BÀI THƠ “HOA BÌM BÌM” – SẮC TÍM BÌM BÌM VÀ NHỮNG MIỀN KÝ ỨC THƠ NGÂY
Ngỡ ngàng cánh hoa màu tím
Từ đâu em đến nơi này
Làm cho lòng tôi xao xuyến
Lại về một thuở thơ ngây.
Bìm bìm thay nơ cài tóc
Nhỏng nhảnh cái túm đuôi gà
Đường quê bé con đi học
Có chú bướm vờn theo hoa.
Cầu ao trưa hè lắt lẻo
Cá đớp bóng dậy ao làng
Vì trót yêu màu hoa tím
Có đứa trốn ngủ lang thang.
Bày trò cô dâu chú rể
Bìm bìm xinh tết kiệu hoa
Màu tím thay vòng nguyệt quế
Cho cô dâu nhỏ mặn mà.
Tim tím mãi màu hoa ấy
Từ lâu cũng đã xa rồi
Nay bỗng chợt ngày gặp lại
Mới biết chưa hề phai phôi.
– Tác giả: Phan Thu Hà – Giữa những sớm mai làng quê còn đẫm sương, nơi con đường đất mềm như lụa và những rặng tre khe khẽ chạm vào gió, có những bài thơ khẽ đánh thức cả một miền ký ức đã ngủ yên từ lâu. “Hoa bìm bìm” của Phan Thu Hà là một thi phẩm như thế, nhẹ như một hơi thở, trong như màu trời đầu ngày, và đầy ắp những rung động ấu thơ. Sắc tím bìm bìm trong bài thơ không chỉ làm đẹp góc vườn quê mà còn đánh thức cả một thuở ngây thơ với tiếng cười, với những trò chơi nhỏ và những dấu chân hồn nhiên trên đường làng. Phan Thu Hà là người viết nhiều về tuổi thơ và những ký ức nông thôn, bằng giọng thơ dịu dàng và giàu chất hoài niệm. Thơ chị không khuấy động ồn ào, mà lặng lẽ gợi lên vẻ đẹp của những điều bé nhỏ: sắc hoa ven hàng rào, cây cầu ao lắt lẻo, tiếng cá đớp bóng hay sợi tóc con gái buộc túm đuôi gà. “Hoa bìm bìm” là một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong vị ấy, một bài thơ mà mỗi câu như một mảnh gương phản chiếu tuổi thơ, khiến lòng người đọc mềm lại trong cảm giác thân thuộc. Khổ thơ đầu tiên mở ra một cuộc gặp gỡ bất ngờ mà đầy rung động:
“Ngỡ ngàng cánh hoa màu tím
Từ đâu em đến nơi này
Làm cho lòng tôi xao xuyến
Lại về một thuở thơ ngây.”
Sắc tím ấy xuất hiện như một vị khách cũ vừa trở lại sau bao năm xa cách. Chỉ một ánh nhìn mà những kỷ niệm tưởng chừng đã phai bỗng ùa về. “Xao xuyến” là thứ cảm xúc nhẹ mà sâu, như có một bàn tay khẽ gõ vào cánh cửa ký ức. Bìm bìm không chỉ là một bông hoa, mà là một dấu hiệu gọi về tuổi nhỏ: trong trẻo, non tơ và dịu dàng vô cùng. Ở khổ thơ thứ hai, thế giới tuổi thơ mở ra bằng những hình ảnh gần gũi đến nao lòng:
“Bìm bìm thay nơ cài tóc
Nhỏng nhảnh cái túm đuôi gà
Đường quê bé con đi học
Có chú bướm vờn theo hoa.”
Cách ví bìm bìm như “nơ cài tóc” làm hiện lên hình ảnh những cô bé quê xinh xắn, mái tóc túm đuôi gà nhảy nhót theo từng bước chạy. Mỗi câu thơ như một khuôn hình nhỏ: đường quê bé xíu, bước chân con nít lon ton, bướm bay theo hoa… Cả không gian ngập tràn nhịp điệu hồn nhiên, tươi sáng. Sang khổ thơ thứ ba, giọng thơ trở nên tinh nghịch, giống như bước chân trẻ con rong chơi giữa trưa hè:
“Cầu ao trưa hè lắt lẻo
Cá đớp bóng dậy ao làng
Vì trót yêu màu hoa tím
Có đứa trốn ngủ lang thang.”
Câu thơ đưa người đọc trở lại những buổi trưa trốn ngủ, thói quen “kinh điển” của tuổi nhỏ. Cầu ao lắt lẻo, cá đớp bóng, mặt nước loang ánh nắng… Tất cả tạo nên khung cảnh mộc mạc, rất đời. “Trót yêu màu hoa tím” trở thành lý do để những đứa trẻ lang thang rong ruổi hồn nhiên, vô tư và đầy bản năng yêu cái đẹp. Ở khổ thơ thứ tư, sắc tím bìm bìm lại góp mặt trong trò chơi “cô dâu chú rể”, trò chơi thấm đẫm tuổi thơ:
“Bày trò cô dâu chú rể
Bìm bìm xinh tết kiệu hoa
Màu tím thay vòng nguyệt quế
Cho cô dâu nhỏ mặn mà.”
Hoa bìm bìm được tết thành kiệu, thành vòng nguyệt quế – chi tiết cho thấy trí tưởng tượng phong phú của trẻ nhỏ. Một loài hoa dại ven đường, qua tâm hồn trẻ thơ, bỗng trở nên lộng lẫy và đáng quý vô cùng. Khổ cuối là những rung động lắng lại, mang sắc thái chiêm nghiệm của người lớn nhìn về tuổi thơ:
“Tim tím mãi màu hoa ấy
Từ lâu cũng đã xa rồi
Nay bỗng chợt ngày gặp lại
Mới biết chưa hề phai phôi.”
Dẫu thời gian qua đi, màu tím bìm bìm cũng như ký ức tuổi thơ vẫn còn nguyên vẹn. Cuộc gặp gỡ giữa hiện tại và kỷ niệm làm bật lên sự xúc động dịu dàng: tuổi thơ có thể xa, nhưng cảm xúc thì không bao giờ mất.“Hoa bìm bìm” của Phan Thu Hà là một trong những thi phẩm dung dị mà thấm sâu, nơi cái đẹp không nằm ở câu chữ phô trương mà ở sự chân thành, mộc mạc và giàu sức gợi. Bài thơ như một nhành hoa tím nhỏ bé nở giữa làng quê, nhưng hương thơm thì lan rất xa, chạm đến những miền kí ức mà ai cũng từng mang trong tim. Với giọng điệu nhẹ như gió sớm, hình ảnh gần gũi, ngôn từ mượt mà mà giàu nhạc tính, tác giả đã tạo nên một không gian tuổi thơ vừa chân thật vừa nên thơ, nơi mỗi kỉ niệm giản dị đều biến thành một mảng màu đẹp đẽ của tâm hồn. Giá trị của bài thơ không chỉ ở việc gợi lại quá khứ mà còn ở khả năng đánh thức những rung cảm đã lâu tránh né giữa cuộc sống hiện đại. “Hoa bìm bìm” nhắc ta nhớ rằng, đôi khi sự an yên lớn nhất lại đến từ những điều nhỏ bé, từ một màu tím e ấp cũng đủ làm cả bầu trời kí ức bừng sáng.“Hoa bìm bìm” của Phan Thu Hà là một thi phẩm nhỏ bé nhưng thấm sâu, nơi cái đẹp không nằm ở sự phô diễn ngôn từ mà ở sự tinh tế, dịu dàng và chân thành. Bài thơ như một nhành hoa tím cài vào ký ức người đọc: bé nhỏ, mộc mạc nhưng gợi thương vô hạn. Các hình ảnh thơ giàu sức gợi, ngôn ngữ tự nhiên mà mềm mại, nhạc điệu nhẹ như gió sớm. Điều quan trọng hơn cả là bài thơ đánh thức trong lòng người đọc những rung cảm đã ngủ quên nhắc ta rằng tuổi thơ, dù đã xa, vẫn luôn là miền trong trẻo nhất của mỗi con người. “Hoa bìm bìm” vì thế không chỉ là một bài thơ để đọc, mà là một bài thơ để nhớ, để thương và để giữ lại cho mình một góc dịu dàng của ký ức.
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu: Học văn từ gốc – Công thức dễ dàng
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: 68 Thụy Phương, Đông Ngạc, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
