ĐÁP ÁN ĐỀ 48: “HẠNH PHÚC”
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Câu 1 (0,5 điểm):
Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, không gò bó về số câu, số chữ, nhịp điệu linh hoạt, phù hợp với cảm xúc tự nhiên và lời tâm tình gần gũi của tác giả.
Câu 2 (0,5 điểm):
Ở khổ thơ thứ ba, tác giả sử dụng vần chân và vần liền, tạo nên sự mượt mà, dễ đi vào lòng người. Ví dụ:
- bố – nhỏ – no – ho (vần “o”)
- sáng – bảng (vần “ang”)
- quen – tên (vần “en”)
Câu 3 (1,0 điểm):
Trong hai khổ thơ đầu, tác giả thể hiện quan niệm rằng hạnh phúc không phải là điều gì xa xôi mà hiện hữu trong những điều nhỏ bé, bình dị mỗi ngày – từ ánh sáng ban mai, đến cả những giọt nước mắt. Đặc biệt, ngay cả khi buồn bã, ta vẫn đang sống trọn vẹn với trái tim biết cảm nhận – đó cũng là một biểu hiện của hạnh phúc.
→ Em đồng tình với quan niệm này. Vì chính sự giản dị, chân thành trong cảm nhận đời sống mới giúp con người thấy đủ đầy và trân trọng hiện tại. Hạnh phúc đôi khi không nằm ở nơi xa xôi, mà ở trong những gì quen thuộc nhất quanh ta.
Câu 4 (1,0 điểm):
Việc lặp lại cấu trúc “Đừng… nhé em” mang đến nhiều hiệu quả nghệ thuật:
- Gợi cảm giác thủ thỉ, dịu dàng như một lời an ủi, động viên đầy trìu mến.
- Làm nổi bật thông điệp tích cực: hãy nhìn cuộc sống bằng ánh mắt yêu thương và biết ơn.
- Góp phần tạo nhịp điệu nhẹ nhàng, đầy tính nhạc, giúp mạch cảm xúc của bài thơ được liền mạch, sâu lắng.
- Thể hiện thái độ nâng niu, trân trọng từng khoảnh khắc sống – nơi mà hạnh phúc đang âm thầm nở hoa.
Câu 5 (1,0 điểm):
Dòng thơ “đừng tô vẽ một chân trời xa toàn màu hồng thắm” nhắc nhở em:
- Hạnh phúc không nằm ở những viễn cảnh mơ mộng, lý tưởng mà đôi khi là những điều nhỏ bé nhưng chân thật.
- Đừng sống mãi trong ảo tưởng hay kỳ vọng viển vông, hãy biết quay về với thực tại – nơi có gia đình, tình yêu thương, và những điều giản dị đời thường. → Bài học rút ra: Hãy biết sống trọn vẹn với hiện tại, biết trân quý từng khoảnh khắc bình yên bên những người thân yêu, vì đó là nền móng vững chắc nhất của hạnh phúc.
PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn phân tích khổ thơ thứ ba của bài “Hạnh phúc”
Khổ thơ thứ ba trong bài “Hạnh phúc” của Thanh Huyền là một bản hòa ca nhẹ nhàng và ấm áp về những điều bình dị mà sâu sắc trong cuộc sống thường ngày. Với giọng thơ thủ thỉ như lời tâm tình, tác giả đã vẽ nên một bức tranh hạnh phúc gần gũi, thân thuộc đến lạ:
“hạnh phúc bình thường và giản dị lắm
là tiếng xe về mỗi chiều của bố
cả nhà quây quần trong căn phòng nhỏ
chị xới cơm đầy bắt phải ăn no”
Hạnh phúc ở đây không phải điều gì xa xôi hay cao sang, mà hiện lên từ tiếng xe quen thuộc của cha mỗi chiều tan làm – âm thanh đánh thức yêu thương. Hạnh phúc là khoảnh khắc gia đình sum vầy bên mâm cơm nhỏ, là sự quan tâm vụng về nhưng chan chứa yêu thương của người chị. Những điều tưởng chừng nhỏ bé ấy lại chính là sợi dây kết nối, giữ gìn mái ấm gia đình.
Không dừng lại ở đó, nhà thơ mở rộng chiều sâu cảm xúc bằng những hình ảnh đầy ý nghĩa:
“hạnh phúc là khi đêm về không thấy tiếng mẹ ho
là ngọn đèn soi tương lai em sáng
là điểm mười mỗi khi lên bảng
là ánh mắt một người lạ như quen
hạnh phúc là khi mình có một cái tên”
Đó là hạnh phúc của sự bình yên – khi mẹ khỏe mạnh, là ánh sáng tri thức trong từng đêm học tập, là niềm vui từ một thành tích nhỏ, là khoảnh khắc trái tim rung động trước ánh nhìn lạ mà thân quen. Và cuối cùng, là cảm giác mình hiện hữu, mình được gọi tên trong thế giới rộng lớn này – một cách khẳng định bản thân đầy sâu sắc.
Khổ thơ sử dụng thể thơ tự do với các câu ngắn dài xen kẽ, nhịp thơ nhẹ nhàng, biện pháp liệt kê và điệp ngữ “là” góp phần nhấn mạnh và mở rộng khái niệm hạnh phúc. Tất cả tạo nên một âm hưởng thiết tha, gần gũi mà lắng đọng.
→ Qua đó, Thanh Huyền không chỉ chia sẻ cảm xúc của riêng mình, mà còn gửi gắm đến người đọc một thông điệp thấm thía: hãy biết trân trọng từng điều nhỏ bé quanh ta, vì đôi khi, đó lại chính là hạnh phúc lớn nhất của đời người.
Câu 2 (4,0 điểm): Nghị luận: “Tự đi tìm hạnh phúc cho mình” hay “chờ đợi hạnh phúc đến với mình”?
Trong hành trình làm người, ai cũng từng khao khát được sống trong hạnh phúc. Nhưng trước câu hỏi: “Tự đi tìm hạnh phúc cho mình” hay “chờ đợi hạnh phúc đến với mình”, em không ngần ngại lựa chọn con đường đầu tiên – chủ động đi tìm hạnh phúc cho chính mình.
Bởi hạnh phúc không phải là phép màu tình cờ hay món quà từ định mệnh, mà là điều chúng ta phải gieo trồng, phải nỗ lực để vun đắp mỗi ngày. Nếu cứ chờ đợi, hạnh phúc sẽ trôi tuột như cơn gió nhẹ qua tay. Còn khi ta chủ động tìm kiếm, ta học cách nhận diện niềm vui trong từng điều giản đơn nhất – một nụ cười, một cái ôm, một buổi sáng không vội vã.
Chủ động đi tìm hạnh phúc còn là cách để con người hiểu rõ mình muốn gì, cần gì và sống có trách nhiệm hơn với cuộc đời mình. Hạnh phúc không nằm sẵn ở đích đến, mà nở hoa trên từng chặng đường ta đi – khi ta dám ước mơ, dám thất bại, và dám đứng lên làm lại.
Hãy nghĩ đến những con người từng trải qua mất mát, khó khăn, nhưng bằng ý chí, họ đã biến chính những tổn thương thành động lực sống. Như nhà văn Nguyễn Ngọc Tư từng nói: “Hạnh phúc như cánh chuồn chuồn, càng đuổi bắt càng xa, nhưng cứ sống đẹp thì nó tự tìm đến”. Vậy nên, tìm kiếm hạnh phúc cũng là hành trình sống đẹp với đời và với chính mình.
Tuy nhiên, em cũng hiểu rằng trong một vài khoảnh khắc, cuộc sống sẽ gửi đến ta những niềm vui bất ngờ. Nhưng điều đó không có nghĩa là ngồi yên chờ đợi. Chúng ta vẫn phải sống, phải cố gắng, để nếu hạnh phúc có đến bất chợt, ta cũng đủ bản lĩnh để đón nhận.
→ Từ đó, em rút ra một bài học: Hãy làm chủ cuộc đời mình. Hãy sống như một người trồng hoa – kiên trì, tin tưởng, chăm sóc từng ngày – để đến khi mùa đến, hạnh phúc sẽ tự nở rộ.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/