ĐÁP ÁN ĐỀ 79: CÂY SỒI VÀ CÂY SẬY
PHẦN I: ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Câu 1 (1,0 điểm):
- Ngôi kể: Văn bản được kể theo ngôi thứ ba, cho phép người kể quan sát và miêu tả khách quan toàn bộ diễn biến câu chuyện.
- Nhân vật: Hai nhân vật chính là cây sồi và cây sậy, đại diện cho hai tính cách, hai lối sống trái ngược nhau trong cuộc sống.
Câu 2 (1,0 điểm):
- Phó từ trong câu: “rất” hoặc “một”.
- “Rất” là phó từ chỉ mức độ, nhằm nhấn mạnh sự cao lớn nổi bật của cây sồi.
- “Một” là phó từ chỉ số lượng, làm nổi bật tính đơn lẻ, đứng riêng lẻ của cây sồi.
→ Cả hai phó từ này đều góp phần làm rõ đặc điểm và vị trí của cây sồi trong không gian câu chuyện.
Câu 3 (1,5 điểm):
Chi tiết “Hằng ngày, nó khinh khỉnh nhìn đám sậy bé nhỏ, yếu ớt, thấp chùn dưới chân mình” cho thấy:
- Cây sồi mang tính cách kiêu căng, ngạo mạn, luôn xem thường những gì nhỏ bé, yếu đuối hơn mình.
- Đồng thời, điều đó phản ánh sự cứng nhắc và phiến diện, không nhận ra giá trị bên trong của sự linh hoạt và đoàn kết.
→ Đây là biểu hiện của sự tự mãn, dễ dẫn đến thất bại trước thử thách.
Câu 4 (1,0 điểm):
- Cây sồi tỏ ra ngạc nhiên khi thấy cây sậy không bị quật ngã bởi vì theo lẽ thường, kẻ yếu sẽ dễ dàng gục ngã, trong khi kẻ mạnh thì nên trụ vững.
- Sự khác biệt giữa hai loài cây:
- Cây sồi: Tuy to lớn và mạnh mẽ nhưng lại cô lập, kiêu ngạo, không biết thích nghi, nên dễ bị tổn thương khi gặp biến cố.
- Cây sậy: Dù yếu ớt nhưng lại mềm dẻo, linh hoạt và đoàn kết, giúp nhau vượt qua giông bão.
Câu 5 (1,5 điểm):
Từ câu chuyện ngụ ngôn, em rút ra ba bài học sâu sắc:
- Phải sống khiêm tốn: Không nên tự cao, bởi mọi người đều có điểm mạnh riêng mà mình chưa chắc nhận ra.
- Sức mạnh của sự đoàn kết: Khi biết nương tựa, hỗ trợ lẫn nhau, ta sẽ mạnh mẽ hơn để đối mặt với sóng gió.
- Tôn trọng sự khác biệt: Không nên xem thường người khác chỉ vì họ yếu hơn hoặc không giống mình. Mỗi người đều có giá trị riêng đáng trân trọng.
PHẦN II: VIẾT (4,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn 200 chữ phân tích chủ đề của truyện “Cây sồi và cây sậy”
(Đã được diễn đạt lại gọn gàng, cô đọng, súc tích hơn như sau)
Truyện ngụ ngôn “Cây sồi và cây sậy” là một bài học quý giá về lòng khiêm tốn, tinh thần đoàn kết và sức mạnh của sự linh hoạt trong cuộc sống. Qua hình ảnh tương phản giữa cây sồi cao lớn nhưng kiêu ngạo với cây sậy nhỏ bé nhưng đoàn kết, câu chuyện cho thấy không phải lúc nào vẻ ngoài mạnh mẽ cũng là lợi thế. Khi đối mặt với bão giông, cây sồi ngã đổ vì cô độc và cứng nhắc, trong khi những cây sậy vẫn hiên ngang nhờ vào sự gắn kết, mềm dẻo. Cuộc đối thoại giữa hai loài cây là cách Aesop gửi gắm thông điệp sâu sắc: Trong cuộc sống, mỗi cá nhân cần biết tôn trọng sự khác biệt, không nên coi thường những điều nhỏ bé, và đặc biệt là phải biết học hỏi, lắng nghe và sống chan hòa với tập thể. Nhờ đó, con người mới có thể vững vàng trước thử thách và hoàn thiện bản thân hơn mỗi ngày.
Câu 2 (4,0 điểm): Viết bài văn nghị luận xã hội khoảng 400 chữ về ý nghĩa của việc tôn trọng sự khác biệt trong cuộc sống
Trong thế giới muôn màu muôn vẻ, sự khác biệt là điều tất yếu và cần thiết. Mỗi người sinh ra đều mang trong mình những đặc điểm riêng về ngoại hình, tính cách, quan điểm, văn hóa và hoàn cảnh sống. Chính sự đa dạng ấy tạo nên một xã hội phong phú, đầy màu sắc và không ngừng chuyển động. Tuy nhiên, để xã hội có thể vận hành hài hòa trong sự đa dạng ấy, con người cần học cách tôn trọng sự khác biệt – một phẩm chất thiết yếu thể hiện sự văn minh, hiểu biết và bao dung trong thời đại hiện nay.
Tôn trọng sự khác biệt là chấp nhận và đánh giá cao những điểm không giống nhau giữa các cá nhân hoặc nhóm người. Đó là việc không phán xét người khác chỉ vì họ khác mình về cách sống, niềm tin, lối suy nghĩ hay thậm chí chỉ vì họ không nằm trong những “khuôn mẫu” mà số đông đặt ra. Đây không chỉ là một biểu hiện của lòng nhân ái mà còn là cách con người thể hiện tư duy độc lập, tầm nhìn rộng mở và tinh thần dân chủ.
Ý nghĩa của việc tôn trọng sự khác biệt được thể hiện rõ ở nhiều khía cạnh. Trước hết, nó góp phần xây dựng một xã hội công bằng và khoan dung, nơi mọi người đều được sống là chính mình mà không sợ bị phân biệt đối xử hay chê bai. Thứ hai, sự tôn trọng này giúp khơi nguồn sáng tạo. Khi những quan điểm, ý tưởng khác biệt được trân trọng, con người sẽ được khuyến khích phát huy tư duy cá nhân, đưa ra những đóng góp mới mẻ, từ đó thúc đẩy sự đổi mới trong học tập, công việc và phát triển xã hội. Thứ ba, sự tôn trọng khác biệt còn nâng cao khả năng thấu cảm và học hỏi. Nhờ lắng nghe và tiếp xúc với những người không giống mình, mỗi người có thể mở rộng thế giới quan, hiểu rõ hơn về giá trị của sự đa dạng và tự hoàn thiện chính bản thân.
Trong thực tế, việc không tôn trọng sự khác biệt có thể dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực như kỳ thị, mâu thuẫn, phân biệt đối xử, thậm chí là bạo lực. Những định kiến về giới tính, màu da, dân tộc, xu hướng tính dục, phong cách sống,… đã và đang là rào cản lớn trong việc xây dựng một xã hội công bằng và văn minh. Mạng xã hội hiện nay cũng là một môi trường phản ánh rõ nét điều này, khi có không ít cá nhân bị công kích vì thể hiện quan điểm hoặc bản sắc cá nhân không giống số đông.
Tuy nhiên, có những ý kiến cho rằng tôn trọng sự khác biệt có thể dẫn đến việc “tùy tiện hóa” chuẩn mực xã hội, khiến giá trị truyền thống bị mai một. Nhưng cần hiểu rằng, tôn trọng không có nghĩa là chấp nhận mù quáng. Sự khác biệt chỉ nên được tôn trọng khi nó không đi ngược lại đạo đức, pháp luật và lợi ích chung của cộng đồng. Việc phân định ranh giới giữa tôn trọng và dung túng là điều mỗi cá nhân cần nhận thức rõ để không đánh mất nền tảng văn hóa và giá trị cốt lõi của xã hội.
Để lan tỏa giá trị của sự tôn trọng khác biệt, gia đình và nhà trường cần đóng vai trò chủ đạo trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Song song đó, truyền thông cũng cần xây dựng hình ảnh tích cực về một xã hội đa dạng và công bằng. Về phía mỗi cá nhân, điều quan trọng là cần rèn luyện khả năng lắng nghe, biết đặt mình vào vị trí người khác để thấu hiểu, từ đó giảm thiểu sự phán xét phiến diện.
Có thể nói, tôn trọng sự khác biệt không chỉ giúp mỗi người sống cởi mở, bao dung hơn mà còn là chìa khóa dẫn đến một xã hội phát triển toàn diện. Trong một thế giới đang toàn cầu hóa mạnh mẽ như hiện nay, sự tôn trọng ấy càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chúng ta hãy bắt đầu từ chính mình, học cách lắng nghe, thấu hiểu và chấp nhận để góp phần kiến tạo một cộng đồng đầy yêu thương, sáng tạo và bền vững.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/