ĐÁP ÁN ĐỀ 49: CON SÁO BIẾT NÓI

ĐÁP ÁN ĐỀ 49: “CON SÁO BIẾT NÓI”

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (4 điểm)

Câu 1:

• Câu chuyện diễn ra tại quê ngoại của nhân vật “tôi”, trong khung cảnh đồng quê, gắn liền với những hoạt động đời thường nơi làng quê yên bình.
  (0,5 điểm)

Câu 2:

• Dấu hai chấm (:) được dùng để giới thiệu lời nói trực tiếp của nhân vật.
• Dấu ngoặc kép (” “) nhằm đánh dấu phần lời thoại, trích nguyên văn lời nhân vật mẹ.
  (0,5 điểm)

Câu 3:

• Tình huống con sáo bay theo đàn chim phản ánh khát vọng mãnh liệt của nó đối với tự do. Đồng thời, tình huống này cũng nhấn mạnh sự đối lập giữa bản năng tự nhiên và sự ràng buộc do con người tạo ra, từ đó làm nổi bật chủ đề tư tưởng của câu chuyện.
  (1 điểm)

Câu 4:

• Một số chủ đề chính có thể xác định:
  • Tình bạn gắn bó và nỗi đau mất mát.
  • Sự đối kháng giữa bản năng tự nhiên và sự can thiệp của con người.
  • Khát vọng tự do là giá trị cốt lõi đối với mỗi sinh vật.
  • Bài học về tôn trọng tự do, tôn trọng quy luật tự nhiên.
  • Lời nhắc nhở về giới hạn trong việc con người can thiệp vào thiên nhiên.
    (1 điểm)

Câu 5:

• Học sinh tự do bày tỏ quan điểm. Một phương án tham khảo:
  • Nếu em là nhân vật “tôi”, em sẽ chấp nhận sự lựa chọn của con sáo, bởi tự do là quyền tự nhiên của mọi sinh vật. Đồng thời, em sẽ rút ra bài học để yêu thương và bảo vệ động vật theo cách tôn trọng bản chất tự nhiên của chúng.
    (1 điểm)

PHẦN II: VIẾT

Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn khoảng 200 chữ phân tích ý nghĩa tình huống con sáo bay theo đàn chim trong truyện “Con sáo biết nói” của Thái Sinh

Tình huống con sáo bay theo đàn chim là một chi tiết then chốt, mang đậm ý nghĩa biểu tượng trong truyện “Con sáo biết nói” của Thái Sinh. Dù đã gắn bó với nhân vật “tôi”, đã được chăm sóc, yêu thương và dạy dỗ để biết nói tiếng người, nhưng trong sâu thẳm, con sáo vẫn không thể cưỡng lại tiếng gọi của tự do và đồng loại. Cảnh con sáo nghển cổ ngơ ngác nhìn đàn chim ngoài đồng, rồi cất cánh bay theo, thể hiện mạnh mẽ khát vọng hòa nhập với tự nhiên – một khát vọng nguyên thủy, bản năng mà bất kỳ sinh vật nào cũng mang trong mình. Tình huống này không chỉ cho thấy sự xung đột giữa bản năng tự nhiên và những ràng buộc do con người áp đặt, mà còn mở ra bài học sâu sắc: tình yêu thương, dù chân thành đến mấy, cũng không thể thay thế cho quyền được tự do sống đúng bản chất của mỗi sinh vật. Qua đó, câu chuyện nhấn mạnh giá trị thiêng liêng của tự do, đồng thời gợi lên trong lòng người đọc sự trân trọng đối với bản năng tự nhiên của muôn loài. Từ hành trình của con sáo, ta nhận ra rằng tự do không chỉ là đích đến, mà còn là điều kiện để tồn tại ý nghĩa và hạnh phúc.

Câu 2 (4 điểm): Viết bài văn nghị luận về bệnh vô cảm trong giới trẻ hiện nay và đề xuất giải pháp khắc phục

Mở bài

Trong nhịp sống hối hả của thời đại số, khi công nghệ và mạng xã hội dần chi phối đời sống con người, bệnh vô cảm – thứ “ung thư tâm hồn” – đang len lỏi, đặc biệt trong giới trẻ. Vô cảm khiến sự tử tế, lòng nhân ái và những giá trị nhân văn cạn kiệt, làm xói mòn những nền tảng đạo đức đẹp đẽ của xã hội. Trước thực trạng đáng lo ngại ấy, việc nhận diện và tìm cách khắc phục căn bệnh này trở nên vô cùng cấp thiết.

Thân bài

1. Bệnh vô cảm là gì? Biểu hiện trong giới trẻ hiện nay Vô cảm là trạng thái thờ ơ, dửng dưng trước nỗi đau, bất hạnh hay những sự kiện diễn ra xung quanh, mất đi khả năng rung động trước những giá trị nhân văn. Trong giới trẻ, bệnh vô cảm bộc lộ qua những hành động như: thờ ơ trước tai nạn giao thông, thản nhiên quay video phát tán cảnh bạo lực thay vì can thiệp giúp đỡ; sống thu mình trong thế giới ảo, ít chia sẻ cảm xúc với người thân, bạn bè; thờ ơ trước những vấn đề nóng bỏng của xã hội như đói nghèo, thiên tai, bạo lực học đường.
2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh vô cảm

• Tác động của công nghệ: Việc tiếp xúc thường xuyên với mạng xã hội, các hình ảnh bạo lực, tiêu cực đã làm giảm khả năng cảm xúc, phản ứng tự nhiên của giới trẻ.
• Gia đình và giáo dục: Nhiều gia đình chỉ chú trọng thành tích học tập mà quên giáo dục đạo đức, lòng nhân ái cho con cái từ nhỏ.
• Áp lực xã hội: Cuộc sống hiện đại đầy cạnh tranh, gánh nặng thành công cá nhân khiến nhiều người trẻ chỉ biết lo cho bản thân, lạnh lùng trước nỗi đau người khác.
• Sự suy thoái đạo đức xã hội: Một số tiêu cực trong xã hội như sự thờ ơ của người lớn, những hành vi thiếu tình người khiến giới trẻ học theo và dần trở nên vô cảm.

3. Hậu quả của bệnh vô cảm

• Đối với cá nhân: Người vô cảm đánh mất khả năng yêu thương, trở nên cô đơn, lãnh đạm, dễ rơi vào trạng thái trầm cảm hoặc mất phương hướng sống.
• Đối với xã hội: Xã hội thiếu vắng sự sẻ chia sẽ trở nên lạnh lẽo, tình người phai nhạt, tạo nên những khoảng cách vô hình giữa con người với con người, dẫn đến những rạn nứt nghiêm trọng trong nền tảng đạo đức.

4. Giải pháp khắc phục bệnh vô cảm trong giới trẻ

• Về cá nhân: Giới trẻ cần rèn luyện lòng trắc ẩn bằng cách tham gia các hoạt động từ thiện, tình nguyện; học cách lắng nghe, chia sẻ cảm xúc với người khác; nuôi dưỡng thói quen đọc sách về nhân văn, đạo đức.
• Về gia đình: Cha mẹ cần làm gương cho con bằng lối sống yêu thương, quan tâm, dạy con cách cảm nhận và bày tỏ yêu thương ngay từ nhỏ.
• Về nhà trường và xã hội: Nhà trường cần lồng ghép giáo dục đạo đức, kỹ năng sống vào chương trình học. Các tổ chức xã hội nên đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông nhằm lan tỏa giá trị tử tế, khuyến khích hành động sẻ chia trong cộng đồng.
• Sử dụng mạng xã hội một cách tích cực: Biết chọn lọc nội dung, dùng mạng xã hội để kết nối, lan tỏa điều tốt đẹp thay vì chỉ tiêu thụ thông tin tiêu cực.

Kết bài

Bệnh vô cảm là một trong những hiểm họa âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm đối với tương lai của xã hội. Muốn xây dựng một cộng đồng nhân ái, gắn kết, mỗi bạn trẻ cần thức tỉnh, vun đắp tình thương yêu trong từng hành động nhỏ. Hãy để trái tim biết yêu thương là ngọn lửa thắp sáng cuộc đời, để xã hội luôn ngập tràn tình người, niềm tin và hy vọng.

 

Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!

 

Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!

 

Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995

#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu

Website: https://letrandieuthu.com/