Nghệ thuật có một sức mạnh kỳ diệu, có thể biến những khoảnh khắc tăm tối và bi thương nhất thành ánh sáng, truyền cảm hứng và sức sống cho con người. “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân là một minh chứng sâu sắc cho điều đó. Khi cuộc sống đang vùi dập, khi cái chết đang cận kề, vẫn có những giá trị thiêng liêng không bao giờ bị tước đoạt. Đó là phẩm giá con người, là sự bất khuất của tinh thần và nhất là nghệ thuật – thứ vĩnh cửu, không thể bị giam cầm. Tác phẩm mở ra một không gian huyền bí, nơi cái đẹp và nhân cách vẫn tồn tại, và trong đó, từng nét chữ của Huấn Cao như một lời khẳng định rằng, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cái đẹp cũng sẽ luôn là một ngọn lửa sáng, soi rọi và nâng đỡ con người vượt qua mọi thử thách.
“Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân là một tác phẩm mang đậm giá trị nhân văn và thẩm mỹ, thể hiện tài năng xuất sắc của tác giả trong việc khắc họa cái đẹp, nghệ thuật và nhân cách con người. Câu chuyện diễn ra trong không gian nhà ngục, giữa một viên quản ngục và một tử tù có tài viết chữ, qua đó, tác phẩm không chỉ phản ánh những khía cạnh u tối của xã hội mà còn khắc họa một khát vọng lớn lao về cái đẹp và phẩm hạnh con người. Nhân vật Huấn Cao và viên quản ngục là hai hình mẫu đối lập nhưng lại liên kết chặt chẽ trong việc khẳng định giá trị vĩnh cửu của nghệ thuật và nhân cách.
Ngay từ đầu tác phẩm, Nguyễn Tuân đã khéo léo dựng lên hình ảnh của Huấn Cao – một người tử tù, nhưng lại là một nghệ sĩ tài hoa với tài viết chữ đẹp. Dù bị giam giữ trong nhà tù, đối diện với cái chết gần kề, Huấn Cao vẫn giữ vững được phẩm cách kiên cường, một tinh thần không thể khuất phục. Chữ của Huấn Cao không chỉ đơn thuần là một tác phẩm nghệ thuật đẹp, mà là biểu tượng của tự do và phẩm giá con người, một thứ mà dù trong hoàn cảnh ngặt nghèo nhất, ông vẫn có thể gìn giữ. Những nét chữ của ông là những dòng nghệ thuật sinh động, chứa đựng cái đẹp và khát vọng tự do, chúng không chỉ phản ánh kỹ thuật tinh tế mà còn mang sức mạnh của một tinh thần bất khuất, một phản kháng mạnh mẽ trước cuộc sống đầy bức bách và áp bức.
Bên cạnh Huấn Cao, viên quản ngục là một nhân vật có sự phát triển tâm lý thú vị, mang trong mình những mâu thuẫn nội tâm sâu sắc. Ban đầu, viên quản ngục là người thực thi quyền lực trong một không gian đầy tăm tối của nhà tù. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với Huấn Cao, ông dần bị cuốn hút bởi cái đẹp trong nghệ thuật và nhân cách của người tử tù. Điều này không chỉ phản ánh sự ngưỡng mộ đối với tài năng của Huấn Cao, mà còn là sự khát khao sở hữu cái đẹp mà chính bản thân ông không thể có được trong cuộc sống của mình. Trong khi Huấn Cao là một người tự do trong tâm hồn, dù thể xác bị giam cầm, thì viên quản ngục, mặc dù có quyền lực trong tay, lại cảm thấy mình bị trói buộc, không có tự do trong chính cuộc đời mình. Chính điều này đã tạo ra một mối quan hệ đặc biệt giữa hai con người, một người mang trong mình cái đẹp của nghệ thuật, một người khao khát chiếm hữu nó như một phương tiện để giải thoát khỏi sự tù túng trong tâm hồn.
Điều đáng chú ý là, mặc dù Huấn Cao đang đối diện với cái chết cận kề, nhưng ông vẫn quyết định viết chữ cho viên quản ngục. Đoạn này mang trong mình một thông điệp vô cùng sâu sắc: cái đẹp, dù trong hoàn cảnh nào, vẫn có thể tồn tại và vượt lên tất cả. Huấn Cao không viết chữ vì bị ép buộc, mà ông viết với một tinh thần tự do, với lòng tự trọng và sự thừa nhận của một nghệ sĩ chân chính. Chữ mà ông viết cho viên quản ngục không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là sự trao gửi của một tâm hồn cao quý, một hành động khẳng định sự bất khuất của nhân cách ngay cả trong giờ phút cuối cùng. Huấn Cao chọn cách để lại cho đời cái đẹp vĩnh cửu, dù cuộc đời của ông đang dần tắt. Điều này cho thấy, trong tác phẩm của Nguyễn Tuân, nghệ thuật không chỉ là công cụ để phản ánh thực tại, mà còn là phương tiện để khẳng định giá trị tinh thần, cái đẹp và tự do trong mỗi con người.
Đoạn kết của tác phẩm, khi Huấn Cao viết chữ cho viên quản ngục, thực sự là một khoảnh khắc đầy xúc động, làm nổi bật triết lý sống của tác giả. Cái đẹp trong nghệ thuật, khi được thực hiện bằng cả tâm hồn và sự chân thành, không bao giờ bị khuất phục, không bao giờ bị giam cầm. Từ đây, Nguyễn Tuân muốn nhấn mạnh rằng nghệ thuật chính là sự giải thoát, là cách để con người vượt qua mọi hoàn cảnh tăm tối, là phương tiện để bảo vệ phẩm giá và nhân cách. Những dòng chữ của Huấn Cao, mặc dù được viết trong nhà ngục, vẫn phản ánh được ánh sáng của tự do, của cái đẹp không thể bị tước đoạt.
Qua “Chữ người tử tù”, Nguyễn Tuân đã gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ về cái đẹp, về nghệ thuật và nhân cách con người. Cái đẹp, dù trong hoàn cảnh nào, vẫn có thể vượt lên và tỏa sáng. Nghệ thuật không chỉ là sự phản ánh cuộc sống, mà còn là thứ giúp con người vượt qua đau khổ, tìm kiếm tự do và bảo vệ phẩm giá. Chính vì thế, cái đẹp không bao giờ là thứ có thể bị giam cầm, và nghệ thuật sẽ luôn là tiếng nói của tự do, sự phản kháng và khát vọng vĩnh cửu. Tác phẩm này không chỉ là một câu chuyện về một người nghệ sĩ, mà là khúc tráng ca về phẩm hạnh, về khát vọng vươn lên và về giá trị của nghệ thuật trong đời sống.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/