Trong hành trình sáng tạo nghệ thuật, có lẽ điều thiêng liêng và chân thật nhất của người cầm bút không nằm ở kỹ thuật, mà chính là trái tim và những điều họ thật lòng yêu thương. Nhà văn chân chính không viết chỉ để kể chuyện, mà để bộc bạch nỗi niềm, để sẻ chia và để sống thêm một lần nữa với những điều mình tha thiết. Nguyên Hồng, một cây bút đầy trắc ẩn và giàu tình thương, đã từng thổ lộ:
“Những gì tôi viết ra là những gì thương yêu nhất của tôi, những ước mong nhức nhối của tôi.”
Lời tâm sự ấy không chỉ là sự tự bạch của một nhà văn, mà còn là lời nhắn gửi về cốt lõi của văn chương, viết bằng tình yêu và nỗi đau thật nhất của lòng mình. Hãy cùng cô Diệu Thu làm sáng tỏ điều này.
Lời tâm sự của nhà văn Nguyên Hồng như một lời thề thốt đầy thành kính với văn chương, viết là sống, là yêu, là mơ ước và là nỗi nhức nhối kéo dài suốt một đời người. Văn học, theo ông, không phải là cuộc dạo chơi ngôn ngữ mà là một hành trình sống thật đến tận cùng trái tim. Những trang viết chân thành nhất luôn được viết ra từ nơi sâu nhất của yêu thương và khát vọng. Và chính điều đó làm nên sức nặng tinh thần, chiều sâu nhân văn cho tác phẩm.
Nguyên Hồng là người đã sống trọn vẹn với câu nói của mình. Những trang văn của ông luôn đầy ắp tình yêu với người nghèo, với những phận người cơ cực, bị bỏ rơi, bị ruồng rẫy. Từ Bỉ vỏ, Những ngày thơ ấu, đến cả bộ Tiểu thuyết Xóm Cầu Mới, ông không ngừng viết về những điều khiến ông xót xa, những cảnh đời khiến ông thương đến nhói lòng. Ông thương một Tám Bính trong Bỉ vỏ, cô gái bị đẩy vào con đường gái điếm, bị giày vò đến tận đáy cùng nhân phẩm, nhưng vẫn còn đó ánh sáng của tình mẫu tử. Ông thương đứa trẻ trong Những ngày thơ ấu, một đứa bé thiếu tình cha, sớm chịu bao tủi nhục, thèm một cái ôm, một nụ cười mà không có được. Tất cả không phải là sự dàn dựng khéo léo của một cây bút chuyên nghiệp, mà là lời thì thầm run rẩy từ một trái tim từng trải qua chính những điều ấy.
Khi nói “những ước mong nhức nhối của tôi”, Nguyên Hồng không nói về những giấc mơ viển vông, mà là những khát vọng thật, thiết tha, đôi khi nhỏ bé đến mức tưởng như bình thường, một mái nhà yên ấm, một người mẹ không bị đánh chửi, một cuộc đời có thể ngẩng mặt nhìn người mà không xấu hổ. Những điều ấy càng giản dị bao nhiêu thì càng nhức nhối bấy nhiêu trong một xã hội mà nghèo đói, bất công, phân biệt đối xử vẫn luôn đè nặng lên những số phận thấp cổ bé họng. Văn học của Nguyên Hồng chính là tiếng khóc lặng lẽ của những con người ấy, và ông chính là người đã dám khóc thay cho họ.
Không chỉ riêng Nguyên Hồng, lời nói ấy còn phản ánh chung tâm thế của người nghệ sĩ chân chính. Nam Cao, trong Chí Phèo hay Lão Hạc, cũng viết ra từ những gì ông thương nhất, đó là người nông dân. Ông đau vì sự tha hóa của Chí Phèo, đau cho bi kịch làm người của những con người bị bỏ rơi đến mức đánh mất nhân tính. Nguyễn Minh Châu, người đi tìm “hạt ngọc ẩn giấu” trong tâm hồn con người, từng nói: “Văn học phải là ánh sáng soi rọi vào bóng tối”. Và ánh sáng ấy, muốn soi rọi thật sâu, phải được thắp lên từ trái tim biết yêu, biết đau, biết day dứt và mơ ước.
Có thể thấy, những tác phẩm vĩ đại trong lịch sử văn học đều gắn liền với sự chân thành trong cảm xúc và sự gắn bó tha thiết với hiện thực đời sống. Tố Hữu viết những câu thơ tràn đầy lý tưởng cách mạng không chỉ bằng ngòi bút của một người nghệ sĩ, mà bằng cả trái tim của người chiến sĩ. Xuân Quỳnh, khi viết Sóng hay Thuyền và biển, đã hóa thân trọn vẹn vào những cung bậc của tình yêu, khắc khoải trong từng câu chữ bởi chính chị đã sống với thứ tình yêu ấy, say mê, chân thành và lo âu.
Văn chương không thể giả dối. Nó có thể được điểm tô bởi ngôn từ hoa mỹ, cấu trúc tinh vi, nhưng nếu thiếu đi tình yêu thật và ước vọng thật, nó sẽ trở thành xác chữ rỗng ruột. Nguyên Hồng đã hiểu điều ấy từ rất sớm, và đó cũng là điều làm nên sự vĩ đại bền lâu cho văn nghiệp của ông.
Lời của ông là một lời nhắc nhở thiết tha cho người viết hôm nay, đừng bao giờ quên điều mình yêu thương nhất, cũng đừng sợ viết ra những ước vọng tưởng như quá nhỏ bé hay quá đau lòng. Vì chính ở đó, văn chương sẽ tìm thấy được sự sống của nó.
Lời tâm sự của Nguyên Hồng không chỉ là một phương châm sáng tác, mà còn là lời gửi gắm về trách nhiệm và lương tri của người cầm bút. Viết là để yêu thương, để mơ ước, để sẻ chia và để sống thật. Trong một thế giới đầy biến động và vô cảm, văn chương nếu còn giữ được tình yêu thương và những ước mơ nhức nhối, thì nó vẫn sẽ là ngọn lửa âm ỉ thắp sáng những cõi lòng khô lạnh. Và đó, chính là sứ mệnh đẹp nhất của văn học.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/