NGHỊ LUẬN XÃ HỘI: VÙNG TRỜI QUÊ HƯƠNG NÀO CŨNG LÀ BẦU TRỜI TỔ QUỐC
“Đất nước là quê hương, cần vượt qua tâm lý vùng miền” câu nói ngắn gọn nhưng đầy sâu sắc của Tổng Bí thư Tô Lâm trong một phát biểu gần đây không chỉ là lời hiệu triệu mang tính chính trị mà còn là thông điệp nhân văn về tình cảm quốc gia, dân tộc. Trong bối cảnh đất nước đang thực hiện chủ trương sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh để phát triển bền vững và tinh gọn bộ máy, không ít người dân bày tỏ lo lắng khi tên gọi tỉnh, thành quê hương gắn bó bao đời có thể thay đổi. Nhưng vượt lên trên sự thay đổi hành chính ấy, điều thiêng liêng nhất vẫn còn nguyên vẹn: tình yêu đất nước, ý thức cộng đồng, và tinh thần thống nhất. Chính trong thời điểm này, nhận định: “Những vùng trời khác nhau nhưng vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc” càng trở nên ý nghĩa và thiết thực hơn bao giờ hết. Đó là lời nhắc nhở về giá trị của đoàn kết dân tộc, của lòng yêu quê hương trong một đất nước đang không ngừng đổi thay.
“Vùng trời” là hình ảnh ẩn dụ giàu ý nghĩa. Đó là không gian riêng của từng địa phương, từng miền quê nơi con người sinh ra, lớn lên và mang theo trong mình bao ký ức. Mỗi “vùng trời” ấy có thể mang những đặc trưng riêng về ngôn ngữ, phong tục, tập quán, nhưng đều là máu thịt không thể tách rời khỏi hình hài Tổ quốc. “Bầu trời Tổ quốc” là hình ảnh biểu trưng cho sự thống nhất toàn vẹn, là nơi hội tụ những vùng quê riêng lẻ thành một khối vững bền. Câu nói vì thế không chỉ mang ý nghĩa địa lý, mà còn thể hiện tinh thần đại đoàn kết, sự thấu hiểu và tình yêu sâu sắc dành cho quê hương theo nghĩa rộng nhất là đất nước.
Tư tưởng ấy từng được thể hiện rất xúc động trong truyện ngắn “Những vùng trời khác nhau” của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Lê và Sơn, hai người lính trẻ đến từ hai vùng quê khác nhau, một từ Nghệ An, một từ Hà Nội, đã gặp nhau nơi chiến trường. Họ không chỉ chia nhau tấm giặt màn, vài tấm áo sặc mùi thuốc đạn, mà còn chia nhau cả “bầu trời Tổ quốc”. Khi Sơn hi sinh, Lê đau đớn như thể mất đi một phần thân thể mình. Nỗi mất mát ấy không chỉ là của một người bạn, mà là sự đau xót khi một mảnh đất, một con người cùng lý tưởng ngã xuống. Từ đó, nhà văn gửi đến bạn đọc thông điệp lớn: sự khác biệt về quê hương, vùng miền không chia cách được những trái tim cùng chung một lý tưởng vì Tổ quốc.
Từ trang văn đến cuộc sống hôm nay, ta càng thấm thía hơn ý nghĩa của sự thống nhất và gắn kết. Những thay đổi lớn như sáp nhập tỉnh, thành hiện nay không chỉ đơn thuần là bài toán về bộ máy hành chính, mà còn là thách thức về tâm lý, cảm xúc, bản sắc. Khi một tỉnh có nguy cơ mất tên, người dân lo lắng là điều dễ hiểu. Nhưng nếu nhìn rộng ra, như lời Tổng Bí thư khẳng định, “Đất nước là quê hương” thì bất cứ vùng đất nào cũng là nơi đáng trân trọng, giữ gìn và phát triển. Không có sự xóa bỏ, mà chỉ có sự nối liền, bồi đắp và mở rộng.
Tên gọi có thể thay đổi, ranh giới hành chính có thể điều chỉnh, nhưng tình cảm với quê hương, trách nhiệm với đất nước và sự đóng góp cụ thể của từng người dân thì không bao giờ bị mất đi. Một vùng đất chỉ thực sự bị lãng quên nếu con người ngừng yêu nó, không còn giữ gìn văn hóa, không còn sống và cống hiến cho nó mỗi ngày. Đó là điều mà mỗi công dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần ý thức rõ.
Thế hệ trẻ ngày nay cần đi đầu trong việc vượt qua tâm lý vùng miền để hướng tới một tầm nhìn rộng lớn hơn. Thanh niên cần hiểu rằng yêu quê hương không có nghĩa là chỉ yêu vùng đất mình sinh ra, mà là yêu cả những vùng đất khác, tôn trọng sự khác biệt và sẵn sàng kết nối, gắn bó vì mục tiêu chung. Khi các vùng hành chính xích lại gần nhau, lòng người cũng phải được kết nối bằng sự thấu hiểu và tin tưởng. Khi ấy, mỗi “vùng trời” riêng biệt sẽ không mất đi bản sắc, mà sẽ tỏa sáng rực rỡ hơn trong một “bầu trời Tổ quốc” thống nhất.
Nếu từng người trẻ biết sống có lý tưởng, học tập tốt, lao động hết mình và yêu thương nhau, thì chính họ đang tiếp nối tinh thần đoàn kết mà cha ông để lại. Khi tất cả cùng làm điều đó, đất nước sẽ trở nên vững mạnh từ nền móng vững chắc nhất lòng dân. Và mỗi vùng đất, dù ở đâu, sẽ là một phần tự hào trong tâm hồn những người con nước Việt.
Tổ quốc không phải là một khái niệm xa vời, mà là sự hiện diện của từng mảnh đất, từng con người, từng giá trị văn hóa và từng tấm lòng yêu nước. Vì vậy, câu nói “Những vùng trời khác nhau nhưng vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc” không chỉ là một lời nhắn nhủ. Đó là lời hiệu triệu. Đó là tiếng gọi để mỗi chúng ta biết trân trọng quá khứ, mở lòng với hiện tại và cùng hướng tới tương lai chung của một đất nước phồn vinh, thống nhất và phát triển.
Đất nước này không chỉ được xác định bằng những đường biên giới trên bản đồ, mà còn được dệt nên bởi tình yêu quê hương cháy bỏng trong lòng mỗi người con Việt. Dù bạn sinh ra ở đâu, nơi rẻo cao heo hút hay giữa lòng đô thị sầm uất, thì quê hương bạn vẫn đang tỏa sáng dưới cùng một bầu trời mang tên Việt Nam. Chúng ta không cần tranh luận xem nơi nào giàu hơn, nổi tiếng hơn, lâu đời hơn, vì tất cả những “vùng trời” ấy đều làm nên dáng hình Tổ quốc. Trong một thời đại mà đổi mới là tất yếu, khi tên gọi có thể thay đổi, ranh giới có thể được sắp xếp lại, thì điều cần giữ vững nhất không phải là tấm biển địa giới, mà là lòng người thống nhất. Hãy yêu quê hương mình không phải bằng hoài nghi và lo sợ, mà bằng niềm tin và hành động. Bởi lẽ, khi mỗi trái tim biết hòa chung nhịp đập, khi mọi vùng đất cùng được trân trọng và nâng niu, thì “bầu trời Tổ quốc” sẽ không chỉ là một biểu tượng, mà sẽ là một niềm tin bền vững, là linh hồn bất diệt của dân tộc Việt Nam.
Cô giáo Diệu Thu viết ngày 26/6/2025