quê hương vẫn mãi là hình bóng sống động trong tim, nơi ta luôn muốn trở về, nơi giữ trọn những ký ức đẹp nhất của đời người.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/