HƯỚNG DẪN NHẬN DIỆN NHÂN VẬT TRỮ TÌNH TRONG BÀI THƠ

📌 Nhân vật trữ tình là chỉ các nhân vật có tâm hồn, cảm xúc, suy tư trong tác phẩm thơ. Họ thường phản ánh tâm trạng, tình cảm cũng như suy nghĩ của tác giả thông qua những trải nghiệm, khó khăn hoặc những mâu thuẫn trong cuộc sống của chính mình.

📌 Khác với nhân vật tự sự (trong tác phẩm tự sự) là những con người bằng xương, bằng thịt, có tính cách, có số phận riêng, nhân vật trữ tình trong tác phẩm thơ chỉ hiện diện, đối thoại với độc giả bằng những sắc thái tình cảm, thái độ tình cảm.

📌 Vai trò: Nhân vật trữ tình đóng vai trò quan trọng trong văn học (đặc biệt là văn học trữ tình).

📌 Thể hiện tình cảm và suy nghĩ sâu sắc: Nhân vật trữ tình cũng chính là người biểu đạt những cảm xúc, tình cảm hoặc là những suy nghĩ sâu sắc của tác giả hay chính bản thân nhân vật. Họ giúp cho người đọc có thể tiếp cận được với những giá trị nhân văn, suy ngẫm về tình yêu, hy vọng hoặc là sự đau khổ của cuộc sống.

📌 Tạo động lực cho người đọc: Nhân vật trữ tình có sức ảnh hưởng lớn đối với người đọc, đặc biệt là với những người có cùng suy nghĩ và tình cảm. Họ có thể giúp cho người đọc cảm nhận được những cảm xúc và tình cảm đầy chân thành của mình, tình yêu cuồng nhiệt hoặc là động viên tinh thần của người đọc.

📌 Tạo nên giá trị văn học: Nhân vật trữ tình giúp cho các tác phẩm trở nên phong phú, đầy cảm hứng và gợi cảm hơn. Họ giúp cho tác giả thể hiện được một cách trọn vẹn và sâu sắc những tình cảm, tâm trạng cũng như suy nghĩ của mình.

📌 Tạo ra sự đa dạng cho văn học: Nhân vật trữ tình góp phần làm cho văn học trở nên phong phú và đa dạng hơn.

📌 Cách xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ:

📌 Nhân vật trữ tình là con người đang cảm xúc, rung động trong thơ. Nội dung trữ tình trong thơ luôn được thể hiện thông qua nhân vật trữ tình. Sâu xa hơn, tác giả cũng chỉ có thể bộc lộ xúc cảm của mình thông qua nhân vật trữ tình. Độc giả cần phân biệt nhân vật trữ tình và nhân vật tự sự. Sự phân biệt ấy dựa vào việc đối lập những nét đặc trưng của loại tác phẩm trữ tình và tự sự. Nhân vật trữ tình là con người, nhưng đó là con người của tâm trạng, của cảm xúc, chứ không phải con người đi đứng, nói năng,… như nhân vật tự sự.

📌 Do đó, khi phân tích nhân vật trữ tình ta cần phải tập trung khai thác thế giới tâm trạng của nhân vật. Phân tích thơ mà không nói được tâm trạng của nhân vật trữ tình thì coi như không phân tích được gì cả!

📌 Trước khi phân tích thơ, ta phải xác định cho được nhân vật trữ tình:

📌 Ví dụ 1: Nhân vật trữ tình trong bài “Mời trầu” (Hồ Xuân Hương) rất dễ xác định. Đó chính là tác giả.

📌 Ví dụ 2: Nhân vật trữ tình của câu ca dao:
“Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai ai nhớ, bây giờ nhớ ai?”
Có thể là một cô gái hay một chàng trai. Nói chung là một người đang yêu, đang tương tư. Nhân vật trữ tình trong câu ca dao này không là ai cụ thể, và cũng nhờ vậy mà nhiều người tìm thấy mình, đúng hơn là tâm trạng của mình trong câu ca dao đó.

📌 Ví dụ 3: Nhân vật trữ tình trong bài “Tiếng hát con tàu” (Chế Lan Viên) vừa là tác giả vừa là thế hệ trẻ Việt Nam trong thời điểm kiến thiết đất nước sau cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi.

📌 Ví dụ 4: Bài thơ “Bóng cây khơ nia” (Anh Ngọc) thì nhân vật trữ tình là một cô gái miên sơn cước chứ không phải tác giả.

📌 Ví dụ 5: Bài thơ “Tông biệt hành” (Thâm Tâm) có nhiều nhân vật trữ tình (người đi, kẻ ở). Bài “Việt Bắc” (Tố Hữu) cũng vậy… Nhân vật trữ tình suy cho cùng là một sản phẩm của thời đại, hoàn cảnh lịch sử. Do vậy, việc phân tích, đi tìm tâm trạng nhân vật trữ tình đôi lúc cần thiết gắn với tâm lý thời đại, hoàn cảnh ra đời của bài thơ.

Nguồn: Nguyễn Hữu Vinh

———————————-

Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu – Học chuẩn, thi chuẩn

Hotline: 0833.873.089

Địa chỉ: Ngõ 123, Thuỵ Phương, Bắc Từ Liêm, Hà Nội

Website: https://letrandieuthu.com

#hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu