ĐÁP ÁN ĐỀ 75: “TÌM CHA”
PHẦN I: ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Câu 1 (0,5 điểm):
Truyện được kể theo ngôi thứ ba, người kể chuyện giấu mình, khách quan.
Câu 2 (0,5 điểm):
- Lời người kể chuyện:
“Trong lúc chờ Hai Hơn, ông tranh thủ quan sát cậu bé có mái tóc đỏ hoe, gầy gò, quần áo cũ kỹ, toàn thân nhuốm đỏ lớp bụi đường, càng đỏ hơn dưới ánh nắng chiều sắp tắt. Nó không mệt mà cặp mắt ánh lên vẻ nôn nao chờ đợi được gặp cha.” - Lời nhân vật:
“- Làm sao con biết được ba ở đây mà kiếm? – Trưởng trại hỏi. - Dạ! Thằng Hưng kể lể bằng giọng vui vẻ. – Hồi trước nội nói ba đi làm xa, khi con lớn, ba mới về. Hôm bịnh quá, nội con mới nói cho con biết ba ở đây. Sáng nay con ra bến xe, hỏi đường lên đây. Các dì, các chú dẫn con đi, cho con ăn, cho con nhiều tiền nữa…”
Câu 3 (1,0 điểm):
Qua đoạn miêu tả hình ảnh Hưng: “cậu bé có mái tóc đỏ hoe, gầy gò, quần áo cũ kỹ, toàn thân nhuốm đỏ lớp bụi đường…”, người đọc cảm nhận được hoàn cảnh thiếu thốn, cơ cực của một đứa trẻ còn quá nhỏ nhưng đã phải tự mình đi tìm cha. Dáng vẻ lam lũ ấy gợi lên sự xót xa, thương cảm. Đặc biệt, đôi mắt ánh lên vẻ nôn nao chờ đợi phản ánh tình yêu thương mãnh liệt, niềm hy vọng và khao khát được sống bên cha – người thân cuối cùng còn lại của em.
Câu 4 (1,0 điểm):
Qua thái độ và hành động của trưởng trại, ta thấy ông là người điềm đạm, nhân hậu và giàu lòng cảm thông. Dù giữ vai trò quản lý nghiêm khắc trong môi trường trại giam, ông không hề thờ ơ hay lạnh lùng với Hưng mà ngược lại, quan sát kỹ lưỡng, nhẹ nhàng hỏi han và âm thầm tìm cách sắp xếp chỗ nghỉ cho hai cha con. Ông không chỉ làm tròn trách nhiệm, mà còn thể hiện tấm lòng vị tha, thấu hiểu trước hoàn cảnh đáng thương của một đứa trẻ đi tìm cha.
Câu 5 (1,0 điểm):
Văn bản gửi gắm những thông điệp sâu sắc:
- Trẻ em là những tâm hồn mong manh, rất cần sự yêu thương, che chở từ gia đình, đặc biệt là từ cha mẹ.
- Sự thiếu vắng tình thân khiến trẻ thơ chịu nhiều thiệt thòi và đau khổ.
- Tác phẩm là lời nhắn nhủ các bậc cha mẹ cần có trách nhiệm, không chỉ nuôi dưỡng con cái bằng vật chất, mà còn bằng tình cảm và sự quan tâm chân thành.
PHẦN II: VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn phân tích nhân vật Hưng
Trong truyện ngắn Tìm cha của nhà văn Lê Thanh Huệ, nhân vật Hưng hiện lên là một cậu bé nhỏ tuổi nhưng mang trong mình tấm lòng yêu thương sâu sắc và nghị lực phi thường. Dù chỉ mới 6 tuổi, em đã dám một mình vượt quãng đường xa để đến trại giam tìm người cha tù tội – người thân duy nhất còn lại sau cái chết của mẹ và ông nội. Qua những miêu tả về ngoại hình như “tóc đỏ hoe, gầy gò, toàn thân nhuốm bụi đường”, ta cảm nhận được sự lam lũ, tội nghiệp và đơn độc của Hưng. Tuy vậy, đôi mắt “ánh lên vẻ nôn nao” lại cho thấy tâm hồn em vẫn tràn đầy hy vọng, yêu thương và khát khao được sống bên cha. Những lời lẽ chân thành của em như: “Con không quậy phá đâu… Con biết làm nhiều việc lắm…” không chỉ toát lên vẻ hồn nhiên, đáng yêu mà còn khiến người đọc xót xa đến nghẹn lòng. Nhân vật Hưng chính là hiện thân của tình cảm thiêng liêng giữa cha và con, đồng thời cũng là hồi chuông cảnh tỉnh về trách nhiệm và tình thương trong mỗi gia đình.
Câu 2 (4,0 điểm): Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của những việc tử tế
Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, khi con người ngày càng đối mặt với áp lực công việc, cạnh tranh và những lo toan thường nhật, lòng tử tế đôi khi bị xem nhẹ hoặc thậm chí bị lãng quên. Tuy nhiên, chính những hành động tử tế – dù nhỏ bé, âm thầm – lại góp phần làm nên sự ấm áp của xã hội và nuôi dưỡng vẻ đẹp nhân văn trong mỗi con người. Vậy, những việc tử tế có ý nghĩa gì đối với cuộc sống và sự phát triển của mỗi cá nhân cũng như cộng đồng?
Tử tế không phải là điều gì lớn lao, vĩ đại. Đó đơn giản chỉ là một ánh mắt cảm thông, một lời động viên đúng lúc, hay một hành động giúp đỡ chân thành không toan tính. Lòng tử tế chính là biểu hiện của nhân cách đẹp, là gốc rễ của đạo đức con người. Khi một người sống tử tế, họ không chỉ giúp ích cho người khác mà còn tạo ra ảnh hưởng tích cực lan tỏa đến cộng đồng. Sự tử tế giống như một hạt giống thiện lành gieo vào lòng người, có thể nảy mầm thành niềm tin, sự hy vọng và cả động lực sống.
Thực tế cuộc sống cho thấy, những hành động tử tế tuy nhỏ nhưng lại có sức mạnh cảm hóa lớn lao. Trong một xã hội có quá nhiều sự thờ ơ, toan tính, thì một hành động tốt sẽ trở nên vô cùng giá trị. Một người đi đường dừng lại giúp cụ già qua phố, một học sinh nhường chỗ cho người khuyết tật, hay như câu chuyện trong truyện “Tìm cha” – những người lạ mặt đã giúp đỡ cậu bé Hưng từ việc chỉ đường đến chia sẻ thức ăn, tiền bạc. Tất cả đều là minh chứng cho sức mạnh của lòng tốt. Những người ấy không giàu có, không quen biết Hưng, nhưng hành động tử tế của họ đã làm nên một hành trình đầy nhân văn và tình người.
Hơn thế nữa, sống tử tế không chỉ mang lại giá trị cho người khác mà còn giúp chính bản thân ta trở nên tốt đẹp hơn. Người tử tế thường có nội tâm an yên, sống tích cực và dễ đạt được hạnh phúc trong cuộc đời. Giúp đỡ người khác cũng là cách để mỗi người tự trân trọng những gì mình đang có, từ đó sống biết ơn và giàu tình yêu thương hơn. Khi một xã hội có nhiều người tử tế, xã hội ấy sẽ phát triển bền vững, đoàn kết và nhân văn hơn. Không có luật lệ nào bắt buộc con người phải tử tế, nhưng chính sự tử tế lại là “sợi chỉ đỏ” kết nối người với người bằng tình thương và trách nhiệm.
Tuy nhiên, đáng buồn là trong thực tế vẫn còn nhiều người sống ích kỷ, vô cảm, thậm chí lợi dụng lòng tốt của người khác. Điều đó không chỉ làm tổn thương những người tử tế mà còn bào mòn niềm tin vào đạo đức xã hội. Chính vì thế, mỗi chúng ta cần nhận thức rõ vai trò và ý nghĩa của việc sống tử tế để lan tỏa giá trị tốt đẹp này trong cộng đồng.
Có thể nói, những việc tử tế tuy giản dị nhưng lại chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc. Chúng không chỉ thể hiện phẩm chất cao quý của con người mà còn là nền tảng xây dựng một xã hội tốt đẹp, đầy yêu thương. Hãy bắt đầu sống tử tế từ những điều nhỏ nhất, vì một lời nói nhẹ nhàng, một hành động giúp đỡ vô tư hôm nay có thể sẽ là ngọn lửa sưởi ấm trái tim của ai đó giữa mùa đông lạnh giá của cuộc đời.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/