CẢM ĐỘNG LÒNG NGƯỜI – CÁI GỐC CỦA VĂN CHƯƠNG
🌿 Văn chương từ ngàn xưa đến nay vẫn luôn là tiếng nói của trái tim con người. Giữa thế giới của lý trí và toan tính, văn chương tồn tại như một nhịp cầu cảm xúc nối liền con người với con người, con người với cuộc đời. Bởi thế mà nhà thơ Trung Hoa cổ đại Bạch Cư Dị từng khẳng định: “Cảm động lòng người trước hết không gì bằng tình cảm, và tình cảm là cái gốc của văn chương.” Lời nói ấy giản dị mà sâu xa, tựa như một chân lý vĩnh cửu về nghệ thuật ngôn từ: văn chương chỉ thật sự sống khi bắt nguồn từ cảm xúc chân thành của con người.
🌿 Thật vậy, tình cảm chính là mạch nguồn khởi phát cho mọi sáng tạo văn chương. Không có cảm xúc, người nghệ sĩ chẳng khác nào chiếc đàn vô dây, không thể ngân lên khúc nhạc của tâm hồn. Chính những rung động sâu sắc trước cuộc đời, trước con người, trước nỗi đau và vẻ đẹp của nhân sinh đã đánh thức trong họ khát vọng sáng tạo. Khi Nguyễn Du viết “Truyện Kiều”, ông không chỉ miêu tả thân phận một người con gái mà còn dồn trọn nỗi thương đời, thương người vào từng câu chữ — “Đau đớn thay phận đàn bà / Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.” Hay như Nam Cao, nếu không có tấm lòng day dứt và trắc ẩn, làm sao ông có thể viết nên tiếng kêu bi thiết của Chí Phèo, nỗi xót xa nghẹn ngào của Lão Hạc? Cảm xúc chính là nguồn sáng nội tâm, soi rọi từng câu văn, khiến cho tác phẩm trở nên có hồn và chạm đến sâu thẳm trái tim người đọc.
🌿 Nhưng tình cảm không chỉ là điểm khởi đầu, mà còn là thước đo giá trị đích thực của văn chương. Một tác phẩm có thể trau chuốt đến mấy về hình thức, cầu kỳ đến đâu trong cấu trúc, nhưng nếu thiếu hơi ấm cảm xúc thì vẫn chỉ là “xác chữ vô hồn”. Ngược lại, những câu thơ dung dị nhưng chân thật lại có thể khiến người ta xúc động đến nao lòng. Câu ca dao “Thương nhau chia củ sắn lùi, bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng” đâu có từ ngữ hoa mỹ, nhưng lại chan chứa tình thương, khiến lòng người ấm lại. Giá trị của văn chương nằm ở chỗ nó khiến con người cảm được, chứ không chỉ hiểu được — cảm nỗi đau, cảm tình yêu, cảm sự nhân hậu, để từ đó thấu hiểu hơn chính mình và người khác.
🌿 Chính bởi vậy, cảm động lòng người trở thành đích đến tối thượng của nghệ thuật. Văn chương không chỉ để ngợi ca, phản ánh hay phê phán, mà sâu xa hơn là để lay động, để thức tỉnh. Khi ta đọc “Vợ nhặt” của Kim Lân, ta không chỉ hiểu về nạn đói năm 1945 mà còn rung động trước tấm lòng nhân hậu, khát vọng sống và tình người giữa bóng tối đói khát. Khi ta đến với “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long, ta không chỉ thấy một anh công nhân làm việc trong cô đơn, mà còn cảm phục một trái tim lặng lẽ cống hiến cho đời. Chính nhờ thứ “tình cảm người” ấy mà văn chương vượt lên khỏi trang giấy, trở thành ánh sáng nuôi dưỡng tâm hồn.
🌿 Tình cảm trong văn chương còn là sức mạnh cảm hóa con người, là sứ mệnh nhân đạo cao đẹp mà nghệ thuật gánh vác. Văn chương không chỉ làm cho người ta yêu cái đẹp mà còn khiến người ta trở nên đẹp hơn trong tâm hồn. “Truyện Kiều” khiến con người biết thương xót cho nỗi đau của kẻ khác, biết trân trọng nhân phẩm và tự do. “Nhật ký trong tù” gieo vào lòng người niềm tin vào nghị lực, vào ánh sáng của tự do và khát vọng sống hướng thiện. Khi người nghệ sĩ viết bằng tình thương chân thành, văn chương trở thành liều thuốc chữa lành, khiến con người biết yêu, biết sống và biết tin.
🌿 Tuy nhiên, tình cảm trong văn chương phải là cảm xúc chân thật, không tô vẽ, không giả tạo. Người nghệ sĩ không thể mượn cảm xúc của người khác hay gượng ép lòng mình mà viết. Tình cảm ấy phải được “chưng cất” từ trải nghiệm sống, từ rung động thật sự trước cuộc đời. Bởi chỉ khi nhà văn viết bằng trái tim mình, người đọc mới có thể nhận ra hơi ấm của trái tim ấy qua từng con chữ. Như Tố Hữu từng nói: “Thơ là chuyện đồng điệu, là tiếng nói của trái tim đi tìm những trái tim đồng cảm.” Chỉ có sự chân thành mới khiến văn chương trở nên bất tử.
🌿 Lời nhận định của Bạch Cư Dị vì thế đã chạm đến cốt lõi của nghệ thuật ngôn từ: cảm xúc là gốc, là linh hồn, là sức sống của văn chương. Từ xưa đến nay, mọi tác phẩm sống mãi với thời gian đều là những tác phẩm chan chứa tình người. Văn chương có thể đổi thay theo thời đại, nhưng cảm xúc thì vĩnh hằng. Còn con người biết yêu, biết thương, thì văn chương vẫn còn đất sống.
🌿 Văn chương chỉ thật sự sống khi nó chạm đến trái tim. Và có lẽ, đó chính là điều mà Bạch Cư Dị muốn gửi gắm qua câu nói ấy: hãy viết bằng cảm xúc chân thành, để chữ nghĩa hóa thành máu thịt, để văn chương không chỉ được đọc bằng lý trí, mà còn được cảm bằng cả tâm hồn.
———————————-
Học Văn Bằng Công Thức Cùng Cô Diệu Thu – Học chuẩn, thi chuẩn
Hotline: 0833.873.089
Địa chỉ: Ngõ 123, Thuỵ Phương, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Website: https://letrandieuthu.com
#hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu #nhavan #vanhoc