ĐÁP ÁN ĐỀ 65: “NHÁT ĐINH CỦA BÁC THỢ”
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Câu 1:
Văn bản được kể theo ngôi thứ nhất – người kể chuyện xưng “tôi”.
Việc lựa chọn ngôi kể này không chỉ giúp câu chuyện trở nên gần gũi, chân thực, mà còn cho phép người kể thể hiện trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ và những rung động nội tâm của mình trước hành động đầy nhân hậu và trách nhiệm của bác thợ. Qua đó, người đọc dễ dàng đồng cảm và xúc động trước những giá trị đẹp đẽ mà câu chuyện mang lại.
Câu 2:
Tình huống truyện tiêu biểu trong văn bản là: Bác thợ quay lại trong mưa gió chỉ để đóng nốt một chiếc đinh còn sót – một chi tiết tưởng như rất nhỏ nhưng lại là điểm nhấn làm nổi bật phẩm chất của nhân vật.
Ý nghĩa: Tình huống này khắc họa sâu sắc tinh thần trách nhiệm, sự tận tâm và lòng yêu nghề của bác thợ. Nó cũng góp phần thể hiện chủ đề tư tưởng của văn bản: ngợi ca vẻ đẹp của người lao động chân chính, từ đó gieo vào lòng người đọc niềm kính trọng và xúc động sâu xa.
Câu 3:
Chi tiết “Bác thợ xoa xoa tay trên mặt ghế vừa được thay lại như để từ biệt đứa con của mình” cho thấy:
– Bác là một người có tâm huyết, trân trọng từng sản phẩm mình làm ra, coi đó không chỉ là vật chất đơn thuần mà còn mang giá trị tinh thần.
– Đồng thời, chi tiết này cũng thể hiện tình yêu nghề và sự nâng niu của bác với lao động thủ công, gợi liên tưởng đến hình ảnh người nghệ sĩ tạo ra tác phẩm nghệ thuật bằng cả trái tim.
Câu 4:
Câu: “Mỗi khi cúi xuống, ngẩng lên, chiếc kính trắng trên mắt bác lại tụt xuống.”
– Xét về cấu tạo, đây là câu đơn vì có một cụm chủ – vị chính.
– Phân tích cấu trúc câu:
- “Mỗi khi cúi xuống, ngẩng lên”: Trạng ngữ chỉ điều kiện, thời gian.
- “chiếc kính trắng trên mắt bác”: Chủ ngữ.
- “lại tụt xuống”: Vị ngữ.
Câu 5:
Từ câu chuyện cảm động về bác thợ mộc, em rút ra những bài học quý giá:
– Trong bất kỳ công việc nào cũng cần có lòng tận tụy, tinh thần trách nhiệm và sự chu đáo đến từng chi tiết nhỏ.
– Tình yêu nghề và thái độ làm việc nghiêm túc chính là yếu tố làm nên giá trị con người, dù trong những việc tưởng chừng giản dị nhất.
– Bên cạnh đó, cần biết ơn, trân trọng những người lao động âm thầm đang ngày ngày góp phần xây dựng cuộc sống quanh ta thêm tốt đẹp.
PHẦN II. TỰ LUẬN (6,0 điểm)
Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn phân tích nhân vật bác thợ trong văn bản “Nhát đinh của bác thợ”
Trong truyện ngắn “Nhát đinh của bác thợ” của Phong Thu, nhân vật bác thợ hiện lên như một biểu tượng chân thực và cảm động về người lao động tận tâm, giàu trách nhiệm. Bằng đôi bàn tay gân guốc, sần sùi, bác âm thầm chữa lại chiếc ghế cũ với tất cả sự tập trung và nâng niu. Hành động trở lại trong mưa chỉ để đóng nốt chiếc đinh còn dở là chi tiết giản dị mà sâu sắc, thể hiện rõ tấm lòng cẩn trọng, trách nhiệm đến từng chi tiết nhỏ nhất. Không chỉ hoàn thành công việc, bác còn đặt vào đó tình yêu nghề, niềm tự hào, và cả đạo đức nghề nghiệp. Bác xem sản phẩm của mình như đứa con tinh thần, thể hiện qua cử chỉ xoa nhẹ mặt ghế như một lời từ biệt đầy trìu mến. Từ hình ảnh bác thợ, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp thầm lặng của những con người lao động bình dị – những người đã âm thầm góp phần làm nên vẻ đẹp của cuộc sống bằng bàn tay và cả tấm lòng của mình.
Câu 2 (4 điểm): Viết bài văn nghị luận xã hội về tinh thần trách nhiệm trong công việc và cuộc sống
Trong guồng quay gấp gáp của xã hội hiện đại, tinh thần trách nhiệm không chỉ là một đức tính đáng quý, mà còn là nền tảng để mỗi người hoàn thiện bản thân và góp phần làm nên một xã hội bền vững, văn minh. Trách nhiệm là khi ta ý thức rõ vai trò, bổn phận của mình, là sự cam kết với công việc, hành động và kết quả mà bản thân tạo ra.
Tinh thần trách nhiệm thể hiện ở nhiều khía cạnh trong cuộc sống: học sinh học tập chăm chỉ, hoàn thành bài tập là đang có trách nhiệm với tương lai mình; người công nhân, bác sĩ, giáo viên… tận tâm với công việc là đang giữ gìn chất lượng cuộc sống và lan tỏa giá trị tốt đẹp trong cộng đồng. Trong câu chuyện “Nhát đinh của bác thợ”, người thợ mộc đã quay lại trong cơn mưa tầm tã chỉ để đóng nốt một chiếc đinh còn sót. Hành động tưởng nhỏ ấy lại khơi dậy một bài học lớn – rằng, người có trách nhiệm là người không cho phép mình qua loa, sơ sài, dù chỉ là chi tiết nhỏ nhất. Sự nghiêm túc ấy không chỉ tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh mà còn thể hiện lương tâm trong nghề nghiệp.
Tinh thần trách nhiệm giúp con người rèn luyện sự tự chủ, tính kiên trì và bản lĩnh đối mặt với khó khăn. Khi sống có trách nhiệm, ta học cách không đổ lỗi, không né tránh mà chủ động sửa sai, từ đó trưởng thành hơn trong suy nghĩ và hành động. Không chỉ vậy, xã hội cũng sẽ tốt đẹp hơn nếu mỗi người đều có ý thức sống và làm việc có trách nhiệm – với bản thân, gia đình và cộng đồng.
Tuy nhiên, vẫn có những người sống thiếu trách nhiệm: học hành hời hợt, làm việc qua loa, hoặc đổ lỗi cho hoàn cảnh thay vì nhìn lại chính mình. Điều này không chỉ gây hậu quả cho người khác mà còn khiến chính họ đánh mất niềm tin và cơ hội phát triển. Bởi vậy, rèn luyện trách nhiệm là điều bắt buộc nếu ta muốn sống một cuộc đời có ý nghĩa.
Tinh thần trách nhiệm không phải là gánh nặng, mà là thước đo nhân cách và lòng tự trọng. Khi mỗi người đều sống và làm việc với một trái tim tận tụy, xã hội sẽ dần trở nên tử tế và nhân văn hơn. Hãy nhớ rằng, những điều lớn lao đôi khi bắt đầu từ một “nhát đinh” nhỏ – nhưng nếu được đặt bằng cả tấm lòng, nó sẽ vang mãi trong trí nhớ và trái tim của người khác.
Cảm ơn các em đã dành thời gian đón đọc bài viết của cô Diệu Thu. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các em thêm yêu thích môn văn hơn. Nếu thấy bài viết ý nghĩa và hữu ích, đừng quên chia sẻ với bạn bè để mọi người cùng học hỏi và khám phá thêm những điều thú vị từ văn học nhé!
Trung tâm luyện thi văn cô Diệu Thu hiện có các lớp văn Online từ lớp 6 đến lớp 12, được giảng dạy bởi đội ngũ Tiến sĩ, Thạc sĩ và Giáo viên giỏi với nhiều năm kinh nghiệm. Phương pháp giảng dạy độc đáo bằng công thức sẽ giúp các em dễ dàng nắm vững kiến thức và yêu thích môn văn hơn. Rất mong được đồng hành cùng các em trên hành trình học tập và phát triển kỹ năng văn học!
Liên hệ: Cô giáo Lê Trần Diệu Thu – Thạc sĩ lý luận và Phương pháp giảng dạy Bộ môn Ngữ văn – 0973602995
#nguvan #vanhoc #hocvanbangcongthuc #cogiaodieuthu
Website: https://letrandieuthu.com/